startpagina; recepten; kinderen; verzorging;

zondag 10 november 2024

Rijstazijn zelf maken

Rijst, wie eet het niet af en toe...  echter hier in huis 
wordt het niet door iedereen met gejuich ontvangen.
Regelmatig kook ik iets te veel en blijf ik zitten met een restje rijst.
Van deze leftover kun je natuurlijk alsnog allerlei dingen maken.
Denk aan nasi, vulling in kroketten, rijstkoekjes, rijstepap en als dat je allemaal te veel werk is: 
een restje rijst kun je invriezen en ook kippen lusten gekookte rijst graag.

Maar wat ook kan?
Rijst fermenteren! En dat is niet zó moeilijk als het misschien klinkt!
Met als resultaat - als het lukt - rijstazijn!
Hoe leuk is dat?
Laatst had ik voor een Japans gerecht rijstazijn nodig... tjonge, wat is zo'n klein flesje prijzig.
Appelazijn, perenazijn en wijnazijn maak ik al zelf...  dan kan rijstazijn toch niet moeilijk zijn? 
En nee... het blijkt niet heel moeilijk!
En duur is het al helemaal niet.
Er staat weer een bakje rijst op mijn aanrecht. Ik ga aan de slag!
Ga je mee fermenteren?  Verrot leuk!



Rijstazijn


Ingrediënten:
  • 150 gekookte (zilvervlies)rijst
  • 300 ml gekookt water
  • 15 ml rijstwijn of een azijnmoer
  • glazen pot
  • kaasdoek

Hoe maak ik het:
Weeg de gekookte rijst af en neem twee keer zoveel water. Ik had 150 g rijst, maar elke hoeveelheid kun je nemen. Neem gezuiverd water of kook het water eerst en laat afkoelen.
Doe de rijst in een ruime pot en overgiet met het koude water.
Voeg de rijstwijn toe, te koop bij de beter gesorteerde supermarkt of een biowinkel.
Het werkt ook goed om een azijnmoer te gebruiken... deze krijg je bij het 
zelf maken van (appel)azijn. Het is eigenlijk het omgekeerde van droesem in de wijn. 
Droesem is bezinksel en vind je onderin de wijnfles. De azijnmoer gaat bovendrijven. 
In stukjes gesneden is een goede moer te bewaren in de vriezer voor later of om uit te delen 
aan andere azijnmakers. Hoewel ik elk jaar appelazijn maak, heb ik dit jaar geen mooie moer 
gekregen. Rijstwijn volstaat ook.
Dek de pot af met een stukje kaasdoek of neteldoek en zet vast met een elastiek. 
Dit is tegen stof en fruitvliegjes, zuurstof moet er wel doorheen.
Zet de pot op een warme plek, maar niet in de zon.
Als het goed is, zie je binnen een paar dagen dat de inhoud gaat gisten.
Kleine luchtbelletjes stijgen omhoog, een fascinerend gezicht.
De suiker in de rijst wordt omgezet in koolzuurgas en alcohol en doordat er zuurstof bij 
kan komen wordt de alcohol weer omgezet in zuur. Halverwege het proces 
krijg je eigenlijk een soort zure wijn.
In de lucht zit de azijnzuurbacterie die bij de inhoud kan komen en zorgt voor fermentatie.

Laat de pot met rijstazijn-in-de-maak drie weken tot enkele maanden staan.
Als het geheel is uitgegist, zou de rijstazijn goed moeten zijn .
Controleer regelmatig of het water niet verdampt is. Voeg eventueel voorzichtig wat extra water toe.
Het gaat echt goed als er een azijnmoer ontstaat. Dit is vergelijkbaar met droesem in de wijn, 
maar in plaats dat dit naar onder zakt, gaat dit bovendrijven.

Hoe weet je wanneer de azijn goed is? Dat kun je het ruiken...
Ruikt het friszuur naar azijn, dan is het azijn.

                                                        
Hoe langer je de azijn laat staan, hoe zuurder en scherper van smaak hij kan worden.
Hoe eerder je de azijn zeeft en daardoor het proces stopt, hoe milder de azijn is.
Volgens mij heb ik zojuist zelf rijstazijn gemaakt!!

Zeef de rijstazijn door een netel- of kaasdoek en schenk over in een mooi flesje!
Je eigen rijstazijn is een feit!

Rijstazijn wordt gebruikt in de Japanse keuken en in recepten als sushi, (poke)bowls, springrolls etc.
Overigens is mijn eerste poging om rijstazijn te maken mislukt. 
In de zomer vlak voor ik op vakantie ging, stond er een pot rijstazijn in de maak. 
Maar het vocht verdampte te snel en in plaats van een moer op de rijst te krijgen, 
werd het schimmel. Ik kon alles weggooien. Hoe je het verschil merkt?
Dat ruik je.

Tips:
  • Houd je azijn-in-de-maak in de gaten en voeg eventueel extra water of rijstwijn toe.
  • Neem een goed passende pot... mijn pot was voor de hoeveelheid rijst en water te groot.
  • Met alle soorten rijst kun je rijstazijn maken maar zilvervliesrijst werkt beter dan witte rijst. Deze bevat meer koolhydraten, oftewel suikers, waardoor het proces van het omzetten van suikers in alcohol en koolzuurgas sneller op gang komt
  • Experimenteer eerst met andere azijnen. Met een succeservaring op zak is het minder erg als er een keer een batch mislukt ;)
  • En... geef niet op! Het is mogelijk om rijst te laten fermenteren en zelf rijstazijn te maken!


Als je van fermenteren houdt, vind je dit vast leuk: