Mijn moestuin in januari

Deze wintermaand is het  tijd voor lange winterwandelingen als toeschouwer 

en niet als 'personeel'  van de moestuin....

Maar een hele maand niks doen, is me toch te gortig. Op die enkele zonnige dag per week 

kan ik nog wel wat bedenken om in de tuin te doen. Sterker nog, er zijn enkele winterklussen 

die nodig in deze periode geklaard moeten worden.

Wat te denken van vruchtbomen snoeien, verplanten van gewassen en het oogsten van groente 

en..... de eerste eieren!

Om ook zin te krijgen in het nieuwe tuinseizoen heb ik bij dit blog een super leuke winactie!

Lees door tot het eind om te zien wat je moet doen om een

 prachtige, aardewerken kruidenpot te winnen met biologische tijm.

Jij doet toch ook mee?!

Ga er lekker voor zitten en lees gezellig mee!

Beetje stress

Als je al langer meeleest, weet je dat ik een kwart van een hele grote stadstuin pacht als moestuin. Pachten betekent dat er geen contract is, geen huur moet worden betaald en er geen 'regels' zijn. In ruil zorg ik dat de tuin er netjes uit ziet en deel ik wat uit van de oogst. In de praktijk houdt dit in dat ik er ook van de één op de andere dag  kan worden uitgezet. Dit was de eigenaar van de tuin - door een misverstand in communicatie -  zo'n twee jaar geleden ook van plan. Gelukkig kon ik het goed maken, maar sindsdien zat de schrik er bij mij een beetje in. Vorig jaar hoorde ik ineens van een jonge vrouw die vlakbij de tuin woont, dat ze ook wil gaan moestuinieren. Waarschijnlijk door mijn enthousiaste wederwaardigheden (...) die ze dagelijks kan bekijken. En de eigenaar beloofde haar prompt dat ze elk stuk tuin kon kiezen wat ze maar wilde. Oeps! En dat net in het voorjaar. Gelukkig vond ze dat toch een beetje unfair naar mij toe. Maar dit jaar moet ik toch echt een stukje afstaan.

Het had letterlijk en figuurlijk heel wat voeten in de aarde, maar gelukkig: we zijn er met z'n allen uit! En ik ga er niet heel veel op achteruit. Ik oogstte gauw mijn rode bietjes: daar komen haar fruitstruikjes  te staan, rondom de zwarte bes die ik dan ook afsta.

Maar ik ben gerustgesteld.... althans voor dit jaar. 

Wintersnoei

Nadat ik ooit een cursus fruitbomen snoeien heb gevolgd, vind ik snoeien heel leuk om te doen. Daarvoor vond ik dit ook, maar nu weet ik tenminste een beetje wat ik doe! ;)

In de winter zijn de bomen in rust en hun sapstroom - het transport van voedsel en water 

van de wortels naar alle delen van de boom - staat zo goed als stil.

Een ideale tijd om bomen te snoeien, dan zullen die niet gaan 'bloeden'. 

Sommige bomen zijn hier heel gevoelig voor en kunnen ernstig verzwakken met boomsterfte tot gevolg.

Snoei in ieder geval nooit in het voorjaar, wanneer de sapstroom op volle sterkte komt.

Herfst of winter is de meest ideale tijd. In ieder geval voor de vijgenboom.

Nog een voordeel van wintersnoei is dat de structuur van de takken goed te zien is.

Hierdoor kun je een goed plan trekken.

Allereerst haal je alle zieke en dode takken uit de boom.

Kruisende takken en takken die naar beneden groeien, kunnen weg.

Mijn vijgenboom groeit in de zomer zo'n anderhalve meter(!!) door. 

Dus snoei ik alle hoge en uitstekende takken met maximaal een derde en net boven een knop.

De groeitop eruit halen op het goede punt geeft regelmatige, mooie vertakkingen.

Vijg geeft vrucht op het hout dat het jaar ervoor is gemaakt.

Dit jaar wilde ik ook de vorm van de boom een beetje goed krijgen.

Op deze foto heb ik de takken die ik wilde snoeien met een rood streepje gemarkeerd.

Qua diepte is het op deze foto niet zo duidelijk.

Er groeien verschillende takken ver de verkeerde richting op,

bijvoorbeeld over de stoep, bij de buren in hun tuin of de zitkuil in.

Denk ik dat ik de takken goed heb gesnoeid, groeien ze weer anderhalve meter

aan en zitten we in de zomer toch met vijgenbladeren in ons gezicht èn eten.

Daarom was de snoeisessie deze maand behoorlijk rigoureus. 

Naast een goede snoeischaar heb ik inmiddels een kleine boomzaag tot mijn beschikking.

Wel handig bij hele dikke takken.

En van zagen krijg je het lekker warm!

Eerlijk gezegd heb ik niet vanaf het begin de boom goed gesnoeid.

Hierdoor zitten er ook vreemde kronkels in de inmiddels dikke takken.

Een aantal van deze dikke takken heb ik nu verwijderd.

Dit is de vijgenboom ná de snoei!

Bijkomend voordeel is dat ik de gesnoeide stammetjes

kan gebruiken als stookhout voor onze houtkachel. 

Ze moeten twee jaar drogen, maar

dan kan ik er een dag lekker warm bij zitten, denk ik.

Geweldig toch? 's Winters verwarmd zitten door mijn geliefde vijgenboom?!

Op de foto staat nog niet alles, want elk jaar snoei ik ook de vijgenboom van Cora

 en die stammetjes, netjes op maat gezaagd, liggen al opgestapeld in het houthok.

Dit past goed in de trend om zelfvoorzienend te leven!!

Meer lezen over een vijgenboom snoeien? Klik

Verplanten

Om dezelfde reden dat je bomen in winterrust goed kunt snoeien, kun je ook vaste planten of struiken goed verplanten.

Omdat onze tuin-bij-huis een behoorlijke renovatie heeft ondergaan, heb ik nu ook een aantal vierkante meters moestuin bij huis. Natuurlijk moeten hier wel mooie, liefst decoratieve groenten in komen te staan, vindt Peter. Nu is mooi en decoratief een subjectief begrip en volgens mij kan er dus héél véél in, maar okay: de bonenstokken laat ik op de moestuin. Wel vond ik het tijd om rabarber te verplaatsen. Deze vaste plant kan zo'n acht jaar op dezelfde plek groeien, maar heeft daarna wel een vernieuwing of verjonging  nodig. Rabarber kun je makkelijk vermeerderen door te scheuren. Dit doe je door de ondergrondse wortels af te steken en vervolgens in meerdere stukken te 'scheuren'.

En ook al is het januari, waar de rabarber staat is al goed zichtbaar, omdat haar kleine 

rozerode puntjes en de opgekrulde, roodgroene blaadjes al boven de grond uit piepen.

Ik heb acht planten staan en inderdaad, de laatste jaren valt de oogst wat tegen.

Tijd om te verplaatsen en vernieuwen!

Eén plant die echt op de verkeerde plek staat groef ik op

en scheur ik doormidden. Deze twee rabarberdelen gaan mee en zet ik in mijn

tuin-bij-huis. Een rabarber heeft zo'n vierkante meter ruimt nodig en die

geef ik de nu twee afzonderlijke planten dan ook.

Nog even water geven en er is niks meer van te zien.

Een poosje wachten nog en dan kan ik zien of ze deze ingreep overleefd hebben.

Eens kijken of ik nog meer vaste planten, struiken of bomen wil verplanten.

Winteroogst

Zelfvoorzienend bezig zijn doe je natuurlijk al snel met een moestuin. Dit is eigenlijk dé eerste stap: 

je eigen eten verbouwen om niet helemaal afhankelijk te zijn van wat er in de supermarkt ligt.

In mijn wintermoestuin staan nog een paar pastinaken, knolselderij, aardperen en wat dunne preitjes.

Mijn hoop heb ik gevestigd op de witlof...

En ja, die groeit

Af en toe spiek ik onder het plastic en zie al wat iele, dunne punten van kropjes verschijnen.

Vandaag keek ik ook nog even: het zijn echte kropjes, maar ik wacht nog even tot ze

wat dikker en voller worden.

Af en toe geef ik een heel klein beetje water onderaan bij de wortels.

Giet het water overigens nooit over de kroppen heen, dan gaan ze rotten.

Dus nu nog geen witlofoogst, maar in februari zal ik het me goed laten smaken!

Wat ik wél deze maand oogstte was gember.

Ik had 'm wel niet buiten in de tuin durven zetten, maar

dat neemt niet weg dat ik deze specerij (h)eerlijk heb kunnen oogsten.

Zó kwam 'ie uit de pot, waar hij zo'n 9 maanden heeft  kunnen groeien als kamerplant. 

Ik genoot het hele seizoen van de bladeren en ondergronds kwam 

deze schat tevoorschijn!!

Heerlijk voor in de gemberthee, maar ook stopte ik een groot stuk in de Thaise soep

en maakte ik er een elixer mee.

Wist je dat het nu de goede tijd is om gember te planten zodat je over een klein jaar

 net als ik je eigen gember kunt oogsten?

Lees alles hierover op dit blog: klik

En wat ik ook 'oogstte' waren de eerste eieren dit jaar.

De kuikens van afgelopen jaar leggen nog geen eieren

maar deze zijn van de kippen van het jaar daarvoor.

Jasmijn zal ze nog even goed bekijken voordat ik ze meeneem.

Heerlijk! Weer verse eitjes van eigen kippen!

En natuurlijk oogst ik van mijn aanrecht superkrachtige, snelgroeiende kiemgroente

zoals alfalfa en broccolikiemen.

Maar je kunt ook taugé (in het donker) en andere groente laten ontkiemen.

Doe jij dit wel eens?

Vooruit zien!

Januari is niet de maand om al te gaan zaaien, hóe het ook kriebelt op zonnige dagen, waarbij het achter glas met de kachel aan, lekker warm aanvoelt.

Nee, dit moet nog even wachten!

Wat ik wel heb gekocht, goed aan het begin van het jaar,

is de zaaikalender van Maria Thun.

Vorig jaar beviel het werken met de zaaikalender me goed en werkte ik met kopieën.

Dit jaar heb ik het boekje, compleet met alle uitleg en extra informatie.

Voor een overzicht in één oogopslag is er ook een jaarkalender op posterformaat bij.

Deze zaaikalender is te bestellen bij bol.com (alleen nog in 't Engels) of ligt bij de Bruna.

De binnenkant schijnt erg veranderd te zijn, maar ik ben blij met deze

indeling. Zie je hoeveel ruimte je hebt voor eigen aantekeningen?

Dit ga ik echt benutten!!

En zowel aan het begin als aan het eind van het boekje staat er uitleg over verschillende

onderwerpen. Marie Thun is inmiddels overleden en ook haar zoon - die de laatste 10 jaar 

de zaaikalender uitbracht - stierf vorig jaar plotseling.

  Nu brengen haar kleinkinderen deze vernieuwde versie van de zaaikalender uit.

Praktisch, overzichtelijk en goed bruikbaar!

Ik heb nog lang niet alles gelezen, maar het jaar is nog maar net begonnen!

Ik kocht de eerste zaadjes. Anijs wil ik dit jaar (weer) proberen.

Ik denk dat ik het zowel in de kas als buiten zaai en ben benieuwd of ik

volgend jaar winter oudste zoon een met liefde klaargemaakte anijsmelk kan

voorzetten, die ook nog eens uit eigen tuin komt. Zelfvoorzienend..... ;)

Zoals je aan de verpakking kunt zien, gebruik ik biologische zaden

De meeste zaden koop ik bij de Ekoplaza die vlakbij zit.

Volgende week ga ik alle zaden die ik nog over heb van vorig jaar

eens goed bekijken. In een goed luchtdicht afgesloten tupperware bak bewaar ik

de zaden die ik zelf heb gewonnen, zadenpakjes die zijn aangebroken en die ik teveel had en

zaad wat ik te laat kreeg.....

De zaadjes die in ieder geval in februari de grond in kunnen zijn:

• pepers
• paprika's 
• aubergines
• komkommers
• spinazie
• doperwten en peulen
• sla
• bleekselderij
• knolselderij

De meesten voor in de kas, hoewel spinazie en erwten al  buiten kunnen, gewoon in de volle grond!

Dan kun je alvast beginnen!

Ondertussen spaar ik binnen met het stoken van de houtkachel, alle houtas op

voor straks in de tuin.

Houtas zit vol Kalium en kan in het begin van de teelt of tijdens het groeiseizoen

bij bijna alle plantjes toegevoegd worden.

Dit bevordert de vorming van bloem, knol en vrucht.....

Ook calcium - geliefd door kool - en fosfor zijn te vinden in  houtas.

In maart strooi ik bij alle bessenstruiken een handje as en bij fruitbomen

twee handen houtas.

Ik weet waar ik voor spaar.

Winactie

Misschien is winactie niet helemaal het goede woord: het is een blij-maak-actie, een inspiratie actie.....

Aan het begin van het tuinjaar is het soms moeilijk inschatten wat we nodig hebben en willen!

Maar deze mooie, aardewerken kruidenpot past overal en geeft een mooi begin

voor je moestuinplannen dit jaar.

En ik geef 'm gratis weg!!

Om jou blij te maken!

Samen met dit biologische tijmplantje. 

Tijm is niet alleen een heerlijk keukenkruid, maar heeft ook een

bijzonder krachtige werking bij een zere keel.

Is de plant wat groter gegroeid, dan maak je in het najaar je eigen hoestdrank van tijm (klik)

Ik heb één mooie pot en één plantje.

Het kost je niets, maar je moet wel even laten weten of je mee wilt doen!

En dat kan op de volgende manier:

1.  Volg je mijn blog nog niet, meld je even aan als volger (lees mijn blog via de internetversie en klik dan rechts, onder volgers)
2. Laat hieronder een reactie achter of reageer op social media als je mijn blog via Insta of Facebook leest. Laat weten dat je de kruidenpot en de tijm wilt hebben en hoe ik je kan bereiken.
3. Deel dit berichtje eventueel op je eigen tijdlijn met de hashtag  #tijdvoortamar

Over 10 dagen op dinsdag 8 februari maak ik de winnaar bekend!

Doe je mee?!

Ik had het zelf niet gedacht: midden in de winter een blog vol over de moestuin.... 

Maar het kan toch!

Deze kou en kaligheid doet mij verlangen naar dat heerlijke zomerwerk in de moestuin, 

maar ook in januari zat ik niet helemaal stil.

En wat doe jij buiten in deze tijd van het jaar?