Waar het in september warm en zomers begint, was augustus koel en nat en dát heeft natuurlijk invloed op de moestuin. Op de groei, op de oogst, op het werk etc.
Toch maak ik me niet snel meer druk om 'afwijkend' weer. Ik beweeg maar gewoon een beetje mee in het ritme, zo houd je het het langst vol.
Hetzelfde geldt voor wat er gebeurt in de moestuin. Dit jaar zijn er zeker vier zaaisels niet opgekomen; geen reden tot paniek. Er is meer ruimte voor andere planten en andere recepten in de keuken.
Meestal neemt in augustus de tuin in al z'n weelde, het van me over en kan ik het niet meer bijhouden. Dit jaar is dat niet gebeurd door vakantie, maar wel door ziekte. Ik kon twee weken niet lopen en verwaarloosde noodgedwongen de tuin..... Het enige wat er gebeurde was oogsten, want natuurlijk eten we wél elke dag vers uit de moestuin!!
Maar gelukkig valt er toch weer genoeg te schrijven en plaatjes te delen.... lees weer lekker mee!
Bloemen
Om vrolijk te beginnen.... bloemen komen deze tijd uit de tuin!! En ze zijn er in allerlei soorten en maten.
Ik zag bijzondere gele bloemen in mijn kas, hoog tegen het glazen dak aan... ik keek goed en ik keek beter: deze onbekende bloemen moeten van mijn Luffa zijn....
zou ik dit jaar toch nog vruchten krijgen?
Als er nu maar genoeg hommels en bijen op af komen... En als het
niet te laat in het seizoen is.... want zoiets weet je in Nederland maar nooit!
Ik heb - ook in de kas - een nieuw gewas staan. Nou ja... voor mij is het
bijna nieuw.... het kruipt over de grond en deze prachtige bloemen
verschijnen er in! Wie weet welke vrucht of groente hier bij hoort?!
Naast het pad bij mijn tuin groeit altijd een brede rand goudsbloemen.
Nuttig voor zowel insecten als voor in de keuken.
Ze is eetbaar (lekker in risotto, thee, jam) , maar
staat er vooral om de geneeskrachtige werking.
Elk jaar maak ik wel calendula olie èn calendulazalf klik!.
Goed tegen schaaf- en brandwonden en heerlijk verzachtend voor de huid!
En af toe bloeien er per ongeluk sierbloemen in de tuin....
zoals dahlia's (oh nee, die heb ik zelf gepoot) en bijenbloemen waarvan ik de naam niet weet.
En ik plukte er een paar uit de tuin van de buren.
Prachtig hè?! Hier kan een boeket uit de winkel niet tegenop.
Bovendien ruiken deze bloemen lekker èn zijn ze onbespoten.
Weet je dat je vaak veel gif in huis haalt, met een boeket uit de winkel?
De slakken weten het ook... deze pompoenbloemen zijn onbespoten
en waanzinnig aantrekkelijk!
Slakken en vocht
Het grote nadeel van een natte zomer zijn de slakken. In warme, droge zomers houden ze een zomerslaap, maar nu is er voldoende vocht om bovengronds te overleven en in de moestuin is er ook
meer dan genoeg te eten! Super lekker, zo'n kant en klaar buffet ;)
Alleen heb ik er wat gemengde gevoelens over.
Slakken zijn dol op al-le soorten kool, gek op basilicum en Afrikaantjes,
maar als de vraag groter is dan het aanbod, breiden ze gerust hun menukaart uit.
Ze zijn de beroerdsten niet:
Hoog in de kas op zoek naar komkommer, aubergine, tomaat.... alles gaat erin.
Als de zon maar niet gaat schijnen!
Pompoen, een jonkie dan met een zachte, dunne schil....
is in één nacht goed weg te werken. Zeker met hulp van een vriend!
Ze zijn niet heel smakelijk, maar vooruit.... ze zitten vlakbij onze slaapplaats:
aardappels... deze is compleet uitgehold!
En prei....
ik wist niet dat slakken van deze pittige smaak, verwant aan ui, hielden.
Maar elke ochtend moet ik er weer heel wat verwijderen uit de prei!
Tja.... wát doe je er tegen, hè?! Klik!
In de bonen
Ik raak er behoorlijk van in de war... mijn bonen.
Het begon in mei zó geordend. Een mooie rij stokken staat fier midden in de tuin voor de snijbonen
die tegelijk stokbonen zijn, oftewel klimmend of rankend groeien.
Daarnaast is een bed met pompoenen en daarnaast is er een klein rijtje met sperziebonen
die als stambonen groeien.
Stokbonen maken lange uitlopers met hun stengels en moeten omhoog geleid worden.
Stambonen houden korte stengels en groeien laag bij de grond.
Toen de bonen gezaaid werden, waren de duiven en kauwen er al snel bij om
pas uitlopende bonen te verschalken. Gevolg: kale plekken bij mijn stokken èn kale plekken in de rij.
Dus kocht ik een nieuw zakje snijbonenzaad in de winkel, kreeg ik wat bonenplanten
van de buurman èn zaaide ik zelf nog droogbonen: kidneybonen, ogenbonen en adukibonen bij.
Super leuk!
Alleen.... tussen de snijbonen groeien ineens wat sperziebonen en de sperziebonen zelf
groeien heel hoog.
Uit armoede heb ik er maar een paar stokken bij gezet, die ondanks wind en weer nog fier
rechtop blijven staan. En daar groeien in een ouitwarbare kluwen heel wat bonenplanten omhoog.
Het gekste moet nog komen... de sperziebonen zie ik helemaal niet meer.
Wat er groeit is een soort kruising tussen snijbonen en sperziebonen zoals hier te zien:
breed, maar toch niet breed en plat genoeg.
Zijn het spekbonen?
Maar het schilletje voelt ruw aan in plaats van glad....
Wat móet ik ermee?
Ik laat ze maar hangen als droogbonen en oogst straks alleen het zaad...
maar verwarrend is het wel!
Of is het niet zó gek? Ik heb zaad van vorig jaar gebruikt en is daar misschien iets mis gegaan?
Wie het weet mag het zeggen...
We hebben gelukkig al een paar maaltjes sperziebonen en snijbonen kunnen eten en de oogst
van af-en-toe-een-boon, belandt in de vriezer tot er weer een maaltje van te eten is!
Oogst
We eten dagelijks uit de tuin, maar door het koude, natte voorjaar, de lange droogte in juni en juli en de kou en regen in augustus, lukt het me niet goed om een geweldige voorraad aan te leggen.
Gelukkig: zelfvoorzienend leven is een streven en belangrijke wens, maar geen bittere noodzaak.
De supermarktschappen liggen vol en er zijn ook gezonde, biologische producten te vinden.
En gelukkig is er voldoende geld voor de dagelijkse boodschappen.
De aubergines groeiden goed.... het waren er ook veel, alleen ze werden niet dik!
Dus oogstte ik ze dun... Hier zie je het beter!
volgens mij heb ik slangaubergines dit jaar. Die bestaan ook!
En de tomaten komen er aan! Kleurrijk rood en geel met blauwtinten ;)
Dat ze niet zo snel kleuren en rijpen heeft niet alleen te maken met
gebrek aan zon, maar ook doordat de kas helemaal volgegroeid is
met de bladeren van druif, luffa en komkommer....
Er kan bijna geen zonnestraaltje doorheen...
Note to self: planten meer ruimte in de kas geven en verder van elkaar af planten.
Courgettes doen het heel goed, maar
dit was wel een bijzondere, brede reus!
Een teveel aan courgettes vries ik in blokjes in diepvrieszakjes in.
Handig voor in de winter. Of ik maak ze in zoetzuur in.
Frambozen zijn er nu volop, de vijgenoogst was heel groot,
maar is abrupt gestopt! Gelukkig kan ik wel het blad oogsten voor de thee.
En ik weet zeker dat er nog een najaarsoogst aan komt....
Al zijn die vijgen altijd wat kleiner en minder sappig dan de zomeroogst.
De meloenen in de ene kas zijn al opgegeten, maar
er komen er nog drie aan van een andere plant! Mooi, hè?!
Het is een goed meloenenjaar!
Mijn vader vertelde enthousiast dat er een man bij hem in de buurt
zijn eigen passievruchtenjam maakte....
Elk jaar groeit mijn passiebloem prachtig groot, en dit jaar heeft ze vruchten....
Helaas.... allemaal hol van binnen. Misschien moet ik wat bijmesten...
Wie weet dit?
Elke dag oogst ik 's morgens een bosje Marokkaanse munt en zet
dat op het aanrecht. In de loop van de dag gaat dat op in de thee
En het staat gezellig op de aanrecht.
Pompoenen
Pompoenen krijgen nog even apart aandacht....
Dit jaar had ik ze midden mei uitgeplant en ze groeiden fantastisch! En ook met zoveel; geen enkel plantje ging dood....
Maar ze zijn ook vroeg klaar....
Het loof en de stengels verdorren en worden bruin,
maar de pompoenen groeien nog.... soms aan hele lange uitlopers!
Zoals bij deze pompoen die het hogerop zoekt!
Wát ambitieus!
Andere lange uitlopers die kris kras tussen de bonen, de wortels en zelfs de prei groeien
kort ik in.
De energie gaat òf naar de groei van de uitlopers, òf naar de pompoenen!
Pompoenen kun je oogsten als het steeltje bruin en verhout is,
er komen dan geen voedingsstoffen meer bij de vrucht.
Dit is niet alleen per plant verschillend, maar ook bij de onderlinge vruchten
van één plant.
Deze pompoen wilde aan de andere kant van het hek groeien,
maar kan nu niet meer terug!
Ik wilde eigenlijk het hek opruimen, maar aan het steeltje te zien,
kan de pompoen nog een stuk groter worden,
dus laat ik het hek maar staan ;)
Op weg naar mijn werk reed ik langs een tuin van mensen die
zo te zien, wel heeeeel erg blij
werden van hun pompoenenoogst! En daar werd ik ook weer blij van!
Eruit en erin
Als een plant op is, mag ze eruit. Zo gebeurde het ook met de meloenplanten in de kas.
Ik heb er dit jaar wel vier stuks van geoogst! Maar nu nemen de bladeren vooral licht weg
voor de andere planten. Meloen eruit....
en kijk eens wat een lange wortels ze had!
Dat is de reden dat planten veel beter in de volle grond kunnen staan.
en peterselie erin!!
Ik maakte een foutje met de broccoli.... wát worden die planten groot!
Dus na de oogst van de broccoli,
rukte ik de plant er gelijk uit zodat de sla niet meer in de verdrukking stond.
Oeps! Broccoli blijft groeien en nieuwe stronkjes aanmaken
in de oksels.... dát was ik even vergeten en die loop ik nu mooi mis.
Yet to come....
Wat ik nu nog niet kan oogsten, maar wel verwacht, is:
de groene kool! Die neemt ook al zoveel ruimte in!
Maar gelukkig groeit de kool als.... ehm, als kool!
En als ik even inzoom....
is dat best bijzonder! Want er zit een heel mooi kantpatroon in de bladeren.
Niet door slakken gemaakt, maar door rupsen. Het koolwitje wat rondfladderde
had haar werk gedaan.... Ik deed het daarna ook, door de rupsen te verwijderen.
Want ik oogst de kool toch graag zelf !
Door pijn en ziekte kon ik lang niet alles oogsten. Zo zijn de linzen
al lang klaar om geoogst te worden.... maar dát is best een werkje!
Ze groeien in hele kleine peultjes.
Ik weet alvast één ding: volgend jaar kan ik op dezelfde plek
weer linzen verwachten!
Aardappels heb ik nog nooit zó lang in de grond gehouden...
die moeten er ook nodig uit, want het loof verwelkt en ik wil
geen schimmel (Phytophthora) in de grond. Maar het wordt nu toch
echt september...
In de winkel zag ik ze al liggen: knolselderij!
Die van mij zijn nog niet zo ver, maar ze groeien langzaam en gestaag.
Natuurlijk kan ik wel takjes selderij oogsten
van deze plant. Het is immers hetzelfde gewas!
Zoveel voordelen heeft een moestuin!
Aan de plaatjes en het verhaal kun je niet zien dat ik
bijna niks in de moestuin gedaan heb, toch?!
Inmiddels loop ik weer als een kievit, haal ik de schade in de moestuin in en
verzamel ondertussen verhalen en foto's voor een volgende moestuinblog.
Tot dan!