Hoera, ik ben imker!

Wat een trots en blij gevoel geeft het, om te kunnen zeggen: ik ben imker!

Ik heb de imkercursus nog niet afgerond, nog geen 'diploma' op zak, maar ik ben opeens wel in het bezit van een bijenvolk.

Nu is mijn leven allesbehalve saai en voorspelbaar:

• Het leven van een moestuinder is behoorlijk onvoorspelbaar: zo weet ik niet hoe de tuin er over een maand bij staat en wat ik dan kan oogsten of doen.
• Het leven als moeder van 4 kids is geen week, wat zèg ik, geen dag hetzelfde en het is absoluut niet voorspelbaar 
• Maar als imker wordt het leven onvoorspelbaar in het kwadraat. Bijen doen hun eigen ding, als imker kijk je ernaar en je kunt proberen dingen te sturen, maar voorspelbaar?

Zó werkte ik dit weekend voor m'n imker cursus tussen de bijen waar de imker me nogmaals uitlegt, dat er absoluut geen kunstzwerm of  'veger' gemaakt kan worden. Dit geloven we als cursisten gelijk, want dat kunnen we zelf ook zien..... De bijenvolken zijn nog te zwak en klein om gedeeld te worden. Oftewel, ik krijg nog lang geen eigen bijenvolk!
En zó word ik dezelfde avond door een andere imker ge-appt of ik nog een kast over heb. Ze gaat 's avonds een zwerm bijen scheppen en heeft er zelf geen ruimte meer voor.

Helemaal opgetogen en enthousiast ga ik mee erop af!
Imker-uitrusting: check
Kast: check.......
Uhm, wat had ik nog meer allemaal nodig?!
Ik ben het op slag vergeten, maar gelukkig ga ik met een ervaren imker mee.

Wat een belevenis!! Mijn allereerste keer! We staan in een klein voortuintje, 9 uur 's avonds en krijgen gelijk publiek. Er wordt gefotografeerd en gefilmd en de oudere vrouw van wie de tuin is, kijkt geïnteresseerd toe.

De zwerm bijen hangt heel laag bij de grond, over twee takjes en een hekje. Super onhandig om te scheppen.
Een zwerm scheppen, zo noem je het als je een bijenvolk wat is uitgevlogen, weer gaat vangen.
Een zwerm bijen hangt als een tros of een baard ergens aan, een heel bijzonder gezicht waar je eigenlijk niet bang voor hoeft te zijn. Het voortdurende gezoem kan echter wel onheilspellend klinken, zodat mensen de bijen liever kwijt dan rijk zijn, in hun tuin.

Wat je meeneemt en nodig hebt om een zwerm bijen te scheppen is een kieps of korf, een plantenspuit, een snoeischaar en een doek of laken. Ook touw en plakband had Yvonne bij zich.
Om te verhinderen dat duizenden bijen opvliegen als je eraan komt, spuit je wat water uit de plantenspuit, over de tros heen. Het vocht maakt hun vleugeltjes zwaar en zo kunnen ze minder gemakkelijk op vliegen.

Je hebt een korf of kieps nodig om de zwerm van onderaf in op te vangen. 

Dit lukte bij ons dus niet.
De zwerm hing te laag;

het hekje schoof ik te onhandig weg, waardoor de tros in tweeën verdeeld werd.

Vervolgens brak er een takje bijna af onder het gewicht van al die duizenden bijen. En tot slot was de imker een kartonnen plaat vergeten, zodat de bijen die op de grond vielen, niet meer op te pakken waren.

Ach...... het ging niet vlekkeloos en zeker niet voorspelbaar, maar wát was het spannend en leuk.
Mijn allereerste keer!!

Alleen kwamen we tot de slotsom dat ik de bijen niet diezelfde avond mee kon nemen.

Hier zie je de kieps staan, waar de bijen in kunnen lopen. Het takje brak af en daardoor vielen veel bijen er al in. Het is een groot volk.

Een gezond, gemiddeld volk bestaat uit zo'n 30.000 tot 70.000 bijen. Bij een (voor)zwerm vliegt ongeveer de helft met de oude koningin uit. Deze zwerm was vrij groot, dus ik schat zo'n 25.000 tot 30.000 bijen (!!).

En ze zaten er 's avonds nog lang niet allemaal in.

De imker zette de kieps op een doek neer, met het merendeel van de bijen erin. Een steen eronder  voor een opening en nu maar hopen dat de koningin in de kieps zit. Dan gaan de andere bijen op de geur af en lopen ze er vanzelf naar toe. Zeker 's avonds, als het koeler wordt, zoeken ze de warmte en beschutting van het volk op. En alle bijen willen bij de koningin zijn.

We spraken voor de volgende ochtend heel vroeg, af. Dan zou ik de bijen meenemen.

Oh, zo leuk! Ondanks de opwinding en het vooruitzicht van een eigen volk, sliep ik goed.  Om iets over vijf ging m'n wekker. Oh ja, niet zomaar een nieuwe week: ik ga een zwerm scheppen en vandaag imker worden, realiseerde ik me meteen.
Wat was het uitgestorven en stil in de stad, op dit vroege uur. Alleen wat bouwvakkers die vroeg van huis gaan, kwam ik tegen. En imkers gaan dus op de meest onvoorspelbare tijden op weg.... Ha, ha.
De imker had gelijk, op een paar bijen na, die een verkenningsvlucht uitvoerden of die waak-bij zijn, zaten alle bijen netjes in de kieps. Het laken bonden we erom heen en met tape zetten we het goed vast.
 

En toen kon ik met mijn kostbare, levende vracht naar huis.

Heel voorzichtig fietste ik, elk hobbeltje en putje in de weg vermijdend.

Ik moet geen gestresste en onrustige bijen krijgen.

En hier, aan de rand bij mijn moestuin, staat de kast al klaar.

De avond ervoor hebben we de kast nog iets verplaatst.

En ik heb met citroenmelisse (Melissa officinalis) het hout aan de binnenkant ingewreven.

Dit is een geur die veel lijkt op de geur uit de Nassanov klier en die erg aantrekkelijk voor bijen is.

Citroenmelisse heb ik genoeg in de tuin.

In de haast heb ik een lege honingkamer op de broedkamer gezet.

Zo kan de hoogte helpen om alle bijen er makkelijk in de krijgen.

In de broedkamer hangen vijf ramen met was, zodat er ruimte is om de bijen daarnaast, met tak en al, in de kast te krijgen.

Uit de kieps klinkt gezoem..... hoe moet ik het doen?

Stap voor stap maar.

Uitrusting aan, kast open, en dan voorzichtig het tape verwijderen om de doek los te maken.

De kieps houd ik aan de zijkant vast en dan schud ik één keer flink, terwijl ik op de kieps sla.

Zo valt het bijenvolk met veel gezoem in de kast eronder.

Ik kan merken dat het een rustig en zachtaardig volk is.

Het gezoem is niet dreigend of wild.

De meeste bijen vallen in de kast en na nog een keer schudden hoef ik alleen de laatste bijen nog eruit te vegen.

Ook in de doek zitten nog een heleboel bijen.

Ik schud hem uit boven de kast en ga rustig de kast dicht maken.

Alle bijen die er nog niet in zitten, moeten maar via de vliegopening de weg vinden naar binnen.

De koningin zal vast wel binnen zitten, dan gaan de overige bijen op de geur af.

Zouden ze het een goede kast vinden?

Zijn er genoeg drachtplanten in de tuin en in de buurt?

Kunnen ze genoeg voedsel vinden?

Allemaal vragen die me bezig houden.

Het is namelijk mogelijk dat een pas geschepte zwerm weer uitvliegt.

Pas als er broed in het volk aanwezig is, is het gevaar voor het verlaten van de woning voorbij.

Als ik 's middags ga kijken (ja, ik kan het niet laten.... het is zo geweldig om nu een eigen volk te hebben!) voor de kast, zie ik al enkele bijen stertselen.

Dit houdt in dat ze met hun achterlijf omhoog gekromd, een geurstof verspreiden uit de Nassavov klier. Deze geur vertelt de andere bijen: 'hier moet je wezen, hier zijn we'.

Volgens mij is dit een heel goed teken! :)

De volgende dag wordt het warm en ik zorg voor een paar drinkplekken in de tuin.

Water wordt door de honingbij gebruikt voor het voeden van het broed en voor de vocht- en temperatuurregeling in het broednest. Larven bestaan voor het grootste deel uit water.

Ook voor het eten van honing, wordt er water gebruikt om de   honing eerst wat te verdunnen.

Bij een tekort aan water kan de 'meiziekte' optreden, een levensbedreigende obstipatie bij bijen  door tekort aan water.

Een goede imker zorgt voor een drinkplaats voor de bijen, wat ook wel een bijenkroeg wordt genoemd.

Een goede bijenkroeg bevat schoon en niet te koud water. Deze bij probeert mijn 'kroeg' uit ;)

's Avonds heb ik gauw een aantal raampjes bij gemaakt, zodat ik deze in de kast kan hangen bij de eerste inspectie.

Gelukkig heb ik twee zoons die op hun vader lijken. Die vinden werken met hout, machtig mooi en na één keer kijken, doen ze het me na. Binnen no-time had ik tien ramen erbij. Ook de was erin smelten is interessant om te doen.

Mijn eerste werk in de bijenkast is, om de honingkamer, die toch leeg is, eraf te halen. De bijen gaan anders maar in het wilde weg bouwen.

Mijn tweede werk is, om de tak, waar de bijen nog aan vast zitten, eruit te halen.

Aan de binnenkant van de kast is genoeg te zien, dus inspectie is mijn derde werk.

Misschien kom ik al wat voedsel tegen of enige tekenen van broed.

Zodat ik antwoord krijg op mijn vraag of de bijen bij mij, als imker, willen blijven.

En natuurlijk ga ik de vijf nieuwe wasramen in de kast hangen.

De tak krijg ik, met bijen en al, uit de kast. Hoewel het voor bijen ingrijpend en onrustig kan zijn, als ze geïnspecteerd worden en als er veranderingen komen, bewijst het maar weer eens, dat ik een heel rustig, vreedzaam volk heb geschept. Ze worden niet onrustig of bozig tijdens mijn bezigheden.
Ik schud de tak af en de meeste bijen vallen in de kast.
Ze zitten voor het merendeel aan één kant van de kast, aan de warmste zijde. Maar dat komt vanzelf goed. Ook de blaadjes die zijn blijven liggen, worden vanzelf wel opgeruimd.
De bijen zijn al druk aan het uitbouwen. Ik zie nog geen broed (dat zou ook wel heel snel zijn), maar wel al voedsel: stuifmeel en nectar. Gelukkig, er is genoeg voedsel in deze omgeving voor een bijenvolk.
Ik hang de nieuwe ramen in de kast. De ruimte tussen de ramen is smal, maar precies, op de millimeter nauwkeurig, afgepast aan de ruimte die bijen nodig hebben. Ook niet te ruim, zodat ze niet schuin gaan bouwen.
Wat ik zo, op het eerste gezicht zie, als beginnend imker, doen ze het heel goed!
En ik ook, want hoewel ik op mijn slippertjes liep, ben ik niet gestoken.

Zie je trouwens wat duizenden bijen samen met een takje kunnen doen?

Het was een verhoute tak van een vlinderstruik: er is heel veel aan geknabbeld......

 

En zo staat de kast nu, met één enkele broedkamer, op de tuin.

Wat een mooi gezicht!

Nu weer een paar dagen wachten, voordat ik ze weer ga storen voor een volgende, nieuwsgierige blik binnenin.

Nieuwsgierig als ik ben, zou ik graag het onvoorspelbare een beetje vóór willen zijn.

Maar het leukste komt nu:

Net voordat ik deze blog schrijf, krijg ik opnieuw bericht.

Een oudere imker in de buurt, die ermee wil stoppen, wil zijn volken kwijt.

Heb ik misschien nog een kast staan??

.............

Ja, hoor!

(word vervolgd)