Bij een grote, overvloedige oogst, of dat nu uit je moestuin of uit de vrije natuur komt, is het belangrijk vooruit te denken! Bewaar die heerlijke groenten en de overvloed aan fruit, voor later in het jaar of zelfs voor het vroege voorjaar.
Voedingsmiddelen bewaren is van alle tijden en er zijn ook vele manieren om dit te doen.
Zoals:
- Pekelen of zouten (denk aan vlees en aan mijn gepekelde wijnbladeren)
- Drogen (hier word ik steeds meer fan van; ik droog thee, kruiden, vruchten, paddenstoelen......)
- Inmaken in azijn (eindproduct moet 4% zuur bevatten, zodat de voedingsbodem ongeschikt is voor bacterie-ontwikkeling)
- Inmaken op alcohol (eindproduct moet 15% alcohol bevatten)
- Wecken of pasteuriseren (door verhitting en tegelijk het afsluiten van lucht, worden producten lang houdbaar)
- Inmaken met suiker (eindproduct moet 62% suiker bevatten om lang houdbaar te zijn)
- Diepvriezen
De meeste methodes komen al heel lang voor. Interessant om te leren hoe onze verre voorouders dit vroeger deden. Voor hen was het uiteraard bittere noodzaak: geen eten in de winter? Dan kwam je van honger om.... In een openluchtmuseum of Archeon, kun je hier veel van zien en leren.
Nu, bij ons is dit gelukkig niet zo. Bewaren is leuk, lekker en goedkoop! Bovendien goed voor het milieu : je eet seizoensgroente en er hoeven geen voedselkilometers voor je gemaakt te worden........
Dé beste methode om voedsel te conserveren (bewaren) bestaat niet!
Welke methode je kiest is afhankelijk van datgene wat je wilt bewaren, dat wat je voor handen hebt en natuurlijk je persoonlijke voorkeur en ervaring. Vaak gebruik je ook meerdere manieren naast elkaar.
Vandaag schrijf ik wat meer over invriezen. Iedereen heeft een vriezer en gebruikt hem ook. Ik ken tenminste niemand die een lege vriezer heeft staan en hem maar heeft uitgezet.
We gebruiken hem massaal. En het is ook een heel makkelijke manier om zeer uiteenlopende producten in te bewaren.
Het is ècht iets van deze tijd.
Hoewel....... dat is niet helemaal waar.
Vroeger hadden mensen op landgoederen vaak een soort ijskelder in hun tuin ingegraven. Ze waren diep, vijf meter werd al snel gehaald en vaak tonvormig. Met strenge winters werden ijsblokken uit sloten of vijvers gehakt en daarin bewaard. Door de film 'Frozen' kun je er een beeld bij krijgen, denk ik. Tot ver in de zomer bleef het daar ijskoud en konden producten bewaard worden in het ijs.
Denk je eens in dat je geen vriezer hebt.....
Net na onze kampeervakantie, geniet ik er ècht weer van. Zeker als 't ie goed schoon is........
Het gemak waarmee ik er (vers) brood uithaal, ijsjes als het warm is etc.
Het gemak waarmee ik er (vers) brood uithaal, ijsjes als het warm is etc.
Ik hoef alleen maar een lade open te trekken.
Gemak dient de mens, toch?!
Ik wil de voordelen, maar ook de nadelen van het invriezen op een rijtje zetten.
We beginnen positief met vele voordelen:
- het kost geen voorbereidingstijd èn werk om iets in te vriezen
- bacteriën overleven het niet in de vriezer
- de kans op voedselvergiftiging is bijna uitgesloten
- je kunt producten in gedeeltes invriezen
- je kunt producten in gedeeltes gebruiken: ontdooien en gelijk gebruiken
- smaak en kleur blijven goed
Nadelen zijn er ook:
- diepvriezen vraagt een hoge investering (een vriezer is een duur product)
- een vriezer verbruikt permanent energie, dit is bij alle andere vormen van conserveren niet het geval, het is dus een 'dure' manier van bewaren
- het neemt veel ruimte in
- schoonmaken is een vervelende klus
- als in de vakantie de stroom eraf gaat, kun je alle producten weggooien
De laatste punten zal ik uit eigen ervaring even toelichten.
Vrijdagavond kwam ik thuis van vakantie, het was half tien.
Raad eens wat ik als eerste heb gedaan??
Niet de kinderen op bed leggen, niet de koffers uitpakken, zelfs niet de kippen begroeten en de planten water geven...... Néé, de vriezer schoonmaken!!
Nu was dit een klus die hard nodig was, maar ik had wel een wat andere planning ervoor in gedachten. Zo gauw de ijsafzetting in de vriezer een halve centimeter bedraagt, werkt de vriezer minder goed en gaat het energieverbruik omhoog.
Mijn ijsafzetting was denk ik wel 2 cm op sommige plekken. Dat heb je als de kinderen af en toe een ijsje pakken en vervolgens de vriezer op een kier laten staan..... :( Vooral vlak na een schoonmaakbeurt!
Hoe het ook zij, ik had de klus uitgesteld......
Nu staan mijn vriezers, een kleine met drie lades en een vakje en een hoge combi-vriezer-met- koelkast en nog eens vier lades, in de schuur. Ze staan op een aparte stroomgroep samen met de andere elektriciteit voor schuur en tuin. Toen ik de schuur opendeed, leek het wel of er een lekkage was geweest. Had het zóveel geregend hier? Ik keek omhoog......... nee, de plasjes op de grond, werden niet veroorzaakt door lekkend vocht vanaf het dak, maar door het weglekken van ijs uit de vriezer.
De stroom was eraf gegaan en de vriezer was aan het ontdooien!
En dat was de reden dat ik vrijdagavond kwart voor tien, koud terug van vakantie, eerst mijn beide (!) vriezers ging schoonmaken. Want gelukkig.... het leek erop dat de stroom er nog niet heel lang af was.
De zakjes met tuinbonen en courgette waren nog helemaal hard en ijskoud.
Alleen de ijsjes uit de bovenste lade waren helemaal gesmolten.
Wat een rotzooi geeft dat!
Ik was 'uitgerust' van vakantie en kon meteen aan de slag.
Ik was 'uitgerust' van vakantie en kon meteen aan de slag.
En, om het nog vreemder te maken: dit was de tweede keer!
Vorig jaar was ook, precies in onze vakantie, de stroom eraf gegaan in de schuur. Vorig jaar was het ook duidelijk hoe dat gebeurde: een kortsluiting in de buitenstekkerdoos voor de verlichting.
Die was gemaakt, voorbereid gingen we deze keer op reis...... en nu: op miraculeuze wijze was weer de stroom eraf gegaan. De twééde keer!! Nu vraag ik je?!
Volgend jaar heb ik niet alleen een dier-, huis- en tuinoppasser nodig, maar ook iemand die de vriezer in de gaten houdt......
Nou ja, genoeg hierover.
Wat vries ik zoal in en wat kun je in mijn vriezer vinden?
Ik heb voor elke lade zo zijn eigen bestemming. Een lade voor brood, een lade voor tofu en andere kant en klare vleesvervangers, een lade voor ijs, vruchten en bladerdeeg.
En dan heb ik in de zomer zeker drie lades over om verse seizoensproducten uit mijn tuin in te vriezen.
Er ligt nu al:
Ik heb voor elke lade zo zijn eigen bestemming. Een lade voor brood, een lade voor tofu en andere kant en klare vleesvervangers, een lade voor ijs, vruchten en bladerdeeg.
En dan heb ik in de zomer zeker drie lades over om verse seizoensproducten uit mijn tuin in te vriezen.
Er ligt nu al:
- bosuitjes, geknipt van de stengels van mijn uien, in glazen potjes; gebruiksklaar
- rode pepertjes, in een zakje gerold, ik snijd ze bevroren in stukjes en dat gaat door een gerecht
- courgettes; gewoon in blokjes gesneden, afgewogen en zó in zakjes in de vriezer. Je kunt ze op deze manier nog prima gebruiken in stoof- of roerbakgerechten, of in soep
- peultjes in luchtdicht afsluitbare bakjes, schoongemaakt, maar niet v
oorbewerkt - doperwten, door de onregelmatige oogst, vul ik het bakje met doperwten steeds weer bij
- tuinboontjes, geblancheerd (1 minuut in kokend water) en in zakjes van 300 gram
- zwarte bessen, in liter bak en een zakje!
- sinaasappelsap, ingevroren in ijsblokjeszakjes toen ik eens een aanbieding kocht voor het goede doel. Ik had toen zo'n 45 kilo. Ik kan nu gemakkelijk een smoothie koelen of ik doe een klontje in een glas met water en munt. Decoratief en lekker!
Gewoon alles wat ik nu teveel heb en wat ik wil bewaren, komt in de vriezer!! Er zal zeker nog meer bij komen.....
Hoewel..... ik kan ook voor andere conserveringsmethodes kiezen. Ga ik dit jaar nog wecken?!
Uhm........ ja, maar daar volgt later deze week een blog over!