vrijdag 29 april 2016

Wijn maken deel 5


Het is lange tijd stil geweest rondom mijn wijn-maak-project...... en dat klopt! Wijn heeft tijd nodig om te rijpen en om haar smaak goed te laten ontwikkelen.......
En natuurlijk staat mijn laatste 10-literfles op een veilig plekje, niet in het zicht.

In de tussentijd ben ik wel met deze hobby van me, bezig geweest. Vooral met het verzamelen van spullen.
Het grappige is, dat dit op de meest vreemde plekken en tijden gebeurde.
Bijvoorbeeld tijdens een orthodontie-afspraak van mijn dochter, of tijdens het maken van een kerststukje met de vrijwilligers van het NME.
Daar vertelde ik over mijn wijnmaakperikelen. Toen wist iemand zich te herinneren dat hij nog wijnmaakspullen en flessen had staan, die ik mocht hebben. Super!
De flessen nam ik over voor een klein bedrag: het waren er drie van 10 liter elk.
Omdat ik geen wijnflessen meer over had (ik kon niet eens gaan hevelen), was ik daar erg blij mee. Gelijk ben ik er voor aan het haken geslagen, zodat ze straks eveneeens beschermd staan.
Dit is het resultaat:

Wat bollen textielgaren zonder doel, bleken hier heel geschikt voor.  Ik gebruikte ongeveer één bol per fles ......


En daarbij kreeg ik twee houten kratjes vol met bruikbare, mooie wijnmaakspullen.  Lucky me!
Bijvoorbeeld: een vinometer, een hydrometer, een hevelslang, drie soorten etiketten, champagnekurken etcetera, etcetera.
Het meeste had ik inmiddels wel, maar deze spullen zagen er goed en netjes uit.
Helemaal geweldig! Maar het meest blij was ik met een boekje over wijn-maken. Hoewel het geschreven is, toen ik nog op de kleuterschool zat (ach, maar een beetje gedateerd). verandert het wijn-maken niet zomaar. Het is een heel oud proces wat in de Bijbel al beschreven wordt.
Werkelijk alles wat je nodig hebt en het hele proces, wordt beschreven. Ik vind een lijst met do's en dont's inclusief foutoplossingen.....  en tig recepten van wijn maken van allerlei andere vruchten.
Hoewel...... wijn komt van het woord 'vino' en betekent 'druif'. Kun je dan wel bessenwijn of rabarberwijn maken? Ik begin en houd het voorlopig bij 'gewone' wijn. Als dat al gaat lukken.....

Het vreemde is dat er op internet erg weinig over (het proces van) wijn-maken wordt beschreven. Je kunt prima online wijn kopen en wel benodigdheden bestellen (zoals bij de 'Brouwmarkt') maar een beschrijving...... hó maar!

Dan probeer  ik mijn eigen (wijn-maak)proces maar duidelijk te beschrijven.
Ik geef geen handleiding, maar beschrijf wat ik zélf doe, meemaak en wat het oplevert.


Zelf verzamelde ik wijnflessen, allemaal van dezelfde soort (dat is natuurlijk het mooist!) En dát was zwaar werk, al die flessen legen  ;)

Dan moeten al die flessen schoongemaakt worden, van binnen en van buiten. Ik ben er nog niet mee klaar voordat ik ze kan gaan gebruiken voor mijn eigen wijn ;)
 
De schroefrand is er af, nu nog alle etiketten (plus lijm) eraf weken.........
En dan met een sulfietoplossing in warm water de flessen zuiver maken.........

Deze week heb ik alles weer opgezocht en me opnieuw in het wijn-maken verdiept.
Het was een beetje weggezakt, zeg maar.
Hierboven in het linker glas zie je mijn zelfgemaakte wijn, het lijkt wel een rosé.
Er zit zelfs een klein tinteltje in (wie weet gaat het op een JP Chenet lijken...... Hoera!)
Rechts is de kleur van biologische rode wijn uit Spanje.
En dan het proeven.......
Mijn wijn bevat zeker alcohol, maar smaakt nog behoorlijk zuur en is dun, waterig van smaak.....
Moeilijk om er woorden voor te vinden, maar het verschil is nog erg groot, met wat ik een lekkere wijn noem! 
Dan komt het spannendste deel, dat wat ik al zo lang heb uitgesteld.
Ik ga het alcoholpercentage meten met de vino-meter.
De omschrijving is in het Duits, maar ik kom er uit.
De vinometer is een ontzettend smal buisje met schaalverdeling in het midden.
 
Eerst maak je het minuscule binnenste schoon, door uitzuigen of doorblazen van water.
Zorg daarna dat het weer droog wordt, want water verdunt.

Vervolgens doe je er van bovenaf wat wijn in. Laat een paar druppels erdoor heen lopen.
Als het hele buisje gevuld is met de wijn, schenk je de overige wijn die bovenin zit, weg en zet je de vino-meter op zijn kop, op een platte ondergrond.
De wijn zakt en vervolgens kun je iets aflezen op de schaalverdeling.
Het cijfer dat je afleest, is het alcoholpercentage. 
Je kunt het hier op de foto zien. Het grijze streepje is in het echt net zo vaag!
Mijn wijn valt in de categorie 'hoofdpijnwijn' met een alcoholpercentage van 8%.
Hoewel, misschien valt het mee, want ik heb geen sulfiet toegevoegd!
Hè, hè....... nu weet ik het percentage.
Maar wat nu?

Ik probeer alle informatie die ik in het wijnmaak-boekje lees te ordenen.
Ik kom tot twee belangrijke vragen:
1. hoe krijg ik de wijn beter van smaak, lees zoeter en voller?
2. hoe krijg ik het alcoholpercentage omhoog?

Hoe krijg ik de wijn beter van smaak
In alle boekjes of informatie die ik tot nog toe onder ogen heb gekregen, staat dat de grootste fout van beginnende wijnmakers is, dat ze teveel suiker toevoegen.
Nou, ik doe het natuurlijk gelijk in één keer goed, dus daar trapte ik niet in, dacht ik.
Waarschijnlijk heb ik er daarom eerder te weinig suiker in gedaan. Vandaar de 'wrange' smaak.
Dit kun je natuurlijk simpelweg goed maken, staat er in het boekje, door het toevoegen van suiker.
Maar ik lees nergens wanneer dit het goede moment ervoor is.
Suiker wordt in het wijnproces namelijk omgezet in alcohol.
Als je dit in het begin toevoegt, is dit prima. De wijn gaan door de suiker gisten, wat je terugziet in de belletjes van het waterslot. Maar mijn wijn staat inmiddels bijna zes maanden.
Als ik nu nog suiker toevoeg, gaat de wijn dan opnieuw gisten? En gaat er dan ook wat met het alcoholpercentage gebeuren?  Dát zou helemáál niet erg zijn.
Dan zou ik door het toevoegen van suiker twee vragen in één keer positief beantwoorden.


 Ik probeer nog een keer de hydrometer te gebruiken. Ik  heb dit al eens in oktober gedaan, maar omdat ik de Engelstalige gebruiksaanwijzing maar half snapte en het niet juist kon aflezen, heb ik dit maar gelaten voor wat het was.  Ik kom er in ieder geval nu achter, dat dit een meet instrument is, om in de eerste fase van het wijn-maken te gebruiken. De cijfers die je afleest hebben te maken met het verwachte alcoholpercentage, wat je verkrijgt bij het toevoegen van de juiste hoeveelheid suiker. Het is nu te laat in het proces om de hydrometer te gebruiken, realiseer ik me. Dus berg ik het ding weer op. Voor over een half jaar........
Ik besluit suiker toe te voegen om de smaak te verbeteren. Ik zie wel wat er vervolgens gebeurt. Suiker voeg je altijd opgelost toe. Ik maak een suikerstroop door de hoeveelheid suiker die ik ga toevoegen, in warm water op te lossen. Ik gebruik rietsuiker, omdat ik dit altijd in huis heb en ik dat een beter alternatief vindt dan suiker van suikerbieten. De hoeveelheid water maakt niet zoveel uit.
Je hebt allerlei ingewikkelde berekeningen om te bepalen hoeveel suiker je moet toevoegen. Volgens een vreemde berekening zou ik nog 825 g suiker mogen toevoegen, maar dat lijkt me toch rijkelijk veel. Ik kom er niet uit. En ik neem een gok: ik voeg 250 g suiker toe.  Ik proef over een week wel weer. Dan kan er altijd nog meer bij......
Een ander probleem dient zich aan: ik heb de wijnfles van 10 liter vol zitten en niet alle suikerstroop past erbij. Moet ik voor een klein beetje suikerstrooptoevoeging een nieuwe fles gebruiken?
Ik schenk er een glas uit.... en schenk zoveel suikerstroop erbij dat het net in de fles past.

Hoe krijg ik een hoger alcoholpercentage in de wijn
Ik hoop dat het alcoholpercentage een beetje stijgt door de toevoeging van de suiker. Daar ga ik een week op wachten.....
Ondertussen kom ik naast allerlei tabellen om percentages en grammen te meten en te berekenen ook het vierkant van Pearson tegen.......

Het lijkt wel hogere wiskunde (ha, ha, dat was niet mijn favoriete vak vroeger!)
Je vult alle percentagegetallen in het vierkant in en met de berekening komt eruit hoeveel alcohol je kunt toevoegen, mengen eigenlijk om het alcoholpercentage (kunstmatig) te verhogen. Ik heb nog een halve fles brandewijn staan. Maar volgens mijn berekeningen moet ik eigenlijk 1,75 liter  (!!)brandenwijn (van 35%) toevoegen, om het alcoholpercentage van 8%  naar 12% te krijgen.

Ergens vind ik dit geen fair plan. Ik wil zelf wijn maken en niet cheaten door wodka of brandenwijn toe te voegen. Ik laat eerst de suiker zijn werk doen en ga voorlopig géén sterke drank  toevoegen.


Vier dagen later, vandaag dus, ga ik de wijn opnieuw testen. Ik zet alvast een nieuwe fles klaar, voor als ik de wijn verder wil vermeerderen met suikerstroop of alcohol......
En besluit het alcoholpercentage nog eens te meten met de vinometer.

Ik test zeker wel een keer of acht, want ik vind nog een andere vinometer en gebruik deze ook.
Vreemd, ze geven allebei een ander percentage aan.
En het hele wijn-maken is al zo duidelijk.... :(

Ik test gelijk de vinometer op de biologische, Spaanse wijn die ik drink, waarvan op het etiket een alchoholpercentage van 13% staat. Bij de ene meter klopt dit, maar bij de andere niet.....
Ik kom er niet meer uit. Ik gebruik de vinometer goed, maar toch blijft de uitkomst verschillend.

Dan nog maar een paar slokjes proeven, samen met mijn lief. Twee proeven meer dan één.

De smaak is al wat verbeterd door het toevoegen van de suikerstroop. En hij is nog niet té zoet. Ik voeg het restant suikerstroop toe, wat er nog stond.

En ik sluit de fles af met het waterslot.
Er gebeurt wel iets.
Dat zie je hier op de foto: de wijn gaat licht schuimen (aan de rand) en komt omhoog.

Als ik naar de mooie, lichtrode kleur kijk, zou het best wel eens een lichte rosé wijn kunnen worden.
Wat betreft 'tintelend':  dat is een degustatieterm en zo noem je een wijn waarin een restje koolzuur is achtergebleven. Het komt het meest voor bij lichte, frisse, zowel rode als witte jonge wijnen.
Als je die lekker koud serveert op een warme zomerdag, lijkt me dit geen straf om te drinken.......

De moderne tendens is het produceren van lichte en frisse wijnen, lees ik ergens (èn niet in mijn boekje uit de jaren '80)
Zou ik nu gelijk een heel moderne wijn 'geproduceerd' hebben?!

Dan is het wachten alleen nog op mooie, warme dagen. Toch?!