Mijn moestuin (april 1)

In april kun je de meeste groentes al in de vollegrond zaaien. Echt warmte-minnende gewassen of sommige wintergroentes mogen later. Sperziebonen en snijbonen, courgette, tomaten: die mogen pas na ijsheiligen de grond in. IJsheiligen is de periode van 11 - 15 mei. Daarna is de kans op nachtvorst vrijwel miniem. Veel groente zaai ik toch al voor en dat is de reden dat mijn vensterbanken bomvol staan met potjes, kweekbakken en dienbladen vol bakjes.

Gelukkig ben ik jarig in april en dat heeft zo z'n voordelen. Vlak voor mijn verjaardag zag ik een erg leuke tuingadget die ik wel wilde hebben: een potjesmaker!

Mijn lief, immer creatief en net als mij graag aan het besparen, maakte deze gadget zelf.

Ik deel het hier, dan kan iederéén hem maken (en 15 euro uitsparen!).

De bedoeling is om niet meer met bakjes, wc-rolletjes en eierdozen in de weer te gaan, maar je plantenpotjes gewoon zelf te rollen, wanneer je ze nodig hebt.

Jawel...... gewoon van een oude krant.

Dus dat kreeg ik voor mijn verjaardag: een oude krant!

Oh ja..... en een schoongemaakt blikje zonder bodem en -het houdt niet op-  een stuk bezemsteel.

Ha ha.... dit was niet het enige cadeau, hoor.

En ik was er best blij mee!
Ik zal uitleggen wat ik met deze drie losse attributen doe.
Neem een oude krant.

Ik wil nog steeds de 'nee-nee deursticker' bestellen, maar los daarvan, hebben we wekelijks kranten over van de krantenwijken die de oudste kids lopen.

Scheur een bladzijde van de krant, vouw dubbel of in drieën en wikkel strak om het blikje heen.

Zorg dat een derde deel uitsteekt.

Doe dit aan de scherpe, smalle kant van het blikje.

Vouw het uitstekende deel naar binnen toe, maak een scherpe vouw op de rand.

Gebruik nu de 'stamper' en maak simpelweg een bodem door de krant aan te stampen.

Et voilà: klaar is je potje!

C'est simple!

 

Ik was nog wat sceptisch bij het watergeven, maar werkelijk: het werkt!!

De krant is stevig genoeg als potje, de aarde absorbeert het water snel genoeg om niet het krantenpapier te doordrenken.

En hoe stop je het plantje straks in de grond?

Dit kan met krant en al, want het verteert na verloop van tijd vanzelf.

En hoe zit het met die drukinkt? Dat weet ik nog niet....... ga ik uitproberen!

Yes! Al die stapels potjes in de winter in de schuur, tot ergernis van mijn lief, dat is vanaf nu verleden tijd......

Hier staan de tomaten in bakjes op mijn vensterbank.

Deze foto is van begin april en inmiddels zijn ze al weer gegroeid.

Maar een plantje groeit niet door als 't ie niet genoeg ruimte krijgt.
Dan gaat de wortelgroei stilstaan en uit-ein-de-lijk zal het plantje het niet overleven.

Dus de volgende stap is het overplanten of verspenen.

Alle plantjes gaan in een grotere pot.

Ik zaai veel plantjes per twee stuks in een potje. Dan moeten de worteltjes voorzichtig van elkaar worden losgemaakt.

Hier bij de peultjes kun je heel goed zien, hoe de wortels te weinig ruimte hebben en toch door willen groeien.

Ze gaan door het potje heen, vervlechten zich met elkaar.....

Het is zaak om heel voorzichtig te werk te gaan. Een enkel worteltje kan wel gemist worden, maar dit kan de plant ook een groeiachterstand geven.

Dan moeten de plantjes gaan harden.

Zijn het plantjes die echt veel warmte nodig hebben, dan laat ik ze nog binnen staan.

Anders gaan ze in de kas, van de grond af.

Harden betekent langzaam laten wennen aan kou, dus dat is de eerste twee, drie dagen heen en weer slepen met potjes.

Want overdag gaan ze naar buiten, 's nachts weer naar binnen.

Na een paar dagen blijven ze ook 's nachts buiten staan (let hierbij op de nachttemperatuur!).

En dat is dat!

Omdat ik vorig jaar al een heel verhaal over peultjes heb geschreven, doe ik het nu kort aan de hand van deze foto's. Peultjes en doperwten kunnen goed tegen de kou en heb ik buiten in de kas voorgezaaid. Vanaf februarikunnen ze gerust buiten in de volle grond gezaaid worden.
Ik plantte de plantjes deze maand buiten en dat was wel nodig ook, voor de groei. Tussen elk plantje, zaaide ik tweemaal. Zo spreid ik de oogst wat.
Bij het zaaien maak ik graag gebruik van datgene wat ik bij me heb, om de plantafstand te meten. Dit leer ik de kinderen in de schooltuin ook. Je gaat natuurlijk niet met een centimeter erbij, de plantjes op de juiste onderlinge afstand zetten. Hier gebruik ik mijn hand. Rechtop is dit zo'n 10 cm afstand.
Soms gebruik ik een plantstokje of een schrepel...... net wat uitkomt en nodig is.
Waar peultjes niet tegen kunnen, is vogelvraat. En laten de vogels nu juist dol zijn op de tere blaadjes.
Peulen en doperwten zijn klimplanten. Ze hebben een hekwerk nodig om langs te groeien.
En daarnaast dus een vogelnet als bescherming.
Ik heb twee opstaande hekwerken en vier rijen peulen en doperwten gezet.
Een passend net was nog moeilijk te vinden. Uiteindelijk heb ik er twee gebruikt en is het mooi afgedekt.

Begin van dit jaar heb ik de frambozenstruiken rigoureus teruggesnoeid.
En met rigoureus bedoel ik ook echt rigoureus.
Gelukkig komen er nu weer heel voorzichtig en teer wat blaadjes groeien onderaan de takken.

Is natuurlijk altijd weer spannend......

Frambozen gaan woekeren tijdens het groeien, dus die lange stengels moeten geleid worden.

Vorig jaar miste ik wel wat oogst, doordat ik sommige framboosjes niet opmerkte of erbij kon om ze te plukken.

Een hekwerk is goed, maar een simpele draad waarlangs de ranken geleid kunnen worden, volstaat al.

Mijn zoon zou me wel even helpen.

Paaltjes waren snel gevonden en met een houten hamer konden die de grond in worden gemept.

Nou ja.... nog even een gat in het worteldoek maken, dan.

En dan simpelweg ijzerdraad van het ene paaltje naar het andere wikkelen.

En nu maar hopen dat ik niet te rigoureus heb gesnoeid en dat ik eind van de zomer,  fijn frambozen kan oogsten.

Over oogsten gesproken...... de tijd van groente in de supermarkt kopen, is alweer voorbij.

Het is geweldig en ik heb hier al een recept gedeeld, maar ik oogst dus......

bloemkool!!

Niet één, niet twee, maar vijf op een rij.

En dan te bedenken dat ik ze een paar weken geleden nog uit de grond wilde trekken.

Want er wilde maar niets groeien.

En nu opeens groeit het fantastisch!

Ik vind dat ik mezelf nu een 'goede' tuinder mag noemen. Dit is namelijk de eerste keer dat ik bloemkool kan oogsten. En ik vind het bijzonder.

Ik heb er veel geduld voor moeten hebben

..... en slakken en vogels moeten weghouden.

En zonlicht op de bloemkool zelf.

Dit laatste doe je als de bloemkool echt groeit door de bladeren van de kool eroverheen te spreiden.

Als zonlicht op de bloemkool komt, treedt het proces van fotosynthese in werking en wordt de bloemkool groen.

Het is gelukt!

Ik heb inmiddels vijf keer bloemkool gegeten en het verveelt niet, moet ik zeggen.

Eén keer als Hollandse curry met raita, een sneeuwwitte variant met mihoen, een keer met pasta en kaassaus, een keer met couscous en een keer met pasta, tomaat en mais. En mijn inspiratie is nog lang niet op.

Dus ik heb gelijk nieuwe bloemkoolplantjes geplant en ga er nog meer zaaien.

Heerlijk!

Verder oogst ik nog steeds rucola, spinazie en zevenblad.

Binnenkort ga ik weer brandnetelsoep maken.

En van mijn buurvrouw mag ik pastinaak helpen oogsten :).

Genoeg groentes en genoeg afwisseling.

En voor ik het weet is de eerste sla alweer klaar......

Omdat mijn kasje nog maagdelijk leeg stond, heb ik hier allerhande slaplantjes in gezet. Ze kunnen al prima buiten en ook tegen de kou, maar binnen groeit het nog wat sneller.

Van mijn broer die bij een kwekerij werkt, kreeg ik een heleboel slaplantjes.

IJsbergsla, eikenbladsla, friseé sla, lollo rosso..... er zijn vele soorten!

Dit kan alvast mooi groeien.

Bij het planten kwam ik nog een vreemd knolletje tegen.....

oh ja, mijn gemberwortel die ik had geplant.

De goede tijd om gemberwortel te planten zal dan toch februari zijn en niet in de herfst.....

experiment niet gelukt!

Over een experiment gesproken.......

de groene rups die door dochterlief werd verzorgd en in een potje gestopt, vormde een cocon.

En op een dag, toen niemand het in de gaten had, knabbelde ze een gat in de cocon, kroop naar buiten en was........

een nachtvlinder oftewel mot geworden!

Jammer dat ze geen prachtige kleuren heeft, maar toch een wonder!

We hebben haar maar vrijgelaten.  

Tot ziens!

De antiek-oude pruimenboom loopt uit: tere witte bloesems beloven voor straks weer  pruimen.

En ook de geënte appelboompjes  bloeien voor de eerste keer: met rozerode bloesem.

Prachtig!

Maar wat is het weer in april tegelijk ontzettend onvoorspelbaar.

Waar we aan het begin van de maand heerlijk buiten leefden: barbecueden, mijn verjaardags-high tea buiten hielden en de zomerkleding tevoorschijn kwam, sloeg het weer opeens  om.

Het vroor en het hagelde.

En voor sommige struiken en bomen, die in de winter hier goed tegen kunnen, kan dit nu funest zijn.

Door de sapstromen in de takken, die uitlopen in tere blaadjes en bloesems, kan een boom nu flink beschadigen. Of een oogst kan vernietigd worden.....

Ik heb het zelf niet geprobeerd, maar las deze tip van de week:

Je kunt bloesems beschermen door ze 's avonds, bij kans op nachtvorst, te vernevelen met water en een plantenspuit.

Dit dunne waterlaagje zal de bloesems beschermen. Dit kan ook bij de aarde rondom de boom: flink natmaken! Het vocht houdt de temperatuur vast en daardoor blijft het warmer.

Toen ik in de tuin aan het werk was, was een warm soepje wel fijn.

Ik maakte een eenvoudige picknick klaar.

Een theelepel zelfgemaakte bouillonpoeder, wat fijngesneden spinazieblaadjes uit de tuin...... lekkerrrr!

Nog even wat over zaaien.

Zaaien in de moestuin kun je op twee manieren doen.

Breedwerpig oftewel op een zaaibed, òf op regels.

Regels zijn rechte rijen die je het makkelijkst afmeet met touw.

Je maakt het touw vast aan twee haken of stokjes.

Vervolgens zet je aan de ene kant van je stuk tuin een stok en aan de andere kant. Het touw maakt een rechte regel.

Hierlangs kun je nu gemakkelijk met een schrepel of schepje de grond losmaken en een richel vormen.

Vervolgens zaai je hierin en dek je de regel weer toe.

Plantstokjes erbij en je weet waar je wat gezaaid hebt.

Ik vergeet het wel eens, maar het grote voordeel van netjes op regels zaaien, is dat je straks tussen de regels door, prima het onkruid kunt verwijderen.

Op een zaaibed is dit veel moeilijker; zeker in het begin is het verschil tussen onkruid en een gewenst plantje, moeilijk te zien.

Dus moeten ze samen opgroeien en wordt het onkruid groter en sterker voordat je het kan verwijderen. En dat wordt dus ook moeilijker.

Ik werd vorige maand opeens voor 'vieze tuinder' uitgemaakt.

Het onkruid bijhouden op deze manier, maakt het makkelijker voor jezelf.

In de kindertuintjes wordt ook hard gewerkt.

Slaplantjes die ik over heb, worden geplant, munt en aardbeienplantjes staan er inmiddels.

Wel gezellig. De slaplantjes krijgen een vogelverschrikker erbij.

Met behulp van oude cd's is dit in een wip gebeurd.

Doordat het (zon)licht erop schijnt en ze aan een touwtje heen en weer draaien, geeft het een spiegeleffect.

Dit  felle licht schrikt vogels af.

Ook de schooltuinlessen waren weer gaaf.

Heerlijk om al die enthousiaste kinderen te zien.

Ze willen zo graag meehelpen.

In hun eigen tuintje, maar ook met onkruid weghalen, met vegen en allerhande werkzaamheden. Deze maand moest een nieuwe bak in gebruik worden genomen.

Ik had aarde besteld en dat moest daarheen gekruid worden.

Met één kruiwagen.

Uiteindelijk hebben nu alle kinderen uit groep vijf een tuintje. Per vier kinderen is er één bak als tuin.

En in alle tuintjes staat inmiddels:

• 2 aardappels
• 4 uien
• 2 sjalotten
• 1 knoflook
• 4 slaplantjes

Hebben ze hard gewerkt of niet?

Het is nu vakantie en hopelijk groeit het goed.

Een groot nadeel van deze schooltuin is, dat het openbaar gebied is. De tuin mag niet worden afgesloten en dat betekent dat buurtbewoners er mogen rondlopen. Maar ook dat kinderen uit de buurt uit baldadigheid plantjes kunnen beschadigen of zelfs groentes kunnen wegnemen of oogsten.

Aan mij de taak om ook met het kiezen van de soort gewassen hier rekening mee te houden. Dus ik laat geen prachtige pompoenen, sappige courgettes en mooie tomaten in de tuin zetten. Nee, wat ondergronds groeit of niet zo duidelijk waarde heeft, blijft wel staan en gaan we zelf oogsten.

De voorgezaaide plantjes: andijvie en rode bietjes, zijn met een paar kinderen mee naar huis gegaan om ook in de vakantie goed verzorgd te worden.

Na de vakantie kunnen die dan worden geplant.

Tuinieren kost tijd en geduld. Wat waardevol om kinderen dit nu al te leren.
Zodat ze leren hoe iets groeit en hoe lekker verse groente smaakt.

In het midden is een stukje tuin over en daar plant ik rabarber.

Ik had zelf een wortelstok afgebroken (gescheurd) en die loopt weer uit.

Met rabarber kun je veel doen: taart bakken, limonade maken, ijsjes maken..... leuk voor de kinderen.

En wat werd ik blij verrast door een tuinminnende schooltuinouder.

Ik kreeg zomaar een bosje daslook cadeau.

Heerlijk!

Als je meer wilt weten over daslook, maar ook mijn grote vergissing toen ik mezelf bijna vergiftigde, kun je deze blog lezen. Als ik het terug lees, is het toch wel hilarisch!

 

Ik sluit af met een knieval.

Heerlijk, deze lentemaand en al die uren die ik buiten kan doorbrengen.

Zeker met dit vrolijke kniekussentje, wat ik ook voor m'n verjaardag kreeg.

Geniet van de lente!!