En een mooie nazomer krégen we!!
Ik riep het al ter bemoediging toen we op vakantie in augustus in truien rond liepen
en bijna wegwaaiden met die harde, koude wind.
Die mooie nazomer zorgt ervoor dat ik deze prachtige mini zonnebloempjes
in de tuin heb. Ze komen van de Jerusalem artisjok oftewel de Aardpeer.
De knolletjes oogst ik in de winter, maar nu geniet ik van deze zonnetjes!
Ook een boeketje?!
Yes! Het is een prachtige nazomer en ik geniet er met volle teugen van!
Kinderen en manlief mopperen (een beetje) dat ze naar school en werk moeten,
maar ze hoefden in ieder geval niet door de regen te fietsen.
Deze nazomer mag van mij eindeloos duren....
Vanuit de moestuin deze keer veel jaloersmakende plaatjes van mijn geweldige oogst.
Overigens.... wordt niet jaloers, leg gewoon zelf een moestuin aan!
Niet alles lukt goed, ook bij mij niet.
En het is soms hard werken. Maar hier doe je het voor: die verse oogst
en de heerlijke producten die je ervan kunt maken.
Kijk mee bij de supertoffe, leerzame en lekkere schooltuinlessen!!
Wat is dát genieten! En wat heb ik toch een geweldig leuk werk!
Wees gewaarschuwd door mijn blunder(s) en..... doe ze niet na!
En tot slot een raadsel.... het antwoord komt volgende maand.
Lees je mee?!
Oogsten
Wát een geweldige oogstmaand is september!Nu is het met een moestuin nooit handig om in de zomer op vakantie te gaan, maar nog erger is het om de overvloedige moestuin in september in de steek te laten. En toch is dat precies wat tuinbuurman Teun èn de buren met hun grote kas deden in de eerste helft van september.
Aan mij de taak - ik noem het een eer - om de honneurs in hun tuin respectievelijk kas waar te nemen. Wat ik moest doen? Oogsten, oogsten, oogsten....
Dus naast mijn eigen oogst van snijbonen, augurken, sperzieboontjes, courgettes en snijbiet, kreeg ik er een heleboel komkommers, courgettes, spekbonen, tomaten,
zonnebloemen en kousenband bij.
Daartegen zeg ik geen nee! Het was wel hard doorwerken. Courgettes uitdelen, in zoetzuur inmaken,
bakken, drogen, invriezen, bonen wassen, snijden en invriezen, komkommersoep koken,
komkommersalades maken, tomatensap en tomatenpuree maken..... Héérlijk!
Mijn vriezer en kelder staan al vol en nog is het einde niet in zicht!
Kijk je mee in mijn kas? Ik heb er twee.... in nummer één op de moestuin zijn de tomaten al lang
gerooid in verband met de aardappel- oftewel tomatenziekte.
In kas nummer twee bij huis, heb ik de tomaten op hoop van zegen nog laten staan.
Nu is het wel duidelijk dat hier ook de tomatenziekte in zit, maar gelukkig kan ik heel wat tomaten
oogsten. Ik was alweer vergeten dat ik verschillende rassen had gezet en kom allerlei soorten zoals
roma en cherry tomaten, tegen. Ik gebruik ze vooral in gerechten, lekker op brood
of ze gaan mee naar school in de lunchtrommel.
En ook de pepers en puntpaprika's kleuren snel rood met het zonnetje stralend warm.
Overigens kun je paprika's en pepers prima groen oogsten en eten.
Deze onrijpe variant smaakt goed, hoewel iets scherper en een tikje bitter...
Afgerijpt overheerst de zoete smaak.
Alles wat in de kas groeit, rijpt prachtig af!
Zou ik nog genoeg hebben voor sambal?!
Ook de kousenband groeit goed met het zonnetje op de kas. Ik oogst dagelijks twee tot drie lange
peulen, deze snijd ik in stukjes en vries ze in.
Heb ik een zakje vol, dan weet ik dat het bijna tijd is voor roti!!
Alleen de aubergine doet het dit jaar niet zo goed. Ik denk dat ze te weinig ruimte hebben in de kas.
Want ondanks goede voornemens heb ik 'm weer eens te vol gezet. ;)
Wat het heel goed en overvloedig doet in de tuin zijn de frambozen.
Ze groeien elk jaar vanuit kleine stengels van 4 cm hoog, uit tot wilde woekerstruiken
van enkele meters. Daarnaast groeien de wortels ondergronds door,
zodat de planten vanzelf vermeerderen. Zo heb ik inmiddels op zo'n drie plekken
frambozenbossen staan.....
Mij hoor je niet klagen!
De maïsplant spreekt altijd tot mijn verbeelding: zo groot en mooi...
maar hoewel ik zo'n vijf kolfjes heb geoogst, ga ik ze volgend jaar niet meer
zetten. Ze nemen veel ruimte in en hele grote, mooie kolven krijg ik niet.
Ook waren de korrels melig qua smaak. Ze zitten vol zetmeel en dat proefde je iets te goed.
Het moment van oogsten let nauw: te vroeg levert onrijpe korrels op en te kleine kolven,
te laat oogsten geeft uitgedroogde korrels... lekker voor de kippen, maar niet voor ons.
Over gedroogd gesproken:
De officiële droogbonen - prachtig rode kidneybonen - had ik vorige maand al geoogst.
In een mandje drogen ze verder na en ik heb er al van gegeten.
Bijzonder hoor! Mijn eigen kidneybonen.
Daarnaast in een mandje liggen snijbonen, haricot verts en kousenband.
Ook droog, omdat ze te ver zijn doorgegroeid en niet lekker meer zijn.
Deze bewaar ik voor het zaad. Ze kunnen komende maand worden opgeborgen op een
droge, donkere en koele plek. Ik denk dat ik ze in enveloppen stop, die in een Tupperware bakje doe
en dan kan het in kelder of schuur bewaard worden....
Schooltuinlessen
Wat een feest, de schooltuinlessen startten na de zomervakantie weer!
De kinderen zijn in de zomervakantie flink gegroeid en het onkruid in de tuintjes ook! Het steekt op sommige plekken boven de kinderen uit. De tuintjes moeten in oktober winterklaar gemaakt worden, maar eerst gaan we lekker aan de slag met de oogst!
In de tuintjes staan nog aardappelen en krootjes en in mijn hoekje staat een grote tijmplant.
Met deze drie soorten planten gaan we ook in de keuken aan de slag!
Als eerste moesten de late aardappelen er uit. De kinderen waren al bang dat er geen aardappel meer groeide, want het loof was verdord en bijna verdwenen.... maar wát een verrassing: onder de grond zaten hele grote aardappelen, echte bonken. Dit was echt de leukste les - hoorde ik om me heen - met
deze bijzondere, ondergrondse verrassing. Ondanks meer kans op aardappelziekte,
ga ik toch vaker een laat aardappelras proberen!
De oogst is geweldig!!
Les twee ná de vakantie was de aardappels veranderen in chips!
En dat lukte niet alleen heel goed, maar kon ook rekenen op veel enthousiasme!!
Ik werkte met een to-do lijstje en omdat ik de kinderen al behoorlijk goed ken,
deelde ik hun namen in bij alle taken die ik kon bedenken....
Zo doet ieder iets!
Zelfgemaakte chips.... niks smaakt lekkerder op een schooldag!!
De derde schooltuinles maakten we tijm hoestsiroop (klik).
Een heel leerzame les, waarbij ik de kinderen liet nadenken over
hoe je weerstand krijgt, kruiden uit de natuur en geld besparen.
Uiteindelijk maakten we ruim een liter hoestsiroop met elkaar en staan er nu
twee flesjes in de koelkast op school, voor wanneer een kind met een zere keel
of kriebelhoest op school komt.
En de vierde les liep niet in de soep... het was een soeples!!
Leuk, hoor!
Met elkaar kookten we een enorme hoeveelheid krootjessoep
die de kinderen als lunch bij hun brood kregen. (klik)
De regel bij een kookles is dat je mag proeven, het moet niet!
Veel kinderen probeerden het en dat vergroot hun smaak.
Ook werd er nog een keer kruidenboter gemaakt en op toastjes erbij geserveerd.
Dát durfde iedereen proberen en was echt smullen!
Soep die over was, werd aan de andere juffen uitgedeeld en die zeiden
geen nee tegen een verwarmend, dieprood, heerlijk kopje soep!!
De tuin is bijna leeg, voor de herfstvakantie krijgen de kinderen van groep
zes hun tuindiploma. Ze hebben veel geleerd, veel gedaan en het waren supertoffe lessen.
Allerlei
Ik schreef het zelfs in augustus al, hoewel het moestuinseizoen nog niet echt voorbij is, heb ik toch al niet meer zoveel frisse moed om nieuwe dingen te zaaien. Ook een luizenplaag - in mijn kousenband - of een verdwaald Koolwitje laat ik maar.....
Het helpt niet mee dat al mijn sla is opgevreten door de slakken... alle acht (!) plantjes. Misschien komt er nog wat andijvie.... daar staan er nog drie van.
Ook de pompoenen, die ik twee keer moest zaaien, schieten niet echt op met groeien.
Veel blad wel, wat bloemen al, maar vruchten... hó maar!
Waar ik overal grote pompoenen op foto's voorbij zie komen, vrees ik het
ergste voor mijn oogst dit jaar. En ik hóud zoveel van pompoenen!
Dat ik ze zo laat zaaide, kwam weer door te weinig ruimte in de tuin....
Ik moest wachten tot er ergens een gaatje kwam....
Iemand die zelfgekweekte, biologische pompoenen wil ruilen tegen wat anders?!
Ik kwam nog een vreemd rood bietje of krootje tegen...
zou dit komen door de stress waar ik vorige keer over schreef?? (klik)
Het lijkt wel een mannetje....
Grappig hoor! Hij smaakte er niet minder om.
De rest groeit nog lekker door en kan geoogst worden tot in de winter (als het zacht blijft).
Het hoopvolle plaatje linksboven deelde ik in april: prachtige bloesems van mijn kweeperenboompje.
En nu zag ik twee prachtige kweeperen groeien.
De één op de kop en met mooi dons, de andere gewoon hangend aan z'n steeltje.
Twee is niet veel maar wel een leuk begin! Volgend jaar meer kweeperen?!
Ik ga van de pitjes in ieder geval weer klovengel maken.(klik)
Daar heb ik niet zoveel peren voor nodig.
Blunders
Niet één maar wel twee blunders kan ik deze maand beschrijven.
De - vier van de twaalf - courgetteplanten doen het goed.
Ik had zoveel geoogst dat ik ze in stro stopte om te bewaren.
Dit moet je beslist niet nadoen...
Toen ik vorige week stro nodig had om de kippenhokken van vers stro te voorzien,
waren niet alleen de helft van de courgettes zacht/rot/verdwenen....
Ook het stro was vochtig en vies geworden.
Leuk geprobeerd, maar helaas.... het werkt niet.
Misschien kun je het proberen in een echte, grote, open hooiberg maar
ik begin er niet meer aan!
Courgettes ga ik toch maar verder drogen en invriezen!
Tja... eind september is het niet meer de meest goede tijd om te snoeien.
Vruchtbomen verdeel je onder in pitvruchten - appels en peren - en steenvruchten zoals kersen, pruimen,
perzikboom en abrikoos.
Je snoeit ze ook op verschillende tijden.
De pitvruchten snoei je vooral in januari - maart, steenvruchten op twee momenten:
net na de bloei (april- mei) en net na de pluk (augustus).
Bessenstruiken snoei je in het vroege voorjaar (februari - maart) of direct na het plukken (juni - augustus).
Wat je ook voor vruchtboom hebt, in september snoei je dus niet meer!
Maar ja... ik heb een laurierboompje en een olijfboompje
die ik mooi in een ronde bolvorm wil hebben.
En nu is er met de beste wil van de wereld geen bolvorm in te ontdekken.
Laurier kun je twee keer per jaar snoeien: van maart tot april en vanaf de langste dag (21 juni)
tot half september.
Olijfbomen snoei je alleen in maart en april.
Toch ging ik aan het snoeien. Het was er eerder nog niet van gekomen.
En dan groeiden er ook nog eens veel nieuwe scheuten naast de stam direct vanuit de wortelkluit.
Had ik beter ook eerder kunnen snoeien.....
want nu is het dus niet de goede tijd...
Hoewel het nooit een goede tijd is om je vingertopje mee te snoeien. Auwww!
Dom hoor! Net bij het laatste takje...
Raadsel
Ik heb een nieuwe struik in de tuin, gekregen van vrienden.Nou ja, struik... het groeit wild en uitbundig en zonder dat het goed rechtop blijft staan.
Dit jaar heb ik er voor het eerst vruchtjes aan zitten.... ik kan ze nu oogsten en nog de hele maand oktober.
Ik zag er vorige week nog bloempjes aan zitten, die er zó uit zien.
Raad jij welke struik ik heb staan?
Volgende maand laat ik de vruchtjes zien die op een wel heel speciale manier geoogst moeten worden.
Geniet van de herfst!
Tot volgende maand in mijn moestuin :)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten