Ik ben helemaal in de bonen, deze maand en dat zowel letterlijk als figuurlijk. Bonen heb ik in allerlei soorten en maten: rare snijbonen, prachtig rode kidneybonen, spekbonen, sperziebonen, etc.
Figuurlijk was ik in de bonen door meloenen die een vreselijke metamorfose hadden ondergaan, late aardappelen, natuurlijk het weer (wie raakte daar van niet in de bonen?!), veel te vroege tomaten en de blunder van de maand.....
Maar ik ben ook in de wolken, in de wolken door mijn overvloedige, geweldige oogst.
En het mooiste plaatje van deze Euchinacea bloemen in de tuin van mijn buurvrouw, mag bovenaan.
Dit jaar zet ik mijn plannen eindelijk om in daden en maak ik er wat bijzonders van.
En dat doe ik met een overvloedige oogst telkens weer: bijzondere en gewone lekkere dingen ervan maken.
Soms om gelijk van te genieten, soms om te bewaren. Lees weer lekker mee en doe inspiratie op!
In de bonen
Laten we beginnen met de bonen....
Wát een geweldige oogst aan snijbonen tref ik aan!
De bonenstokken stonden een tijdlang kaal omhoog te wijzen zonder enkele boon erbij.
De uitdaging was om bonenzaad te vinden wat niet laag bleef, maar stokken nodig had om te klimmen.
Misschien zijn stokbonen niet echt trendy, maar ik had de stokken al klaar staan en wilde ze
- net als mijn opa vroeger - vol en groen hebben met bonen.
Uiteindelijk vond ik stoksnijbonen die ik ook nog zo'n twee keer opnieuw zaaide omdat ze niet opkwamen of gelijk door vogels werden opgegeten...
Maar dat is allemaal vergeten met deze oogst!! Elke dag pluk is wel twee maaltjes.
En wat doe ik met al die bonen?
Lekker nieuwe recepten uitproberen natuurlijk.
Ik heb aan deze en gene uitgedeeld en kilo's en kilo's bonen ingevroren
om ook lekker in de winter te kunnen genieten van de echte moestuinsmaak!
Klein luxeprobleem: mijn vriezer zit al bijna vol....
Hóe deed ik dat voorgaande jaren ook alweer?
Oh ja... in het kader van ontspullen en zuiniger met energie hebben we
een oude vriezer weggedaan.... Tja, die mis ik nu een beetje.
Naast de snijbonen heb ik een rij met droogbonen gezet...
Ik was het al een paar jaar van plan en nu heb ik uit eigen tuin
voedzame, eiwitrijke zelfgeteelde kidneybonen!! Een ideale vleesvervanger
en heerlijk in pittige Zuid Amerikaanse gerechten zoals chili's en taco's.
De bonen oogst je niet jong en groen, 
maar laat je lekker verdorren en verschrompelen aan de plant.
Op dat moment moeten ze droog worden weggelegd om te kunnen bewaren...
Eigenlijk eet je bij een sperzieboon zowel de vrucht als het zaad,
maar bij de kidneybonen eet je alleen het zaad.
Eenmaal gedroogd zijn ze droog en donker een jaar te bewaren.
Ik heb er niet heel veel dit jaar, maar het smaakt naar meer.
Ik ga een deel gebruiken om volgend jaar weer nieuwe planten te zaaien om
de opbrengst te verveelvoudigen...
Op deze manier kun je van alle soorten bonen makkelijk zaad winnen en bewaren.
Zoals ik ook doe met kousenband
Deze exotische, Surinaamse lange boon kan in de tropen zo'n meter lang worden, bij mij
in de kas worden ze zo'n 25 tot 30 cm. Als ik er eentje vergeet in de wirwar van lange stengels
dan bewaar ik deze boon gewoon voor het zaad.
Al mijn planten dit jaar komen op van zaad van twee jaar geleden.
Nu vries ik elke boon in, totdat ik genoeg heb voor een maaltijd.
Zodat we straks weer lekker vegan roti kunnen eten natuurlijk!
De sperziebonen die ik dit jaar heb, groeien ook in overvloed...
maar het is een beetje raar dit jaar: ze worden maar niet dikker!
De slanke, rechte boon met de chique Franse naam om aan te geven dat ze ook dun zal blijven.
Gauw oogsten dus, nu zijn ze op hun best!
Af en toe zie ik door de bonen het bos niet meer, maar dit waren dan toch de bonen uit mijn tuin!
Ik zal er nog lang van blijven eten, maar dat doen we lekker afwisselend!
In de wolken...
Want ik ben ook in de wolken met:
komkommers, courgettes, frambozen, kruiden,
en niet op de foto in de kruiwagen: krootjes en aardappels....
Om met de A van aardappels te beginnen....
Ik heb dit jaar voor het eerst een laat aardappelras gebruikt: het biologische Bintje!
Vroege aardappels zitten zo'n 80 dagen in de grond, late aardappels zo'n 130 dagen.
Wanneer ze beiden in april de grond in gaan, oogst je de vroege aardappelen zo eind juni
en de late pas in de herfst tegen oktober...
Door het natte weer deze zomer hoorde ik dat veel biologische boeren de aardappelziekte
Phytophthora hebben gekregen waardoor 80% van de oogst mislukt is.
Dus toen ik op een avond na de vakantie al het loof verwelkt en bruin erbij zag liggen,
heb ik met de doortastende hulp van Peet al mijn aardappelen eruit gehaald.
Voordat ze zouden worden aangetast....
Wonder boven wonder viel de oogst helemaal niet tegen.
Het loof was wel verdord, maar de aardappelen zaten onder de grond nog prima.
Niet voor de aardappels en voor Phytophthora (alleen de naam klinkt eng,
maar is ongevaarlijk voor mensen),
wel voor de plek waar ze groeiden.... voor de bijenkasten.
De aardappels stonden recht in de aanvliegroute.
En al was het avond en bewolkt, de bijen waren ijverig zoals een gezond volk hoort te zijn!
Hoewel ik de aardappels strikt genomen veel te vroeg heb geoogst,
vond ik het resultaat prachtig.
Late aardappelrassen worden sowieso wat groter dan vroeg geoogste rassen.
Op een koele plek waar er lucht bij kan komen en goed afgedekt tegen licht,
kunnen late aardappels ook langer bewaard blijven.
Nu maar hopen dat de schuur koel genoeg blijkt.
En kijk eens hoe groot mijn krootjes zijn?!
Ik moet stiekem een beetje lachen elke keer als ik ze zie.
Toen mijn buurman op de tuin kwam en al die dicht op elkaar staande krootjes zag,
vertelde hij over de stress bij groentes en stress is niet goed!
Dit had hij laatst gelezen in een boek van een tuinman die hier wel heel erg in doorschoot.
In ieder geval dacht hij dat de krootjes op deze manier stressbommetjes zouden zijn,
omdat ze zo dicht op elkaar groeien en niet genoeg ruimte hebben.
Mijn manier om te woekeren met de meters grond in mijn moestuin is om de krootjes pas
uit te dunnen met de oogst.
De andere krootjes groeien dan weer door in de verkregen ruimte.
Kijk maar! En na een paar weken kan ik die nu heel kleine bietjes
als gezonde, grote kroten oogsten!
Volgens mij hebben mijn groenten geen stress.
Soms krijg ik dat wel als ik in één keer al mijn oogst van een dag mag gaan verwerken.
Zoals bij de courgette....
Begrijp me niet verkeerd: ik ben er heel blij mee....
Van de twaalf planten die ik heb voorgezaaid en uitgeplant hebben het er
maar drie overleefd. De anderen waren een voortijdige snelle hap voor een slak of wat.
Daar baalde ik in het voorjaar erg van, maar nu ik niet alleen van mijn courgetteplanten
pluk, maar ook als vakantie-tuinoppasser de tuin van twee buurmannen in de gaten houdt
wat inhoudt dat ik voor hen de bonen, komkommers en courgettes oogst...
dan heb ik opeens toch wel errug veel courgettes!
En schreef ik al dat mijn vriezer te klein werd?!
Dus ik deel uit, ik eet courgettes voor de lunch, ik maak ze met zoetzuur in (overheerlijk!!)
ik maak er borrelhapjes van, ik heb ze zelfs gedroogd
zodat ik ze in de winter alleen hoef te wellen en weer 'verse' courgette kan verwerken.
En gedroogd nemen de courgettes amper ruimte in en kosten geen energie.
Zo passen er 6(!) courgettes in bovenstaande weckpot!
Maar ook las ik een bijzondere tip bij Clarien van Moeskers Moestuin...
bewaar courgettes in het stro!
Laat ik nu net nog een halve baal stro hebben liggen.
Gekregen van neef Kees en ik doe er bijna twee jaar mee als ik ze alleen gebruik
voor stro in beide kippenhokken.
Wanneer je de schil een beschermend laagje olie meegeeft en ze in het stro stopt,
kunnen ze maanden als vers bewaard blijven.
Natuurlijk ga ik dat uittesten.
Zo'n acht geoliede courgettes stop ik tussen het stro.
Zou een halve baal die half in het plastic zit, goed genoeg zijn?
Elke keer wanneer ik de kippen een laagje vers stro meegeef in hun nachthok
wordt het een soort ouderwetse grabbelton.... Ik krijg er nu al zin in :)
Tegelijk kan ik dan checken of de courgettes nog stevig aanvoelen en niet rotten.
Ik ben heel benieuwd! Jij ook?!
Van de volgende foto heb ik een zoekplaatje gemaakt....
Wat zie je?!
Mijn meloenen!
Oh nee.... dat ging juist fout!
Ik had wel speciale, zoete meloenen gezaaid, maar toen de twee planten die uiteindelijk groeiden,
vrucht gingen dragen, bleken dit langwerpige, stekelige, groene vruchtjes te zijn....
Juist ja! Augurken!
Maar daar had ik net al 42 plantjes van gezaaid....
Gelukkig wisten de slakken dat ook en die hebben er zo'n dertig (!) van opgegeten.
Maar alsnog heb ik meer dan genoeg augurken....
En heb ik bijna elke ochtend een vast augurkenritueel.
Net voor of na het ontbijt zet ik een pannetje met azijn, water, suiker en kruiden op.
De augurken die al een nachtje in zout water hebben gebivakkeerd, laat ik even meekoken.
Dan pak ik mijn al tevoren gesteriliseerde, uitgekookte potjes erbij en
maak weer een potje of twee, drie augurken in.
Lekker, maar wat een overvloed!
Ik heb ze ook maar in mijn winkeltje (klik) gezet voor een zonnig prijsje.
Ik mis alleen verse meloen....
Nog meer zon heb ik gevangen met de verse munt in mijn tuin....
Ik maakte er een frisse siroop van. Lekker om te drinken wanneer ik in de
winter misgrijp wanneer ik verse muntthee wil drinken.
Nog een keer in de bonen
Na een vakantie is het altijd bijzonder thuiskomen in de moestuin....
Natuurlijk groeit alles wel door zonder mijn hulp
maar de tomaten zijn niet gediefd, groeien niet meer goed aan hun stok,
de pruimen zijn van de boom gevallen, sommige groentes zijn doorgeschoten....
Maar waar ik vooral van schrok waren de tomatenplanten in mijn ene kas
waar de aardappelziekte in gekomen was. Op de bovenste foto's zie je dit goed.
De bladeren zijn bruin, ook de stengels vertonen bruine, rotte plekken en zelfs tomaten
worden van groen niet rood, maar direct bruin.
Heel naar!
Ik heb er twee dagen over gedaan, maar toen heb ik ze toch allemaal rigoureus verwijderd.
Zelfs het groenafval mag niet bij de compost of de groene bak, maar moet apart afgevoerd.
Wat zonde! De groene tomaten waar nog geen bruin plekje aan zit, heb ik wel geoogst.
Hoewel ze licht giftig zijn, heb ik ze verwerkt.
Mits je ze goed verhit en er niet teveel van eet, kun je op deze manier toch nog
een beetje van tomaten genieten. Kijk voor vier afwisselende recepten
op mijn pagina groente-uit-de-tuin-recepten, bij tomaat. (klik)
Bij het verwijderen van de tomatenplanten liep ik driftig in mijn kas heen en weer.
Maar ja, kas.... zó ruim is 't ie nu ook weer niet.
Dus toen alle tomaten weg waren, had ik per ongeluk ook een peper gevloerd.
Ook zonde!
Ze hadden nog groter kunnen groeien en van groen naar rood kunnen kleuren.
Maar net als bij de vruchtgroente paprika kun je zowel groene als rode exemplaren eten.
Het enige verschil is dat de rode vaak wat zoeter zijn doordat ze volledig zijn afgerijpt.
Deze groene pepertjes laat ik drogen, want gedroogd kun je ze lekker lang bewaren en
maak ik er nog een keer chili-olie van. (klik)
En wie was er deze zomer niet in de bonen door de herfststormen en de kou?
Ik heb na de vakantie en na de zomer meestal niet meer zoveel zin om de tuin onkruidvrij te houden.
De hoekjes met onkruid rukken verder op en worden grotere hoeken.
Hoewel je nog kan zaaien in september (zie mijn vorige blog), komt dit er meestal niet meer van.
Ach, laat maar.... ik oogst nog een maand of wat door en dan is tijd voor de wintergroentes!
Daar heb ik er dit jaar gelukkig genoeg van:
pastinaak, witlof, knolselderij, boerenkool, aardpeer..... we hoeven geen gebrek te lijden.
Zelfs die enkele slak die ik nog zie, laat ik soms even begaan...
Gelukkig krijgen we nu nog een mooie nazomer.... geniet ervan!!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten