Natuurlijk missen we de sla, sperziebonen, komkommers en al die andere heerlijke zomergroentes....
Maar gelukkig heeft de winter ook genoeg te bieden!
Wat te denken van deze kleurige verzameling èchte wintergroentes!
 |
| Uit eigen tuin, met de klok mee: rode kool, boerenkool, regenboogsnijbiet, rode en gele biet, veldsla en wortel |
Je hoeft heus niet stiekem je toevlucht te nemen tot ingevlogen groentes uit Afrika of Zuid Amerika of waar ze dan ook vandaan komen.
Eten met de seizoenen is veel beter voor je lijf en voor het milieu!
Voordat de meeste groentesoorten op je bord liggen is er heel wat energie in gestoken. Die energie zit met name in de teelt en het vervoer. De hoeveelheid energie die nodig is per kilogram groente verschilt per soort en seizoen. Het maakt namelijk veel uit of groente van de akker of uit een verwarmde kas komt. En of het met het vliegtuig is ingevlogen of is vervoerd per boot of vrachtwagen. Je kunt dus beter kiezen voor een biologische winterpeen uit de polder, dan voor sperziebonen uit Kenia. Probeer die voedselkilometers zoveel mogelijk te beperken.
Dit plaatje laat iets van de absurditeit zien als het gaat om het vervoer van voedsel.....
Wat ik hier wintergroente noem, wordt echt verbouwd in Nederland, op de volle grond!
En het is geen toeval dat er veel wortelsoorten bij zitten, want in de grond overleven wortelgroentes juist bijzonder goed.
Andere winterharde groenten kunnen juist onder invloed van koude en vorst hun zetmeel in suikers omzetten. Dit gebeurt onder andere bij boerenkool en spruitjes: ze worden nog lekkerder ná een nachtje vorst.
 |
| Uit eigen tuin, vlnr: pastinaak, veldsla, aardpeer, rode kool, prei en spruitjes |
Probeer met het seizoen te eten, ook je lichaam heeft in de winter andere behoeften dan in de zomer. Zo heeft je lichaam meer rust nodig - kruip lekker op tijd onder de wol - maar ook andere vitamines en bouwstoffen. Om bijvoorbeeld lichaamswarmte vast te houden en om je weerstand te verhogen! Dat zie je ook terug in de bereidingswijze: stevige kost met cosy stoofpotten, lekkere maaltijdsoepen en verwarmende ovenschotels.
Maar met wintergroentes kun je nog veel meer kanten op....
Allereerst een opsomming van échte wintergroentes - ik koos er 10 uit - met bij elke groente de meest belangrijke voedingsstoffen en vitamines op een rijtje èn een heerlijk vegetarisch recept. Soms verrassend, altijd beproefd in mijn keuken en goedgekeurd door mijn gezin.....
Lees, kijk en laat je inspireren!!
Aardpeer of topinamboer
Helianthus Tuberosus
De aardpeer is een vergeten groente, maar wat mij betreft blijft dat niet zo... Een andere naam is Topinamboer of Jerusalem Artisjok.... Aardpeer is een vaste plant die tegen het eind van de zomer met prachtige, kleine gele bloemen bloeit. Ze is dan ook familie van de zonnebloem en niet van de aardappel. Aardperen kunnen tegen vorst en de knollen aan de onderaardse uitlopers hebben een licht zoete en olie-achtige smaak. Ze bevat vitamine A, B en C en de mineralen Calcium, Fosfor, IJzer, Magnesium, Chloor en Zwavel. Ze drijft vocht af en is goed voor de maag. Het is een uitstekende groente voor diabetici.
Mijn favoriete manier om aardperen te eten, is ze te stoven en gratineren, samen met walnoten en kaas. Ik serveer ze op een bedje van sla met quinoa of rijst.
Recept?! Klik hier!
Lekker vega met walnoten en kaas....
Boerenkool
Brassica Oleracea Acephala
Boerenkool wordt zoeter als er een nachtje vorst over heen is gegaan. Wil je dit een beetje forceren, dan kun je boerenkool ook een nachtje in de vriezer bewaren.
Boerenkool is een echt superfood.... en terecht razend populair.
Niet alleen in stamppotten, ook in smoothies en chips, kun je boerenkool vinden.
Naast de genoemde vitamines (A, B, C en K) in de afbeelding hiernaast, bevat boerenkool ook heel veel Zwavel, Calcium, Chloor en verder nog IJzer, Kalium en Magnesium. Vooral door de zwavel werkt boerenkool desinfecterend bij aandoeningen van de luchtwegen. Boerenkool geeft verlichting bij spierpijn en reuma en ze werkt heel goed bij maagklachten, maar eet ze dan wel rauw.
Ik deel een lekker snel-klaar-gerecht van couscous met boerenkool. Houd je vast, het staat binnen 15 minuten op tafel. Boerenkoolcouscous, klik voor het recept en geniet!
Lekker vega door de vegetarische balletjes die je erbij serveert.Rode biet of Krootjes
Beta Vulgaris
Een heerlijke groente, deze krootjes, met een hoog gehalte aan suikers.. Ze zijn familie van de suikerbiet en de snijbiet. en je kunt ze zowel in de zomer als in de winter eten. Krootjes kunnen goed tegen kou en een eerste nachtvorst is ook geen probleem. Met deze zachte winter staan ze nog steeds in mijn tuin. Hoewel je ze prima kunt bewaren in een emmer met zand, of in turf. Je kunt ze inkuilen of bewaren in de vriezer of inmaken in zoetzuur. Dit maakt dat deze groente in het rijtje wintergroentes past. De biet bevat heel veel vitamine A en in mindere mate ook B en C. Vooral de bladeren bevatten een uitzonderlijke hoeveelheid vitamine A. Verder bevat ze heel veel Chloor en ook Kalium, Natrium, Magnesium en Silicium zijn in ruime hoeveelheden aanwezig. De kroot is heilzaam bij huidaandoeningen en galstenen. Ze bezweert griep en vooral de rauwe biet is super waardevol. Kanker- en reumapatiënten kunnen het best elke dag een glas bietensap drinken. De werking is kankerremmend en dokter Moerman schreef deze groente in zijn voedingswijze al voor.
Voor een goede risotto kun je me 's nachts wakker maken. Dít is zo'n goede risotto! Heerlijk zacht en romig. Met een verse bite èn een prachtig rode kleur. Klik hier voor het recept. En ik ben niet de enige die dit lekker vind. Dit is een echt toprecept op mijn blog: het heeft al bijna 3600 views!!
Lekker vega met vegetarische spekjes òf juist met fetakaas.
Rode kool
Brassica Oleracea Capitata
Rode kool is een ontzettend mooie en decoratieve groente, maar toch is het niet echt mijn favoriet. Maar gezond is rode kool wel. Ze bevat niet alleen vitamine A, B, B3 en C, maar ook vitamine K en daarnaast de mineralen Magnesium, Calcium, Chloor, Zwavel, Silicium en Niacine. Alle kool is gezond en vroeger beschouwden Griekse en Romeinse artsen kool al als een geneesmiddel. Ook uitwendig kan een omslag van koolbladeren pijn genezen en verlichting bieden. Mijn alternatieve verloskundige gaf me koolbladeren om bij de borstvoeding te gebruiken tegen pijn en zwelling. En het hielp! Rauwe kool is beter dan gekookte, maar dat geldt voor bijna alle groente.
In mijn lievelingsrecept roerbak ik de rode kool kort.... op deze manier gaan er zo weinig mogelijk voedingsstoffen verloren.... Klik hier voor het lekkere, snel klaar recept!
Lekker vega met pinda's en vegetarische kipstukjes.
Pastinaak
Pastinaca Sativa
Heerlijk! De pastinaak is terug van weggeweest. Deze witte, zoete wortel verdient zeker een plekje in je keuken. Heb je 'm nog nooit gegeten? Ze liggen nu in de supermarkt, want het is een echte wintergroente die ondergronds de vorst goed verdraagt. Sterker nog: door vorst alleen maar zoeter wordt.
Pastinaak bevat vitamine A, B en C en de mineralen Calcium, Kalium, Magnesium, Fosfor, Chloor, Zwavel en Silicium. Wist je dat bij het Leids ontzet mensen hutspot van pastinaken en witte bonen aten in plaats van hutspot met aardappels en oranje wortels?
Het heerlijke recept van de Pastinaaksoep kun je hier vinden! Verrassend & verwarmend.
Lekker vega met ei.
Prei
Allium Porrum
Prei is de absolute lievelingsgroente van mijn hubby en is lekker veelzijdig klaar te maken. Prei bevat vitamine B - en een hoog gehalte aan B6 - en C.
Prei bevat uitzonderlijk veel Zwavel en Silicium en ook Kalium, Magnesium, Fosfor, Chloor, Calcium, Natrium en IJzer.
Prei werkt goed bij heesheid en een zere keel. Je kunt hier een makkelijke hoestsiroop van maken. Maar prei werkt ook verzachtend en pijnstillend. Preisap (van rauwe prei) is ook heel goed te gebruiken bij huidaandoeningen en bijvoorbeeld bijensteken. Die ga ik dit jaar maar eens inzetten als ik als imker weer eens belaagd wordt ;) Ik laat het jullie weten.
Het recept wat ik met jullie wil delen is een snelle mihoen-prei-schotel.
Echt een favoriet van mij.....
Klik hier voor het recept "Roergebakken mihoen met prei en doperwten".
Lekker vega met vegetarische wokstukjes en kaas.
Snijbiet of regenboogsnijbiet
Beta Vulgaris
Eigenlijk had ik het al eerder gemerkt: snijbiet kan heel goed tegen winterse kou. Dwars tegen koude in, blijft ze groeien. Dit jaar heb ik twee rijtjes prachtige regenboogsnijbiet in mijn tuin staan. En inderdaad, ik oogst nog regelmatig.
Snijbiet is in Nederland moeilijk te verkrijgen omdat het blad na de oogst snel verlept. Dus wordt vrienden met een moestuinder of zaai je eigen snijbiet. Snijbiet is familie van de suikerbiet en de rode biet. Qua smaak lijkt ze echter op spinazie en ik hussel mijn spinazie- en snijbietrecepten ook ongegeneerd door elkaar. Snijbiet bevat vitamine A, B en C. Ze heeft een uitzonderlijk hoog Natriumgehalte en bevat verder nog Calcium, Kalium, Fosfor en IJzer. Het oxaalzuurgehalte is ook hoog, dus eet snijbiet niet te vaak.
Mijn favoriete recept met snijbiet is een Italiaans pastagerecht met paddenstoelen en tomatensaus.
Het recept vind je hier! Ook weer een lekker snel klaar gerecht met gestoofde snijbiet, zodat alle voedingsstoffen in de groente behouden blijven.
Lekker vega met vegetarisch spekjes van Garden Gourmet en geraspte kaas erbij.
Spruitjes
Brassica Oleracea
Natuurlijk kunnen spruitjes, als èchte wintergroente niet ontbreken in deze rij. Spruitjes kunnen goed tegen vorst en worden zoeter als het een nacht heeft gevroren. Van een spruitjesplant in de tuin kun je blijven oogsten. Spruitjes bevatten heel veel vitamine C en verder vitamine A, B, E en K. Ook de mineralen Calcium, Fosfor, IJzer, Natrium, Kalium, Magnesium, Chloor en Zwavel zijn in spruitjes aanwezig. Spruitjes zijn goed tegen bloedarmoede. Ze zijn ook zuurvormend en kunnen beter niet met granen of bonen worden gegeten. Met aardappelen zijn ze echter een goede combi. Ik was vroeger de enige in de klas die spruitjes dus ècht lekker vond. Bijna gênant om te zeggen, destijds. Met dank aan mijn moeder: dit recept is een klassieker in onze familie: een echte coosy ovenschotel!
Waar mijn moeder echter vlees gebruikte, heb ik 'm vegetarisch gemaakt. No problem!
Enneh…. lusten je kinderen nu echt geen spruitjes? Noem het dan eens kabouterkooltjes.... dát smaakt een stuk beter. ;)
Op de foto lijkt het net ham, maar wees gerust, dit is de vegetarische versie, wat tegenwoordig bij elke zichzelf respecterende supermarkt te koop is.
Zie het recept hier!
Lekker vega met vegetarische ham (vega broodbeleg) en kaas.
Veldsla
Valerianella Olitoria
Veldsla is met haar frisgroene blaadjes een verademing in de winter en net als gewone sla kan ze goed tegen koude. Sterker nog: veldsla is een echte wintergroente en zelfs door een pak sneeuw heen nog te oogsten.
Veldsla bevat vitamine A, B en C en verder Calcium, Fosfor, IJzer, Natrium en heel erg veel Kalium.
Veldsla is bloedreinigend, heft vermoeidheid op en is zenuwsterkend. Een super gezond plantje dus!
Ik maakte een heerlijk winters stamppotje van veldsla, cashewnoten en paddenstoelen.
Echt een aanrader!
Klik hier! voor het recept.
Lekker vega met cashewnoten en kaas.
Wortel of winterpeen
Daucus CarotaDeze oranje, zoete wortel is goed te bewaren en heerlijk in allerlei gerechten. Wortel of peen bevat vitamine A, B, C en E. Vooral pro vitamine A of Carotine komt in grote hoeveelheden voor in wortel. Dit wordt in je lichaam omgezet in vitamine A en is onder andere een goed medicijn tegen nachtblindheid. Wortelsap is een waardevol elixer. De mineralen Calcium, Kalium, Natrium, Magnesium, Fosfor, Chloor, Zwavel en Silicium komen er ook in voor. Waar ik dit jaar mee wil experimenteren is hoe wortelsap of wortelolie als een natuurlijke zonnebrandcrème werkt.
Maar eerst ons favoriete recept. Kinderen zijn dol op wortels door de zoete smaak en in de top 3 van favoriete gerechten bij ons thuis, hoort absoluut deze wortellasagne. Verrassend van smaak: zachtzoet en kruidig tegelijk en met ruim een kilo wortels er in, kun je er voorlopig weer even tegen.
Klik hier voor het recept.
Lekker vega met eieren en kaas.
Gelukkig is deze lijst met wintergroentes nog niet volledig, want ook winterpostelein en witlof zijn echte wintergroente.
En pompoen kan lang bewaard blijven, zodat deze prima verkrijgbaar is in de winter.
Zuurkool is gefermenteerde kool en daardoor lang houdbaar en een waardevolle wintergroente.
Op mijn aanrecht kweek ik vaak kers- of spruitgroente, zoals alfalfa, taugé en andere kiemen.
Wil je meer variatie met deze winterse groente?
Kijk dan eens op mijn pagina groente-uit-de-tuin-recepten. Alle recepten staan hier netjes per groente gesorteerd en alle groentes vind je weer op alfabetische volgorde.
Ik zou zeggen: varieer naar hartenlust en wacht nog even met die sperzieboontjes en aardbeien!
Ze komen vanzelf weer.
En zorg naast gezond eten ook voor voldoende rust.... je hebt het nodig in deze donkere, koude dagen.
Truste….
Ik heb niet alles zelf verzonnen of zelf uitgeprobeerd bij ziektes. Veel informatie haalde ik uit dit boekje van Jannie Wisse-Krijger. Zoals de Latijnse benamingen, de vitamines en mineralen in groente en de remedies bij lichamelijke klachten. Regelmatig checkte ik deze info ook weer door te vergelijken met andere bronnen.