vrijdag 29 maart 2019

Natuurlijke schoonmaakmiddelen

Het is weer de hoogste tijd voor de grote voorjaarsschoonmaak!!
Maar hó, stop!! Niet gelijk naar de winkel rennen voor een nieuwe voorraad schoonmaakmiddelen die je nodig denkt te hebben!
Trap niet in al die reclames die beloven dat met één druk op de spuitknop al het vuil weg is.
Het is verleidelijk te kiezen voor allesreiniger met een fel kleurtje en een verbloemende geur.



Wil je groen, roze, rood of paars? Wil je lelietjes-van-dalen, rozen of eucalyptus ruiken?
We zijn allemaal erg schoon bezig met elkaar. En nu heb ik het alleen nog maar over allesreiniger, want ja..... je hebt een spuitfles nodig voor de oven, één voor de voegen van de badkamer, één om de kranen te ontkalken, de ramen te zemen, de wc schoon te maken en ga zo maar door.
En laten we eerlijk zijn: het geeft alvast een goed gevoel om deze kleurige en 'dure' flessen in huis te halen. Een goede voorbereiding is immers het halve werk?!
En.... keuze genoeg in het supermarktschap.
Als je het hier volledig mee eens bent en tevreden bent met  jouw schoonmaakrituelen, stop dan nu met lezen!


Lees je door??
Okay... ik kwam tot een bijzondere ontdekking en de slotconclusie verklap ik alvast:
Al het bovenstaande heb je niet nodig!
Niets ervan?
Hmmmm…..

Het voorjaar is voor mij de opstarttijd van de moestuin en  van het imkerseizoen en daarom begon ik in januari al met een grote minimalisatie ronde in huis: kleding, boeken, keukenspullen, badkamerspullen etc.  alles ging door mijn handen
Ook mijn schoonmaakmiddelen gingen door mijn handen. En ik merkte dat er heel wat flessen zijn die ik zelden of nooit gebruik.
Gekocht in een opwelling van onverwachte ijver, natuurlijk.

Tegelijk met het leegmaken van al die kastjes en laatjes maakte ik ook schoon, maar niet meer met de standaard schoonmaakmiddelen.
Ik deed ruimschoots ervaring op met -zij het eerst wat aarzelend  - natuurlijke schoonmaakmiddelen.
Ik móest wel,  omdat mijn allesreiniger en schuurmiddel en andere spuitflessen op waren en ik domweg geen nieuwe kocht.
En ik moet zeggen: het werkte!!

Laat ik even voorop stellen dat schoonmaken niet mijn grote hobby is.
Maar om het goed en gezond te doen, vind ik dan wel weer een goede uitdaging!
Voortaan ga ik schoonmaken met maar twee verschillende soorten middelen. Ze zijn supergoedkoop, eenvoudig, goed voor het milieu èn.... eetbaar. Huh? Best bizar hè?!
Als schoonmaakmiddelen gezond voor het milieu zijn, zijn ze ook gezond voor je huid en om in te ademen.....
Dan kunnen ze zelfs geen kwaad voor kinderen en hoeven ze niet op een hoge plank te worden weggestopt.
Mijn inspiratie,  voor gewone schoonmaakklussen in huis, komt uit dit boek....


De natuurlijke middelen die hierin beschreven worden zijn:
  1. Baksoda of zuiveringszout of Natriumbicarbonaat
  2. Azijn
  3. Citroen
  4. Klei
  5. Honing 
  6. Zout
De eerste twee producten gebruik ik nu voor het schoonmaken in huis en ik zal er iets meer over vertellen.

Zuiveringszout of Bakingsoda

Er zijn veel verschillende namen om hetzelfde witte, krisallijne poeder aan te duiden. 
Om verwarring te voorkomen noem ik ze allemaal:
  • Zuiveringszout  - 
  • Natriumbicarbonaat  -  
  • Maagzout - 
  • Baksoda - 
  • Dubbelkoolzure natron - 
  • dubbelkoolzure soda - 
  • E500 - 
  • NaHCO3 - 
  • Baking Soda (VS) - 
  • Vichyzout (België).
Omdat het hier over schoonmaken gaat, zal ik het zuiveringszout noemen.

Vergis je niet: de gewone soda (of natriumcarbonaat of wassoda) is een heel ander product. Het is ook een schoonmaakmiddel  (ik gebruik het vooral om flessen en potten uit te koken voordat ik ga wecken) maar het is een bijtend product en niet geschikt voor consumptie.

Zuiveringszout werd in de oudheid al gebruikt, er zijn bronnen die beweren dat in het oude Egypte zuiveringszout zelfs werd gebruikt bij het mummificeren.
Bij het verdampen van water van een zout meer, wordt natron verkregen; dat is een mengsel van soda en zuiveringszout.

Twee bakkers zuiverden soda om zuiveringszout (baking soda) te verkrijgen wat hun deeg kon laten rijzen. Dat lukte! Dit is de reden dat zuiveringszout in de supermarkt tussen de gistzakjes en bakpoeder in staat. Tussen twee haakjes: je koopt geen plastic bij deze verpakking, want het zuiveringszout zit los in een kartonnen verpakking.  Goede keus als je wilt minderen met plastic in je huishouden.
Zuiveringszout wordt ook industrieel gefabriceerd zonder hoge temperaturen en zonder giftige afvalstoffen.
Er zijn nu nog grote natronafzettingen zoals in Wyoming (VS) en in Kenia, Tsjaad en Tanzania. Daar komt 30% van de productie van zuiveringszout vandaan.
Zuiveringszout is dus:
  • een natuurproduct (wat nagemaakt kan worden in een fabriek)
  • veelzijdig in gebruik
  • gemakkelijk in gebruik
  •  niet giftig voor de huid en om binnen te krijgen
  • niet milieuvervuilend
  • biologisch afbreekbaar
  • eeuwig houdbaar!
  • goedkoop
  • gemakkelijk verkrijgbaar (supermarkt, drogist, apotheek, natuurwinkel)
Hoe en wat is de werking van  zuiveringszout?
  1. het vermindert de hardheid van water en voorkomt kalkaanslag 
  2. het werkt licht schurend en reinigend door kleine kristallen
  3. het werkt als luchtverfrisser
  4. het absorbeert en brengt pH-waarden in balans
  5. het werkt als rijsmiddel (in gebak en koekjes)
Met zuiveringszout kun je dus alle kanten op, maar vooral door de eerste twee eigenschappen is zuiveringszout perfect als schoonmaakmiddel te gebruiken.
Je kunt het zuiveringszout in water op lossen, je kunt het als los schuurpoeder gebruiken wat je in een wastafel of wc schudt of op je doekje èn je kunt er een soort pasta van maken om extra krachtig te schuren.
En dat testte ik uit.

Als eerste in de Keuken

Aan onze mooie houten eettafel wordt  niet alleen gegeten, ook geschilderd en gestift...… en soms drukt er iets per ongeluk door, zoals laatst. 
Ik maakte een pasta van 3 eetlepels zuiveringszout en 1 eetlepel azijn.... ik wreef krachtig met een doekje en de vlekken verdwenen allemaal! Ik stond zelf verbaasd van deze vlekkenreiniger!
Ook de binnenkant van de oven is op deze manier goed te reinigen. Even een paar minuten na het opbrengen laten intrekken, krachtig wrijven en weg gaat de vieze en vettige aanslag.

Voor het  aanrecht, de tegels en de wasbak gebruik ik een sopje van warm water met een scheutje azijn (daar straks meer over).
Ik schud op een nat doekje wat poeder; ongeveer een halve eetlepel, even boenen en dan verdwijnen de vlekken en aanslag. Ook met een standaard schuurmiddel (zoals Cif), moet je  even boenen maar qua tijd en kracht zetten is dit hetzelfde!
Voor de wasbak en aanrecht deed ik het als volgt.... 

Okay, ik geef toe, het ziet er nog wel eens viezer uit, maar schoon is anders.
Ik maak mijn doekje in warm water waar aan azijn is toegevoegd, nat en schud wat van het witte, kristallijne poeder op het doekje. Krachtig wrijven, ik gebruikte ook een afwasborstel erbij.
Omdat zuiveringszout ontkalkend werkt, schudden ik wat extra poeder op de kraan en de randen van de kraan.


Met dit als glanzend resultaat. Verbluffend! Het doet niks onder voor duurdere en vooral milieuvervuilende schoonmaakmiddelen uit de winkel.

En dit is dan mijn vieze doekje!
Natuurlijk kan ik ook mijn zelfgemaakte schuursponsje  hiervoor gebruiken.
Hoewel ik daar even aan moet wennen, werkt dat ook prima!



Want die felgekleurde, plastic schuursponsjes verslijten niet alleen snel, maar zijn ook erg slecht voor het milieu en vergroten de plastic afvalberg. Die komen er bij mij niet meer in!!

De koelkast moet altijd extra voorzichtig worden schoongemaakt omdat dit in contact komt met levensmiddelen en eten. Als je schoonmaakt met zuiveringszout en azijn, allebei eetbare producten, hoef je je nergens zorgen over te maken.
Je kunt een schoteltje of bakje in de koelkast laten staan met wat poeder erop om geurtjes (bijvoorbeeld geopende knoflooksaus) op te nemen.  Of strooi eens wat poeder onderin je prullenbak met hetzelfde doel.

Ook andere keukenapparaten zijn moeiteloos schoon te maken met zuiveringszout èn ze blijven geurloos wat wel zo handig is als het met eten in contact komt.

Sanitair
Zuiveringszout gebruik ik ook om de toilet schoon te maken. Ik schep gewoon een lepel van het poeder in de wc pot. Met de borstel verdeel ik het krachtig door de hele pot.
Ook een pasta in combinatie met azijn kun je hiervoor maken.
Laat het zo'n vijf minuutjes inwerken en spoel dan door onder nogmaals borstelen. Je wc wordt geurloos schoon en wit.
Wat heerlijk dat er geen schadelijk chloor meer in het riool komt, wat zo slecht voor het bodem- en waterleven is.
De wc bril en -deksel reinig ik weer met een vochtige doek waarop ik ook wat zuiveringszout schud.
De derde eigenschap "het neemt geurtjes op" is hier ook een erg prettig en bijkomend voordeel!

De badkamer is - evenals de keuken - goed schoon te maken met een zuiveringszoutpasta. Denk aan de wastafel, de tegels, de kranen. Ook kalkafzetting gaat weg met dit poeder.....
De voegen tussen de tegels (oh.... wat vind ik dat een rotklus!) zijn met een borstel en pasta schoon te maken.

Verder is zuiveringszout te gebruiken om tuinmeubilair schoon te maken, verspreiding van huismijt tegen te gaan, meubelstoffen op te frissen, je wasgoed schoner te wassen en alle wasbare oppervlakken te reinigen.
Het is echt een veelzijdig product!


En wat ik daarnaast gebruik is.....

Azijn

Je hebt vele soorten azijn en azijn is al heel oud. Waarschijnlijk is azijn per ongeluk ontdekt door gewoon te kijken wat er gebeurt als bijvoorbeeld wijn of andere zoete vruchtsoorten langere tijd aan de lucht worden blootgesteld. En afhankelijk van de streek waarin de mens woonde werd er dus:
rijstazijn, wijnazijn, honingazijn en azijn van vruchtensap ontdekt. 
Azijn heeft veel geneeskrachtige eigenschappen en werd zelfs door Hippocrates (440-370 v Chr) al voorgeschreven.
Zelf maak ik alweer enkele jaren appelazijn
Maar met azijn kun je dus ook prima schoonmaken.
Er is speciale schoonmaakazijn te koop, maar behalve dat die een hogere zuurgraad heeft, is deze ook vaak synthetisch geproduceerd, terwijl dit bij natuurazijn niet het geval is.
Ik ga dus voor natuurazijn en hoe makkelijk is het niet om alles uit één fles te halen?
Azijn is, hoe zuur ze ook smaakt, niet giftig!

De grote voordelen van azijn zet ik even op een rijtje.
Azijn:
  • ontkalkt; ze verwijdert kalk moeiteloos uit toilet, huishoudapparaten, kranen etc.
  • verwijdert vieze luchtjes in ruimtes of van voorwerpen
  • is een antibacterieel product
  • voorkomt ontstekingen
  • kan energie geven
  • kan voedingsmiddelen bewaren, denk aan augurken in zoetzuur (azijn en suiker)
  • maakt de huid zacht
  • geeft glans aan je haar 
  • beste basisingrediënt om dressing of vinaigrette  van te maken
  • kan onkruid bestrijden in de tuin
  • maakt stoffen zachter en zorgt voor kleurbehoud bij kleding
  • is overal verkrijgbaar
  • is heel goedkoop
Grappig dat azijn ook dezelfde werking heeft als zuiveringszout: dubbel krachtig dus als je het samen gebruikt!
Natuurlijk wist ik wel dat azijn voor het schoonmaken gebruikt kan worden - deed mijn moeder vroeger ook al - maar het stond me altijd tegen. Bah.... die nare, zure geur bij een toch al niet leuke klus.
Maar azijn is zo'n eerlijk natuurlijk product wat geen schade aan het milieu toebrengt, dat ik toch overstag ben gegaan. De geur verdwijnt vrij snel en schoongemaakte voorwerpen blijven geurloos achter.
Als die geur je echt tegenstaat is het ook heel goed mogelijk om een paar druppels etherische olie toe te voegen aan het water.
Zo maakte ik pas een sopje met wat druppels pepermuntolie: heerlijk!! Zo ging schoonmaken een stuk vlugger en prettiger.
Toevoeging van etherische citroenolie geeft ook nog eens extra antivirale en antibacteriële eigenschappen mee, waardoor het nog beter lukt je huis te ontsmetten en te reinigen.
En wil je rustgevend schoonmaken, gebruik dan een paar drupjes lavendelolie in het water.

De gewone natuurazijn doe ik als allesreiniger in een emmer warm water.
Ik maak er de keuken, koelkast, de wc, de vloer, de ramen en de badkamer mee schoon. 
Daarnaast heb ik azijn in een spuitfles gedaan, zodat ik deze onverdund kan spuiten op kranen waar veel kalk op zit. Of op spiegelende oppervlakken, zonder dat ik daarbij iets hoef te verspillen.

Al eerder maakte ik zelf 'Glassex' van één drupje afwasmiddel, een scheutje spiritus aangevuld met water. Maar het kan dus nog simpeler: alleen azijn!
Met alleen azijn (en water natuurlijk) maakte ik bijvoorbeeld alle ruiten - zo'n 60(!) stuks - van mijn kas streeploos mooi schoon.
Het grote voordeel bij het ramen zemen is dat het gemorste water geen kwaad kan voor de grond en de nieuwe plantjes die daar groeien. Een regulier schoonmaakmiddel (Glassex of spiritus) is echt schadelijk voor de grond. Blij met deze ontdekking!

Ook als wasverzachter is azijn een prima middel. Doe het in het bakje voor de wasverzachter in de machine. Je wasmachine zal niet snel last krijgen van kalk wanneer je azijn gebruikt.
En je kleding? Die ruikt echt niet zuur als ze gewassen is, maar voelt juist lekker zacht aan.

Gebruik ik dan helemaal niets anders meer om schoon te maken?
Nou, eigenlijk niet dus. Alles kan  met zuiveringszout en azijn!!
Een gouden duo!!
Ze zijn niet alleen goedkoop en goed voor het milieu. Ze zijn ook goed voor je eigen gezondheid en eetbaar. Als je alleen deze schoonmaakmiddelen in huis hebt, kun je ze op elke gewenste plek opbergen. Je hoeft niet bang te zijn voor vergiftigingen en grijpgrage peuterhandjes kunnen geen kwaad hiermee.

Okay.... twee dingen heb ik nog niet genoemd: de afwas (om de vaat schoon te maken) en de was (om je kleding schoon te maken).

Voor de was in de wasmachine gebruik ik naast azijn als wasverzachter voornamelijk wasnoten uit Verweggistan of kastanjes hier uit de straat, die ik in de herfst raap. En soms maak ik zelf wasmiddel van zeep.  Dus ook hier koop ik geen dure, milieuvervuilende producten meer.

Voor de dagelijks terugkerende afwas, heb ik een vaatwasser. Ja, I know, I know…..  hier kan ik nog een slag in maken maar ja, iets met jeugdtrauma en heel veel afdrogen..... ;)

Ik heb geprobeerd zelf vaatwasblokjes te maken, maar daar zul je geen blog over vinden, want dat mislukte jammerlijk. Het poeder wat ik vervolgens maakte, zag er heel goed uit, maar schoonmaken? Ho, maar! De glazen kregen een doffe, melkachtige waas, aangekoekt vuil ging er echt niet af en dus koop ik hiervoor toch weer vaatwasblokjes. Wel de ecologische variant en gek genoeg zijn deze niet heel duur, met toch een goed, streeploos resultaat. En misschien waag ik weer eens een nieuwe poging. Zuiveringszout is overigens wel weer heel goed om de vaatwasser te reinigen. Laat hem eens leeg draaien met alleen 100 g zuiveringszout erin. Goed voor het onderhoud van je machine.
Voor de  handafwas op de camping gebruik ik biologisch afwasmiddel. Ecover is bijvoorbeeld een goed en milieuvriendelijk merk wat ook in de beter gesorteerde supermarkt - naast een Natuur- of Biowinkel -  te koop is. Trouwens, een lepeltje zuiveringszout toevoegen verbetert de werking van het afwasmiddel.

Ben ik wat vergeten en heb jij nog aanvullingen?
Of gouden tips?
Ik hoor en lees het graag....

Veel succes met de voorjaarsschoonmaak!
Bedankt voor het lezen. 
Binnenkort komt er weer een supergave winactie op mijn blog.
Blijf je me volgen?!






Gebruikte bron:
"De 6 natuurlijke wondermiddelen" voor dagelijks gebruik
door: Alesandra Moro Buronzo
Zuidnederlandse Uitgeverij te Aartselaar, België





4 opmerkingen:

Marinka de Jong zei

Het is wel een wat oudere post, maar ik wil er toch even op reageren. Bedankt in ieder geval voor alle goede tips, ik ga er zeker dingen uit gebruiken! Waar ik voor wil waarschuwen is het gebruik van azijn (en andere zuren zoals citroenzuur) op natuursteen. Op marmer en volgens mij ook ander natuursteen mag je dat echt niet gebruiken. Voor mijn aanrecht gebruik ik dus nog even een spuitbus van een restje allesreiniger met water en een paar druppels tea trea oil…. goed voor de antibacteriele werking!

Tamar zei

Dank voor je waardevolle aanvulling, Marinka. Ik heb geen natuursteen en marmer in huis, vandaar dat ik er niet aan dacht dit te noemen....

Anoniem zei

Wij gebruiken ook de vaatwasser en de vaatwastabletten. Ik snij ze wel in tweeën. Ze reinigen even goed en we doen er dubbel zo lang mee. Toch wat beter voor het milieu en de portemonnee. Heel leuke blog heb je.

Tamar zei

Dank je, dank je... Peet is van de vaatwasser inruimen, maar ik ga voortaan het (halve!!) blokje erin doen! Top!