zondag 18 juni 2017

Moestuin (juni 1)

Het zal je inmiddels niet ontgaan zijn dat ik een geweldige aardbeien oogst heb, dit jaar. Ik ben zelfs zó gemakzuchtig dat ik de aardbeien niet eens verzorg: geen stro onder de plantjes, geen vogelnet om de aardbeien te beschermen tegen hongerige vogels en zelfs geen onkruidvrij bed. En toch...... doen ze het uitermate goed. De vogels lijken de vruchten amper op te merken, de slakken lusten wel graag aardbeien, maar eigenlijk is het te droog om in grote getale er op af te komen.....

En ik pluk niet alleen uit mijn eigen tuin, maar mag ook twee rijen meenemen van buurman Teun. Geweldig veel aardbeien levert dit op. Het is dan ook een voorjaar vol goede omstandigheden: warm, zonnig en regen op z'n tijd. Groeizaam weer.

Dit aardbeienbed doet me denken aan de grote moestuin van mijn opa. Als kinderen kropen we over het stro, op onze knietjes door het aardbeienbed heen, onder een hooggespannen net door en plukten alle rode zomerkoninkjes die we zagen. Volgens mij mochten we er zelfs van snoepen;)
En nu kan ik elke dag wel een paar kilo plukken. En dat doe ik ook, want ze zijn niet alleen heerlijk, maar de oogsttijd is ook zó weer voorbij.
En werken met aardbeien is geen straf, hoor.
Ik maakte inmiddels al: smoothies, (suikervrije) jam, taart, muffins, ijs, likeur en fruitleer. Stay tuned voor meer recepten.  En ik deel aardbeien uit en weet dat ik er weer andere vruchten of oogst voor terugkrijg.
Wat een heerlijke oogstmaand is juni!
Mijn - heus niet zo harde - zwoegen van het vroege voorjaar, wordt nu al geweldig beloond.
Na de aardbeien rijpen nu ook al de zwarte en rode bessen.
En wat groente betreft, kan ik elke week kiezen.
Ik oogst nog steeds veel verschillende soorten sla.
En het verveelt nog niet, hoor!
Van de paksoi heb ik maar geen foto gemaakt. Dat zag er niet zo fraai uit: half doorgeschoten, aangevreten en slap. Maar als ik alle slechte plekken en blaadjes wegsneed kon ik er nog twee maaltjes van maken.
Volgend jaar, nee, zelfs dit jaar nog, moet ik ze pas na de langste dag zaaien en uitplanten. Dan schieten ze niet meer door en zijn ze vast beter te oogsten.

In mijn mandje zie je ook stengelui liggen. Bosui of lente-ui is eigenlijk hetzelfde. Ik oogst nu alleen de stengels van de gewone ui. Van elke ui pluk ik een stengel, dan blijft er nog genoeg blad over voor de fotosynthese. De stengelui was ik, knip of snijd ik in stukjes en vries ik in. Zó heb ik altijd een voorraadje bij de hand.
Ik oogst ook veel peultjes. Die groeien zo hard dat ik ze wel twee keer per dag kan oogsten.
Ik vries ze meteen in of gebruik ze in plaats van taugé of boontjes in een gerecht.
Ook de doperwten kan ik al oogsten. De planten blijven wat lager en de peul moet helemaal bol staan. Dan zijn de doperwten mooi rond.
De eerste andijvie heb ik geoogst en kon in een stamppotje, toen het een dag niet zo warm was.
De spitskool had ik, als enige groente, niet zelf gezaaid, maar als plantje gekocht.
Nu al klaar om te oogsten, hoewel de slakken zich er ook uitbundig aan tegoed doen.
Het is ongeveer fifty-fifty: ik een halve kool en de slakkenfamilie een helft.
Maar ondanks dat, smaakt  het heerlijk!
Ik oogst verse kruiden voor in de thee, de kruidenboter, in gerechten en om ze te drogen voor de winter.
Wát een heerlijke tijd in de moestuin, is dit toch!!
En ik wil je niet jaloers maken, maar wat kan ik al veel oogsten en wat eet ik elke dag vers en afwisselend!

Maarrr...... ook bladluis heeft zin in eten. Elk jaar is het wel raak in de rode bessenstruik en ik ontdekte ook veel luis in mijn bloedzuring. Zelfs in mijn laurierboompje zat luis :(
Twee eerste kenmerken van bladluis zijn omgekrulde, bobbelige bladeren en de aanwezigheid van mieren.
Na even goed kijken, zie je dan vaak de zwarte luizen wel zitten. Ik kreeg een vraag wat te doen tegen luizen en ik zal mijn antwoord hier ook delen.
Mijn favoriete manier is nummer 1:
  1. Knip delen van de plant weg of verwijder de luis met de hand
  2. Spuit de luis weg met een harde waterstraal, dit kan uiteraard niet bij elke plant. Soms helpt veel regen ook al
  3. Zet lieveheersbeestjes in, met name de lieveheersbeestjeslarven, die eten ontzettend veel luis
  4. Maak een oplossing van zeep en spiritus en bespuit hiermee de planten; dit kan ook met een oplossing van brandnetels, zogenaamde brandnetelgier
    (zodat je de plant ook nog kan eten zonder schadelijke bijwerkingen)
Mieren zijn overigens geen vijanden van bladluizen, integendeel ze beschermen ze juist tegen vijanden. Ze melken de luizen en maken er een heel bedrijfje van. Vandaar hun aanwezigheid op planten waar veel luis zit.

Ik heb eindelijk mijn kas vol gezet met alle planten die ik nog had staan: rode pepers, tomaat en ook nog speciale meloenplantjes die ik kreeg.

Het eerste jaar met één kas, maakte ik de fout alles propvol te zetten. Daar ben ik nu voorzichtiger mee.
Maar ja, alle planten moeten toch een plaatsje krijgen. Er staan hier nu zes peperplanten dicht bij elkaar. Ach, die worden niet zo breed........
Maar opbinden moet ik de planten wel. Tomaten en komkommer zijn echte klimmers.
En elke dag moeten ze water krijgen, met temperaturen die in de kas oplopen tot ruim boven de 40 graden. Maar ook als het buiten regent, moeten de kasplanten water krijgen.

De rest geef ik trouwens zo min mogelijk water, de planten gaan beter en dieper wortelen als ze naar het grondwater moeten zoeken.         
Wat ik wel heb gedaan is een beetje bijmesten. Vooral alle koolplanten en knolselderij (en ik denk ook bonen en aubergine) hebben extra groeistof nodig. Ik heb gedroogde biologische koemestkorrels en heb deze opgelost in een fles met water. Hiervan schenk ik een flinke scheut in een gieter met water, even roeren en zo krijgen de planten hun benodigde mest. Doordat het is opgelost in water, nemen de planten het beter op.


Wieden komt ook elke keer terug! Dan het ene bed, de volgende dag het andere bed. Gelukkig groeit het onkruid niet zo hard als het droog blijft. Dat is wel anders na een buitje, dus bijhouden blijft belangrijk.

 
 Op de open avond van de wijktuin was het een drukte van belang. Veel ouders en andere volwassenen kwamen de schooltuintjes van hun kinderen bekijken. Daarnaast deden ze mee aan een speurtocht over de tuin, schilderden een houten klomp, kregen informatie van de imkers en konden daar wat kopen, bakten een broodje op een stok boven het vuur......
Knus en gezellig!
Ik verkocht op het terras koffie, thee en heerlijke zelfgebakken taarten, cakes en muffins.

De schooltuinlessen die ik nu geef, bij de basisschool van mijn zoon, zijn toch wel anders, maar heel leuk. Ook daar gingen we oogsten.
De radijs was klaar - groeide overigens heel verschillend per tuintje - en we maakten er een feestje van.
Kinderen maakten een soort kruidenboter, met alleen de stengelui fijngesneden erdoor geprakt.
Deze uienboter smeerden andere kinderen op toastjes.
En daarop kwamen plakjes radijs, zelf gezaaid, verzorgd en nu ook zelf geoogst.
  Ik voorzag al dat niet alle kinderen dit lekker zouden vinden, dus ik had ook een potje zelfgemaakte aardbeienjam meegenomen. Van aardbeitjes uit de tuin. Zo konden de kinderen, met een waar smulfestijn in de klas, een hartig en een zoet toastje proeven.
Ik ontdekte wildgroeiende citroenmelisse aan de rand van de tuin.
Daar zetten we een potje thee van en zo was het feest compleet.
De kinderen waren erg enthousiast en vonden het super leuk.
Ja, dit hoort juist bij een tuinles, zó leren kinderen niet alleen waar hun eten vandaan komt, maar ook hoe je het kunt klaarmaken en hoe gezellig het is, om met elkaar te oogsten en te eten.
  Naast de (serieuze) schooltuinlessen, kunnen kinderen zich in de pauzes ook prima vermaken in de rest van de tuin. Met warm weer komt er een waterstroom, kinderen kunnen in een wilgenhut spelen en allerlei andere, natuurlijke en groene ervaringen beleven.
Super leuk, toch?!

De tweede helft van deze maand ga ik opnieuw zaaien, zodat ik kan blijven oogsten, dit jaar.
Daarvoor haalde ik de raapstelen allemaal weg.
Op deze foto kun je goed zien, dat raapstelen  knolletjes aanmaken. Zou het familie van de meiknol zijn?!
Er komt nu weer ruimte om mijn prei uit te planten.
En dan nog mijn andere wintergroentes.


Mijn dochter maakte dit prachtige bord voor me.
Even voor het raam gezet en ik ben weer te vinden........


Tot de volgende keer!


Geen opmerkingen: