dinsdag 10 oktober 2017

Mijn moestuin (herfst)

Noem het vermoeidheid of een bloggerdip, het was in ieder geval een moment van bezinning wat ik nodig had.... En dat is de reden dat mijn moestuinblog zeer lang op zich liet wachten....

Voorjaar, zomer, herfst, winter.... de seizoenen  wisselen elkaar af, maar soms klopt het weer niet met wat je zou verwachten......
Na een kort, maar 'representatief' onderzoek op het schoolplein, (ik vroeg twee moeders naar hun mening) stel ik voor dat we de seizoenen wat eerder laten beginnen.
De herfst mag gerust al in augustus beginnen, als de dagen toch steeds korter worden en vooral ook steeds natter. 
En dan genieten we meer van de zomer in mei, want vaak is het dan prachtig weer.
En laat die winter ook maar komen in november, toch?! Dan gaat 'ie misschien ook weer sneller ervan door.

In mijn moestuin was het in augustus nog even droog en warm, maar ook opeens nat, heel nat..... en díe hoeveelheden regen, zijn nu ook weer niet goed voor de tuin. 
En vooral niet bevorderlijk voor het wegwerken van mijn glibberige en slijmerige vijand 'de slak'.
En voor het werk in de moestuin........
Natuurlijk oogst ik echt dagelijks uit m'n tuintje en eten we smakelijk van alles wat het ons te bieden heeft..... ;)

Niet alleen groentes, maar ook fruit: herfstframboosjes, bramen, druiven voor de wijn, munt voor de thee.....  Een plaatje, is het niet?!

Maar onkruid wieden, wat ook al lang op m'n to-do-list staat - zij het helemaal onderaan - , dat gebeurt dan weer niet of nauwelijks, hè?!

Ik geef maar gewoon een tuinimpressie, zonder volledig te zijn......

Ook al regent het nog zo hard en zo veel, water geven moet ik toch.
Want in de kas regent het niet.

Wat komen er trouwens prachtige vruchten uit mijn kas.

Komkommers, tomaten en rode pepers in overvloed.......
De pepers deel ik uit, vries ik in, ik maak er sambal van...... ik kan geen peper meer zien. ;)
De komkommers en tomaten verwerk ik gelijk, die worden niet bewaard.

Ik heb trouwens ook buiten de kas, in de vollegrond, tomaten geplant.
Dat kan heel goed gaan.

Mits het een warm en zonnig najaar wordt.....
en het vooral niet teveel regent.
Dat gaat dit jaar dus net even anders dan gehoopt......
Links zie je de planten al verdorren en de tomaten bruin worden.

En dit is een niet zo fris plaatje van de gevreesde tomatenziekte.
Ik heb er al eerder over geschreven: tomaat en aardappels komen van dezelfde familie en phytophthora, de aardappelziekte, kan uitbreken als je het gewas lang laat staan.
Meestal aan het eind van het seizoen - aan het eind van de plant - rijpen de vruchten niet goed meer.
En dit komt zeker door teveel vocht en te weinig luchtcirculatie.
Het nare is dat deze ziekte in de grond gaat zitten en daar wel vier jaar blijft.......
Andere gewassen hebben hier gelukkig geen last van, maar aardappels of tomaten moeten hier niet meer komen.

Van de courgettes werd ik deze zomer heel blij.
Wat heb ik ze in overvloed kunnen oogsten. Heerlijk!
Ik heb er fijn veel ingevroren, zodat ik in de winter nog lekker zomers smakende
gerechten kan bereiden.
Sperziebonen waren er ook veel! En ook daar zit een voorraadje van in de vriezer.
Ons aller favoriete groente!

Waar ik momenteel genoeg van te oogsten heb, is bleekselderij.
Wat een verrassende, lichte en frisse groente is dat toch.


Ik had ooit een dieetboek waarin de volgende regel stond:
"Dank God en geef de bleekselderij even door!"
Oftewel, je eet ervan, maar het levert zo weinig calorieën op, dat door het kauwen
en verteren je meer energie verbruikt. Alleen door op bleekselderij te kauwen, val je al af.
Bleekselderij is enorm veelzijdig.
Het is heerlijk in salades of smoothies, om mee te dippen, in een ovengerecht met aardappels of pasta, in een hartige taart, in de stamppot.......  Gewoon mmmmmmm!
Dit jaar is ze voor het eerst echt goed gegroeid in mijn tuin.
Maar om nu te zeggen dat ik dan gelijk een prachtige bos bleekselderij kan oogsten.......
Nou, nee. Dat is wat teveel gevraagd.
Sommige planten zijn samen gegroeid, met veel te dunne stengels.
Maar ik oogst ze gewoon los en snijd ze één voor één weg.

De stengels op de foto zijn van minstens drie planten.
Maar dat geeft niks. 
Dat is juist weer het gemak van een eigen tuin.
De stengels die overblijven, groeien weer door en zijn later te oogsten.
Het uitbundig groene blad gooi ik overigens niet weg.....

Je hebt speciale bladselderij, maar dit blad heeft ook een prima selderijsmaak,
Ik snijd het heel klein, stop het in een ijsklontjesvorm en druk het goed aan.
Ik vul het bij met water en vries het in.

Wanneer ik het bakje leeg, bewaar ik de blokjes in een zakje in de vriezer.
Ideaal om zo een blokje selderij aan je gerecht toe te voegen.
Heerlijk voor roti-vulling, door de nasi, door de soep.....
Nou ja, overal waarbij je maar aan selderij moet denken.
Ook andere verse kruiden kun je op deze manier bewaren.
De najaarsframboosjes vries ik ook snel in.
Natuurlijk snoep ik er altijd een paar, maar ik heb niet genoeg  framboosjes om er gelijk taart of ijs van te maken.
En dat hoeft ook niet.
Met diepvriesfruit kun je ook prima bakken en andere heerlijkheden klaar maken.
En deze mooi rode herfstframbozen gaan zó lekker lang mee.

En ja, ik moet het nog even laten zien.
Deze goudgele, dure, mooie groente.


Van mijn twee maisplanten, oogstte ik drie maiskolven.
Jammer dat het er niet meer waren.
Des te meer jammer dat ik bij mijn tuinbuurvrouw er wel 17 zag hangen, die allemaal uitdroogden en niet meer te eten waren.
Als het 'haar' van een maiskolf bruin en verdroogd is, is de maiskolf klaar om te oogsten.

En wat oogstte ik nog meer?
Soms zijn het maar kleine beetjes groente. Zeker aan het eind van het seizoen
kan ik er niet altijd meer hele maaltijden van maken.
Maar daar doe ik gewoon andere dingen mee.


Zo maakte ik een voorraadje  groente-bouillonpoeder.
Hier gaat bijvoorbeeld wortel, bloemkool, wat sperziebonen, courgette of pompoen en Spaanse peper in. Alles kan.
Op de foto  zie je de lade uit mijn droogkastje en daarop een dikke, smeuïge pasta.
Dit wordt ongeveer een dag lang gedroogd en vervolgens tot poeder vermalen.
In een eerdere blog beschrijf ik hoe ik dat doe. Klik hier voor de werkwijze en het recept.
En vervang de zakjes voor ongeveer 600 tot 750 g verse groente
Zelfgemaakt is deze bouillon vegan, glutenvrij, lactosevrij en E-nummer vrij. Wat wil je nog meer?!


Het najaar is de  beste tijd om een fruittuin aan te leggen. Bessen, frambozen en ander fruit, laat zich nu makkelijk planten of verplaatsen.
Ook is het nu de goede tijd om fruitbomen te snoeien.
Appels en perenbomen, maar ook pruimenbomen kun je snoeien.
Denk bij het snoeien aan licht en lucht.
En snoei niet meer dan een derde deel van een tak en van de boom als geheel weg.
Vorig jaar volgde ik hierover een cursus en dat was erg leerzaam.

Mijn geoogste en inmiddels gedroogde uien gaan in de opslag......
...... in de schuur.
Op een vorstvrije, donkere plek met voldoende luchtcirculatie en een temperatuur van ongeveer tien graden is het ideaal voor uien.

Ik kan het in onze 'gewone' schuur niet garanderen.......
Maar ik kom erachter dat ze niet naast aardappels bewaard moeten worden.
Aardappels bevatten veel vocht, dat ervoor zorgt dat uien sneller gaan rotten.

Over aardappels gesproken.....

Soms gaan ze er zó  uit zien.
Je kunt hier twee dingen mee doen (weggooien is geen optie!), gewoon wegsnijden en gebruiken.
De smaak is namelijk niet aangetast of verkeerd.
Of je kunt ze in de tuin poten...... okay, in het voorjaar, dát wel ;)
Wist je dat aardappels minder snel kiemen krijgen als je er een paar rijpende appels bij legt?
Het ethyleengas dat de appels afgeven, remt de groei van deze kiemscheuten.

En dan nu een plaatje van een molen.
Dit is vlak bij ons huis overigens en ik kwam daar deze zomer een paar keer langs.
Ik trof er de molenaar aan het werk en hij legde ook graag uit
hoe alles werkt.
Sterker nog: mijn 'mannen' werden ingeschakeld om de kap te verplaatsen om de molen aan het draaien te krijgen.
Een zware klus!
Super leuk, al hoor ik je denken:
"Wat heeft dit met de moestuin te maken??"
Even geduld,  kom ik zo op......
Ik ben zelfs helemaal boven in de nok geweest, waar normaal gesproken geen bezoekers mogen komen. Uiteraard draaide de molen toen niet.
De molenaar was van alles aan het uitleggen en zo kwam ik erbij om te vertellen over mijn moestuin, mijn slechte aardappel- en tomatenoogst......
En toen plopte er in mijn hoofd het idee: "Wat als ik nu volgend jaar eens mijn eigen graan ga verbouwen?" Moet kunnen......
Ik besprak het gelijk met als resultaat.......


Tadaa!!
Ik kreeg een zakje tarwekorrels voor mijn experiment.
Vers geoogst dit jaar. Er wordt genoeg vermalen, dus dit kan gemist worden.
Zou het niet geweldig zijn, als ik mijn eigen tarwe kan verbouwen,
het ga oogsten, malen en vervolgens verwerken tot brood of taart??!
Helemaal super leuk!!
Ik ga het volgend jaar gewoon proberen.
En...... ik ben heus ook realistisch: op 4 (!) vierkante meter groeit ongeveer genoeg graan
voor één brood! 
Dus dat zullen niet heel veel broden worden......... :)

Nog even een kijkje terug in de tuin bij mijn wintergroentes.......


De knolselderij kan bijna geoogst worden.
Het is het broertje van de bleekselderij.
Een lekker aromatische groente en super gezond.
Ik moet alleen opletten bij nachtvorst, want daar kan deze knol niet tegen.

En de spruitjes......
Ze groeien al flink, maar om de spruitjes een groeispurt te geven,
verwijder ik de bovenste top uit de plant.

Zo gaat er meer energie naar de groei van de spruiten.
Spruitjes mogen juist wel vorst krijgen, daar worden ze zelfs zoeter van.

Zo ben ik met een tuin altijd aan het terugkijken en vooruit kijken.
Maar voor nu, vind ik het genoeg.