dinsdag 8 februari 2022

Exotische specerij als kamerplant (deel 2)

Naast mijn kamerplant van gember - die met langwerpige, rietachtige bladeren groeide - had 
ik nog twee prachtige planten staan met mooie, brede groene bladeren!
Duidelijk geen gember....
Weet jij wat het wel is?
Het is kurkuma, ja!  Op de foto zie je dat de bladeren al een beetje verkleuren bij de randen.
Tijd om eens te kijken naar wat er onder de grond zit, want de wortel.... dát is waar het om gaat!

Kurkuma & gezondheid

Kurkuma is de Indiase naam en ze wordt ook wel Koenjit  - in Nederlands Indië en Maleisië -  
of (Indiase) Geelwortel - op z'n Hollands - genoemd!
Van de plant [Curcuma Longa] worden de eetbare wortels geoogst, waar het mooi 
donkergele/oranje poeder van wordt gewonnen wat gebruikt wordt als specerij. 
Vroeger werd dit poeder ook gebruikt als verfstof bij het verven van kleding, nu kleurt het vooral eten.
Kurkuma bevat curcumine, een stof die een positieve invloed op onze gezondheid heeft.
Door onze voorouders werd dit al gebruikt als geneeskrachtig middel tegen allerlei kwalen.  
Dit superfood krijgt ook in deze tijd weer veel aandacht en niet voor niks!
Het is een geweldig middel om je immuunsysteem te versterken en heeft vooral 
ontstekingsremmende eigenschappen in gewrichten, spieren en pezen. 
Chronische ontstekingen kunnen ernstiger aandoeningen zoals Alzheimer, hart- en vaatziekten en 
zelfs kanker veroorzaken. Kurkuma - als een krachtige antioxidant - kan helpen om 
vrije radicalen uit ons lichaam te verwijderen.
Ook in wetenschappelijk onderzoek is aangetoond dat kurkuma ontstekingsremmend werkt en
 zich aan giftige metalen bindt. Helaas kan kurkuma door de mens moeilijk worden opgenomen,
want in de darmen en lever wordt het heel snel afgebroken.
Om een betere werking te krijgen is het goed kurkuma te combineren met peper en gezonde vetten. Piperine wat in peper zit, zorgt dat de opname van kurkuma aanzienlijk verbeterd.

Kurkuma kan langdurig met hoge dosering als supplement ingenomen worden 
(let op de toevoeging van peper in een verhouding van 1: 30 ) en werkt op de lange termijn krachtig. Begin tijdig want voor een goede gezondheid is het immers beter te voorkomen dan te genezen.
Let op! Kurkuma kan de werking van andere geneesmiddelen in je lichaam beïnvloeden.*

Kurkuma is mild bitter van smaak.
Met de gedroogde en gemalen kurkuma als keukenspecerij worden vooral gele gerechten zoals rijst,
 boemboe's, kerrie en mosterd op kleur en smaak gebracht. 
Zo is mijn zoetzure courgette (klik)  met o.a. kurkuma populair op tafel en in mijn winkeltje.
Je kunt er ook de trendy golden milk (recept volgt binnenkort) mee bereiden of een kruidige,
 warme drank van maken: laat het dan samen met wat kaneel, gember of zoethout trekken 
voor een lekkere thee.
Een heerlijk tonicum is kurkuma-honing... klik! 
Kijk bij deze blog naar aanvullende informatie over kurkuma.

Toen Marja een tijd terug een workshop honing slingeren bij me volgde en 
ik mijn kurkumahoning liet zien, vertelde ze me dat je kurkuma prima zelf kunt kweken.
Twee jaar verder zie ik dat ze gelijk had! En méér dan gelijk!
Dank je, Marja!

Kurkuma kweken


Vorig jaar op 2 februari begon het avontuur, tegelijk met het kweken van de gember:
ik stopte enkele stukjes koenjitwortel in een bakje met vochtige aarde. 
Zorg dat de grond niet uitdroogt, zodat de wortel uitlopers kan maken.
Kurkuma is geen lichtkiemer en hoewel het hele proces lang duurt, hoeft het bakje met wortels
 geen maanden op de vensterbank te staan. Doe er een laagje van zo'n 3 cm aarde overheen.
Het gebruik van biologische, verse kurkumawortel is belangrijk. 
Biologische kurkuma is niet behandeld met groeiremmers, waardoor hij kan uitlopen.
Je kunt kurkuma bij een Ekoplaza of biologische markt kopen. 
Als je het daar niet kunt vinden, kun je het bij een toko kopen.
Snijd de lange wortel los van de zijwortels.
Deze zijwortels ga je gebruiken en kun je nog kleiner snijden zodat er op elk stukje
zo'n twee tot drie knobbeltjes zichtbaar zijn:  dat zijn de knoppen,
ook wel uitlopers genoemd, waar groene steeltjes uit gevormd worden.  
Belangrijk is dat de kurkuma warm staat bij een temperatuur  van 20°C of hoger.

De kurkuma heeft veel ruimte nodig in een plantenbak of -pot omdat de wortels 
zich goed moeten kunnen ontwikkelen.
In het begin - om de wortels te laten ontkiemen - heeft het vooral veel vochtige warmte nodig. 
Een kweekbak die je goed af kunt dekken is ideaal hiervoor.
Geef de kurkuma om de twee tot drie dagen wat water zodat de grond niet uitdroogt.
Je zult veel geduld moeten hebben tot  de plant gaat groeien.
Bij mij duurde het ongeveer een maand, maar het kan ook gerust zes maanden duren.
De linker plant is de kurkuma. Nog niet alle wortelstokken zijn uitgelopen.
Ik heb er zelfs een paar weggedaan, die helemaal niet ontkiemden.

Wanneer de plant begint te groeien, moet je 'm overzetten naar een grotere, diepe pot.
 De pot moet minstens 30 cm diep zijn en een diameter van zo'n 30 tot 45 cm.
De wortelstokken hebben veel ruimte nodig en de plant zelf kan wel één meter hoog worden.
Na het overplanten kan de plant lekker doorgroeien en je kunt genieten van een steeds groter wordende mooie, groene kamerplant.
Zet de plant op een lichte, zonnige plek:  hoe warmer hoe beter!
Het is per slot een tropische plant.
Worden de stengels hoger dan 20 cm, dan kun je de plant weer overplanten naar een nog grotere pot.
Van zo'n 50 cm diep en het dubbele qua diameter.
Blijf de plant regelmatig water geven, zo'n twee keer per week, maar
let op dat hij nooit natte voeten krijgt.

Als de plant bruine verkleuringen bij de stengels en bladeren krijgt,
is het tijd om de plant te oogsten.
Wacht je te lang dan kan de wortel gaan rotten en heb je er niks meer aan!

Ik oogstte na een jaar mijn eerste plant.
Als eerste vond ik dit kleine, bolvormige knopje diep in de grond.
en ik schrok... wás dit alles?
Maar nee......
voorzichtig met mijn handen groef ik de wortels op die niet zo diep zaten als ik verwachtte.
Vlak onder de stengels groeiden de oranjebruine wortels met vertakkingen.
Hier zie je een wortelstok met lange worteluitlopers eraan.
Deze verwijder je. Breek voorzichtig de stengel eraf waardoor de kurkumawortel over blijft.

Toen ik alles uit de pot had gehaald en ik de wortels voorzichtig schoonveegde, 
bleek hoeveel mijn oogst bedroeg.

Van de wortelstukken die ik in de grond gestopt had, is mijn opbrengst vertienvoudigd!!!
En ondertussen heb ik ook nog mooi van een prachtige kamerplant kunnen genieten.
Dat noem ik nou een echte win-win situatie!


Winactie

Over winnen gesproken:
De uitslag van de winactie voor 

de mooie aardewerken kruidenpot met de biologische tijm voor erbij, is bekend!
Hoera!

In stijl met de goudgele kleur van kurkuma schreef ik de namen van de 
winnaressen in spé op goudkleurige papiertjes.
Mijn moeder mocht een briefje trekken en zie hier:


De winnares van de mooie kruidenpot is.... tromgeroffel.....  Heilie Steeneveld!!

Van harte gefeliciteerd, Heilie!
De prijs komt deze week jouw kant op!!

Heb je nu niet gewonnen..... volgende keer beter!
Doe gewoon weer mee en wie weet win jij!

Nog even terug naar het onderwerp:
Heb jij wel eens tropische planten opgekweekt binnenshuis of in een kas?

Mijn experiment met kurkuma is geslaagd, 
maar eerdere pogingen om avocado of zoete aardappel te kweken, mislukten.
Ik denk dat tropische vruchten zoals citroen of avocado
 nooit voldoende warmte krijgen om af te rijpen in ons land.
Of heb jij andere ervaringen?
Laat het weten.....

3 opmerkingen:

Heilie zei

Wat leuk , blij mee

Annemarie Boks zei

Voor zoete aardappel worden hier de stengels gebruikt om nieuwe planten te laten groeien, en niet de aardappel zelf.

Tamar zei

Ah.... dank voor je reactie, Annemarie, dat heb ik dus anders gedaan! Maar als ik het goed begrijp, snijd je de stengel van een plant af. Zet je die dan in water om te laten wortelen?
En kan dat in elk (Nederlands) seizoen?