vrijdag 12 juli 2024

Pectine zelf maken


Jammakers opgelet!!!
Je kunt voor eigengemaakte jam nu ook zelf pectine maken en dát blijkt heel
 goedkoop en makkelijk.
Een jaar of tien geleden, kreeg ik de smaak te pakken van het jam maken.... 
 Naast een overvloed aan verse vruchten, heb je alleen suiker en pectine nodig.  
Natuurlijk kun je als ervaren jammaker naar hartelust variëren met het combineren 
van verschillende soorten vruchten en het toevoegen van extra smaakmakers. 
Denk aan kruiden, specerijen zoals gember, noten of bloemen. 
Al mijn jamrecepten op een rij vind je hier!

Van Gilse maakt het de jammaker extra makkelijk met kant en klare geleisuiker, 
maar er zijn soms redenen waarom je deze suiker niet wilt gebruiken.
Bijvoorbeeld bij het maken van suikervrije jam, of wanneer je graag biologische 
suiker of rietsuiker wilt gebruiken. Dan kun je nu je gang gaan, 
want de pectine voeg je apart toe.

Pectine

Maar wat is pectine precies en waarvoor heb je het nodig?
Pectine komt voor in vruchten, om precies te zijn in de celwand van de vrucht. 
In onrijpe of zure vruchten zit meer pectine dan in zoete of overrijpe vruchten.
 Ook in pitten en klokhuizen en in de schil van citrusfruit zit veel pectine.
 Pectine is dus een volledig natuurlijk ingrediënt en heeft een bindende oftewel 
gelerende werking: het maakt je jam dik.
Daarnaast heb je pectine-arme vruchten en pectinerijk fruit.
Pectine arm fruit heeft extra en meer pectine nodig om jam te laten binden, 
dan van nature pectinerijke vruchten. 
Om het voor de jammaker niet te ingewikkeld te maken, is er dus geleisuiker op de markt gebracht:
 suiker met daaraan toegevoegde pectine in poedervorm en citroenzuur.


Vruchten die veel pectine bevatten zijn o.a.:
  • abrikozen
  • bittere sinaasappels
  • citroenen
  • cranberry's
  • onrijpe druiven
  • kweeperen
  • kruisbessen
  • zure pruimen
  • rode (aal)bessen
  • zure appels
  • zwarte bessen
Vruchten die weinig pectine bevatten zijn o.a.:
  • aardbeien
  • blauwe bessen
  • frambozen
  • kersen
  • nectarines
  • perziken
  • peren
  • zoete pruimen
  • rabarber
  • vijgen
Voordat we deze zomer aan de slag gaan met jam maken, maken we eerst pectine.
En dat kan helemaal gratis, gebruik makend van de vruchten die bovengemiddeld veel pectine bevatten.
Zodat we jam kunnen maken zonder suiker of met de suiker die we zelf kiezen.


Pectine zelf maken


Benodigdheden:
  • onrijpe, zure appels
     eventueel:
  • sappan


Hoe pak ik het aan:
Zorg voor zure, onrijpe appels. Met de voorjaarsstorm lagen er heel wat appeltjes op de tuin... zó uit de boom gewaaid. 

Dit is een vorm van natuurlijke vruchtdunning; als de boom te veel vruchten heeft, 
kan het de boom uitputten zodat er het jaar daarna weinig tot geen vruchten komen.  
Je kunt deze vruchtdunning dus ook bewust toepassen zonder storm.
Maar nu kunnen we ook nog aan de slag met deze zure, onrijpe en veel te kleine appels.
Verzamel de appeltjes, was ze en snijd ze in kwarten of doormidden. Laat de klokhuizen zitten!
Doe ze in een sappan en stoom ze  60 minuten.  Voeg geen suiker toe.
Heb je geen sappan? Kook de vruchten dan een uur zonder toegevoegd water.
Laat de vruchten uitlekken in een zeef met kaasdoek en vang het sap op...
Laat het sap uit de pan in een flesje lopen en sluit heet af. Dit vruchtenextract is je pectine.
Ik proefde een paar druppels.... het is echt heel zuur.
Ik maak ook 'gewoon' appelsap  klik hier zonder suiker, maar dit is een ander soort sapje.


Je kunt dit sap in de koelkast een jamseizoen lang bewaren om te gebruiken.
Ik zat te denken om een deel van dit pectinerijke sapje te drogen,
 zodat je pectine in poedervorm
 krijgt, maar dát is iets voor een andere keer. 
Laat me weten als jij zoiets gaat proberen ;)

Ik ben heel benieuwd of ik met deze vloeibare pectine jam kan maken 
die goed bindt.
Dat gaan we dus testen.  Met de laatste zoete en overrijpe pruimen!
Lees mee hoe ik dát doe....



Jam maken met vloeibare pectine


Ingrediënten:
  • 450 g vruchten (ik nam zoete, rijpe pruimen met weinig pectine)
  • 340 g biologische suiker  (75% afgerond naar boven)
  • 150 ml vloeibare pectine


Hoe maak ik het klaar:
Was het fruit waar je jam van wilt maken. Haal eventuele pitten eruit en snijd het fruit kleiner. Doe in een pan met de vloeibare pectine.
Neem voor een kilo vruchten tussen de 150 en 300 ml vloeibare pectine.  Varieer hiermee afhankelijk van pectinerijk of -arm fruit.

Breng de vruchten aan de kook met het pectinesap en voeg daarna 
de suiker toe.
Ik neem 75% suiker van het schoongemaakte gewicht aan fruit. Dit kan prima. 
Suiker is in jam een belangrijk conserveermiddel, belangrijker nog dan voor de smaak.
Maar 75% suiker is ruim voldoende om de jam zo'n 9 à 10 maanden te bewaren.

Kook de jam ongeveer 20 minuten al borrelend op middelhoog vuur.

De stollingstest
Doe de stollingstest om te kijken of de jam dik wordt.
Zet hiervoor een schoteltje 5 minuten in het vriesvakje.
Laat er een paar druppels jam op vallen en laat enkele minuten staan.
Jam wordt dikker naarmate het afkoelt.
Als de druppels bol gaan staan en niet meer uitlopen dan heeft de jam de gewenste dikte bereikt.
Zo niet, kook dan nog 10 minuten langer door en herhaal de stollingstest.

Ik deed de stollingstest een paar keer en toen vertrouwde ik het wel. 
In totaal had mijn pruimenjam 30 minuten gekookt.
En als ik een uur later bij de potjes kijk - die ik deze keer op de kop had gezet om goed 
naar de dikte te kunnen kijken - is duidelijk te zien, dat de jam steviger is en
 de gewenste dikte heeft bereikt.

Als de jam maar niet dik wil worden, kun je ook een theelepel citroenzuur toevoegen. 
Dit helpt niet alleen de houdbaarheid verlengen, maar bevat ook 
voldoende pectine om de jam in te laten dikken.

Wil je op een andere manier zonder geleisuiker jam koken?
Je kunt ook de schil en het sap van enkele citroenen toevoegen aan de jam die je wilt koken. 
Zó voeg je ook extra pectine toe
Zelf pectine maken.... check!
Dát kunnen we (afvinken)!

En nu verder aan de slag met jam!
Al mijn jamrecepten op een rij vind je hier!

Geen opmerkingen: