dinsdag 21 maart 2017

Beloning voor gedrag!

Jippie! Dit is alweer mijn 300-ste blog!
En hoewel dit voornamelijk een food- en moestuinblog is, blijft het belangrijkste in mijn leven dan onbeschreven.
Bij deze mijlpaal een klein feestje en daarbij geef ik jullie een kijkje in mijn gezin!

Opvoeden, onderwijzen en begeleiden van kinderen van alle leeftijden, gezond en bijzonder, daar heb ik voor geleerd en dat komt me als gezinsmanager goed van pas. Maar toch loop ik dagelijks tegen dingen aan die anders kunnen, die beter kunnen!
Speciale blog vandaag!

Het is een simpel gegeven: goed gedrag moet je belonen, belonen, belonen, belonen, belonen, belonen èn belonen (inderdaad: zeven keer!) en ongewenst gedrag krijgt geen beloning (een negatieve consequentie!).
Belonen kan op vele manieren: een compliment, schouderklopje, een knuffel, een aai, liefdevol in iemands ogen kijken, een cadeautje, een privilege, iets lekkers......
Straffen kan ook op vele manieren, maar belangrijk is om passend, gedoseerd en evenwichtig te straffen. En evenwicht voor een kind betekent: tegenover zeven complimenten één bestraffing. Dan blijft het gevoel van eigenwaarde en het zich geliefd en veilig voelen van een kind, in evenwicht. 

In de praktijk is dit heus wel eens moeilijk en soms lukt het me niet om zelfs tot 7 te tellen.... maarrrr het is wel de reden dat we drie of vier jaar geleden zijn gestart met een bonuspunten systeem.  Sorry voor de grootgrutter met zijn bonuspunten, voor onze kinderen staat het synoniem voor goed en  gewenst gedrag, voor mij een afkorting voor 'beloningspunt'.

Grappig toeval wil dat we afgelopen zomer op de camping een gezin ontmoetten, die ook met een systeem van bonuspunten werkt. We zijn daarin niet uniek; iedere opvoeder, elke ouder loopt in de opvoeding tegen dezelfde uitdagingen aan.
De bonuspunten zijn een succes, want de kinderen willen ze graag ontvangen. Ze mogen ze namelijk weer  inleveren voor privileges. 1 punt is bijvoorbeeld 5 minuten langer opblijven of een snoepje. Laat staan als je ze hebt opgespaard en er 12 inlevert. In vakanties mogen punten gebundeld worden en gaan we met elkaar bijvoorbeeld uit eten of naar een (overdekte) speeltuin of een zwembad......
Het grappige is: negatieve punten bestaan niet. Dus je doet goed je best: punt!! Je doet niet goed je best: geen punt!!
Maar na zoveel jaar werd het tijd voor wat nieuws. Niet voor elke willekeurige goede actie krijgen de kinderen een punt, maar op de moeilijke momenten van de dag, ga ik dit beloningssysteem heel bewust inzetten. 
Een psycholoog geeft adviezen, aan mij de uitvoering!

Met een kind met adhd en autisme, is het nog belangrijker duidelijke regels, grenzen en structuur te bieden.  Daarnaast hebben al onze kinderen het temperament, de creativiteit  en de energie van hun moeder, dus...... het is soms een kruitvat waarin maar één vonkje hoeft te landen en....woehjssss....
De boel ontploft bijna. Om deze situaties te voorkomen of in te dammen en zeker om een ontploffende ouder te vermijden, moet er paal en perk worden gesteld aan bepaald negatief gedrag.
Kinderen bewust maken van hun gedrag en de gevolgen daarvan, is een eerste belangrijke  stap. Want ja...... als je niet weet dat een prullenbak bedoeld is om lege verpakkingen en restanten knutselmateriaal in te doen, laat je alles gewoon liggen of gooi je het op de grond. En als je niet weet dat je iemand kwetst of onzeker maakt, als je zegt dat diegene uit z'n mond stinkt (ik noem maar wat), dan zeg je dat een volgende keer weer. In plaats van dat je een tip geeft of iemand helpt.

Zo zijn er legio voorbeelden van sociaal gewenst gedrag en gedrag wat daar niet bij hoort.
Als je met zes personen in één huis woont, waarbij je behoorlijk op elkaars lip kunt zitten, gaat er geheid wel eens iets irriteren of broeien. Kan gebeuren! Moet er soms uit! Maar als dit elke dag op vaste momenten gebeurt, is dit niet meer zo prettig met elkaar samenleven. 
Dus vandaar......... een nieuw systeem!!
Een beetje een  noodzakelijk kwaad!
Maar dat geeft  niet. Sommige verbeteringen komen voort uit pijn en ongemak. Ik denk even aan hoe een oester een parel vormt.....

En ik ga ervan uit dat iedereen elke dag iets kan bijleren en dat je elke dag opnieuw mag beginnen, na iets wat fout is gegaan!!
Maar goed..... Hoe pakte ik dit praktisch aan en wat zou jij ermee kunnen?
Ik laat het je zien en leg het uit.
Dit zijn mijn deuren in de keuken. Gezellig vol met kindertekeningen, knutselwerkjes en van alles en nog wat. Bovenaan op een krijtlabeltje, werden de bonuspunten bijgehouden.
Alsof het niet zo belangrijk is........
Nee hoor!
Hier komt mijn kastdeur-metamorfose!
Ik vond ergens een half blik krijtbordverf.
Dit is goedkoop te verkrijgen bij bijvoorbeeld de Action.

Ik maakte met tape een groot vlak op de deur, om genoeg ruimte te hebben.
Ruimte voor de dagen van de week, voor de namen van mijn kinderen en voor de regels.

Met een kleine roller ging ik dwars over gaatjes heen.....
En toen had ik nog een heel klein beetje verf over.

Opgeruimd staat netjes.......
Ik kon er nog net een woord van maken!
En 'liefde' is toch de basis waarop we in een gezin samen willen leven??!!
Love, met brede, zwarte letters!


Vier letters en vier hartjes voor vier kinderen!


De eerlijkheid gebied me om toe te geven dat ik niet gelijk het juiste schema had.
Eigenlijk wilde ik met ingang van 2017 dit systeem laten ingaan, maar het had wat meer tijd nodig. Zo struggled ik met de punten en de beloning.
Fijn om dan ruggenspraak te kunnen houden met iemand.
Iemand die ervaring heeft en wijs advies geeft.

Uiteindelijk kwam ik niet op een aantal regels, maar op een aantal momenten van de dag uit, dat het hier in huis heel onrustig kan zijn.
En dat er dingen gebeuren die mij veel energie kosten.

Deze momenten zijn in mijn gezin:
1. bij het ontbijt en vertrek ('s morgens tussen 6.30 - 8.30 uur)
2. bij het thuiskomen, opruimen en beginnen met huiswerk of lief gaan spelen ('s middags uit school)
3. bij het avondeten (rond 18.00 uur)
4. bij het naar bed gaan (tussen 19.00 - 20.30 uur)
5. opruimen (de hele dag door)

Dit klinkt nog wat vaag, maar geloof me, ik heb al heel vaak gezegd, welk gedrag ik graag aan tafel wil zien en wat onacceptabel gedrag is.
En ik heb al heel, heel vaak gewezen waar de prullenbak staat en opgenoemd wat daar in moet.

Zou het met een beloning eraan gekoppeld, nu wel gaan lukken?

Per kind, de jongste is vijf, de oudste is dertien, worden er regels opgesteld. Of een schemaatje, hoe en in welke volgorde ze iets moeten doen.
Alles om rust, regelmaat en reinheid te verkrijgen. Want ja, die drie R's zijn weer helemaal terug van weggeweest!


En wat is nu de beloning?
Die vond ik moeilijk te bedenken, maar van klein tot groot is er één erg sterke motivator!
Of ik het nu leuk vind of niet, of het nu 'pedagogisch verantwoord' is of niet: schermpjestijd, oftewel lekker op de computer of de smart Phone spelletjes doen, filmpjes kijken of liedjes luisteren...... Dát is het helemaal!

Nu ben ik ook werkelijk heel streng in het bewaken van de grenzen van wanneer de kinderen op hun telefoon mogen.
De kinderen mogen alleen 's middags en nooit na het avondeten (ivm blauw licht en niet kunnen inslapen)
Voor de jongste twee zijn er twee vaste dagen dat ze een half uur op de smart Phone mogen (een verouderd exemplaar van mij en van hun broer, zonder SIM kaart).
De oudsten mogen elke dag, nádat hun huiswerk gedaan is.
En dan is het nog op 'lange dagen' maximaal een half uur, op 'korte dagen' maximaal een uur.
Daarnaast zijn er twee 'schermloze' dagen in de week: donderdag en zondag!
Met de bedoeling dat de creativiteit en fantasie van de kinderen geprikkeld wordt en ze ook af en toe nog iets anders gaan doen.

Een uitgebreid verhaal, maar omdat ik zó streng ben in het bewaken van de grenzen hiervan,  is het ook mogelijk ze hiermee te belonen.
En dat wordt de motivator van het hele puntensysteem.

De kinderen kunnen dus elke dag (behalve in het weekend) vijf punten verdienen!
Zo ziet het bord er nu meestal uit.
Op zaterdagavond worden alle punten opgeteld, vermenigvuldigd met drie en dan mogen ze......
zomaar op de schermloze zondag, op hun schermpje.
Lekker chillen, plus een klein bakje chips erbij.
Is dat een beloning of niet?

En waar is die LOVE  goed voor?
Als extra beloning of  compliment, als ze iets liefs voor elkaar hebben gedaan of spontaan heel goed hebben geholpen, dan mag de eerste letter van hun naam op de LOVE.

Gelijk zijn er kinderen die elke avond de tafel willen dekken, om maar extra lief te zijn.

Staat je letter twee keer op de 'Love'  dan krijg je een 'sweety': een snoepje, òf een extra koekje......

De kinderen moesten er even aan wennen, maar nu we het alweer zo'n twee maanden op deze manier doen, vinden ze het steeds leuker worden.
En moet mijn kleutertje op woensdagmiddag na een half uur al stoppen met een filmpje, dan moedig ik haar aan om goed haar best te doen en punten te verdienen. Want dan mag ze zondagmiddag extra lang op de telefoon.
En werkelijk, ze krijgen het door!
Het werkt!!

Na een paar weken heb ik nog een extra beloning toegevoegd.
Heb je op één dag heel goed je best gedaan en vijf punten gehaald, dan krijg je een sterretje bij die dag.
Dat sterretje is gewoon vijf minuten extra beloning waard.
Nou, de punten worden niet alleen geteld en stiekem met elkaar vergeleken, maar die sterretjes tellen nog meer!

De regels zijn veel duidelijker!
Er is werkelijk meer rust in huis.
Tanden worden 's morgens en 's avonds goed gepoetst, zonder dat ik het drie keer moet zeggen.
Over schoenen struikel ik nooit meer en jassen hangen aan de kapstok.
Voordat het bedtijd is, gaan ze al naar boven toe (oh, heerlijk!)
Met het avondeten is het niet altijd even rustig, maar niemand gaat luidkeels liedjes zingen in plaats van een hap in de mond te steken.

Het blijven kinderen.
Temperamentvolle, energieke, creatieve, bijzondere, unieke kinderen!
Ze hoeven geen perfecte mensen te worden, geen robots.
Alleen in huis af en toe wat rustiger..........

En heerlijke werkelijkheid: dit puntensysteem werkt fantastisch!
En alles wat ze vandaag leren, kunnen ze meenemen voor later:)

Geen opmerkingen: