Het grootste deel van augustus was ik op vakantie! Héérlijk op vakantie....
Af en toe waren we tussendoor een paar dagen thuis - het grote voordeel
als je in eigen land op vakantie bent -
en fladderde ik wat door de tuin om vooral water te geven en te oogsten ;)
Op deze manier kon ik ook de bijencontroles zelf doen.... en gelukkig: het gaat goed met de bijen!
Daarom alvast een leuke aankondiging over mijn workshop honing slingeren:
ik geef één workshop gratis weg (inclusief gratis potje honing!) en daarnaast bied ik twee
workshops voor de helft van de prijs. (Klik)
In plaats van 35 euro deze maand met 50% korting voor maar 17,50!!
Ondanks dat ik deze maand niet veel gedaan heb, groeide het in de moestuin wel door....
ondanks de droogte!
Lees weer lekker mee over oogsten, zaaien, zaden winnen en zeg hoi tegen hooi!
Weerpraatje
De moestuin in augustus was en bleef vooral droog....
Door weerdeskundigen wordt gesproken over neerslagtekorten boven de 300 mm,
waar de meeste mensen zich echter niet zoveel van aantrekken....
Zó zit in de regenput en regenton bij mij op de tuin nog steeds water.
Wij nuchtere Hollanders weten dat we in de herfst echt wel weer nat zullen regenen
en van het lage (grond)waterpeil merken we niet direct zoveel.
Zuinig zijn met water moet echter niet voorbehouden zijn aan een droge periode,
maar is altijd goed! Net als zuinig zijn met andere grondstoffen.
Leef bewust. Net vandaag kreeg ik een brief onder ogen over de toegang
tot schoon drinkwater. In Nederland is dat 100%, iedereen heeft dagelijks toegang
tot schoon drinkwater. In Oeganda bijvoorbeeld heeft maar 7% van de mensen dit.
Natuurlijk heeft het weer en de droogte invloed op de natuur en de (moes)tuin!
De groei van planten, struiken en bomen heeft direct te maken met het weer.
Daarmee hebben we het over neerslag en temperatuur, maar ook over de hoeveelheid daglicht.
Nu, dat laatste is er in augustus nog volop....
De droogte zorgt ervoor dat de plantjes niet heel hard groeien, sneller verdorren, minder vrucht geven.
Daar tegenover staat dat ook het onkruid niet hard groeit.
Kijk, dit is knoopkruid dat normaal gesproken met grote groene bladeren en
kleine witgele bloempjes groeit. Op de foto zie je zo'n 6 plantjes, maar ze zien er maar zielig uit.
Ik vind het niet erg.... ;)
Het onkruid wat wel goed groeit en hele stukken grond en fruitstruiken overwoekert is winde.
Hier bloeit ze prachtig met haar witte bloemen, maar de framboos eronder wordt half verstikt.
Waar ik bang was dat de tuin in augustus het van mij zou overnemen,
is dat beperkt gebleven tot de winde in een paar hoeken van de moestuin.
En natuurlijk mijn kas...
Die ziet er nu zó uit.... zelfs door het open raam is de muismeloen naar buiten gaan groeien.
Dat het zo vol is, komt ook doordat de tomaten niet zijn gediefd en een tomatenplant
blijft altijd groeien, zowel in de breedte als in de hoogte.
Wil ik de kas in, dan moet ik me in allerlei bochten wringen om ergens bij te kunnen.
Laten we even terugkijken naar het moment eind mei,
want zó begon het!
Passen en meten en puzzelen.....
Bedenken hoeveel ruimte de plantjes nodig kunnen hebben
en altijd vergis ik me weer en wordt verrast hóe hard alles groeit!
Nu is het een dicht oerwoud van planten!
Ook kas nummer 2 zit vol, overvol... gelukkig is daar het looppad (plank) nog begaanbaar.
De planten in de kas krijgen dan ook elke dag een gieter water, waardoor
er een zeer groeizaam, bijna tropisch regenwoud klimaat ontstaat!
Slakken zie ik deze zomer gelukkig niet vaak in de tuin. Met deze droogte
zoeken veel slakken een diepere grondlaag op die nog wel vochtig is om daar
hun aestivatie (zomerslaap) te houden. Daar heb ik geen enkel probleem mee.
Hoi, hoi... hooi
Dit is toch wel het echte landleven... Ik maakte deze zomer zelf hooi!
Dit idee kreeg ik doordat de kippen het pas gemaaide gras wat ik in hun hok gaf, niet opaten.
Door de warmte was het binnen twee dagen een soort hooi geworden. Een soort? Het was hooi!
Sinds het voorjaar hebben we weer een klein strookje gras en ik ben er zó blij mee!
Het is groener dan bij de buren, het is zacht om over te lopen en lekker om op te liggen!
En van grasmaaien word ik gelukkig.
Grapje? Nee, echt niet! Volgens wetenschappelijk onderzoek komen er tijdens het grasmaaien
verschillende vluchtige, organische stoffen zoals methanol, ethanol, acetaldehyde en aceton - mag je weer vergeten, hoor! - vrij. Deze stoffen zijn eigenlijk een waarschuwing voor gevaar,
het is te vergelijken met angstzweet bij mensen.
Let maar eens op dat die geur het sterkst is, als je bijna klaar bent met maaien.
Het gras is dan het meest strijdvaardig!
En het helpt ook voor het herstel van het gras.
Wij vinden het echter lekker ruiken.... wist je dat deze geur zelfs te koop is in een flesje?!
Even verder naar hooi.... Dat is dus niets anders dan gedroogd gras.
Omdat ik het gras deze droge zomer niet wekelijks maai
- ik word ook wel gelukkig van andere dingen - is er teveel om op het gazon te laten liggen.
Ik hark het bij elkaar, leg het in een mand en zet in de zon.
Om de dag schud ik het goed om, zodat het door en door droogt.
Na 3 tot 5 dagen is het hooi geworden.
Dit kurkdroge hooi is in een plastic zak zeker een jaar te bewaren (...).
Nog een weetje als je je eigen hooi wilt maken:
maai het gras tussen 5.00 en 10.00 uur 's morgens, dan zitten er nog niet zoveel suikers in.
Dat is belangrijk als je het hooi als diervoeder wilt geven.
Natuurlijk heb ik niet genoeg om er droogvoer, lees veevoer van te maken,
maar voor een konijn of hamster is het een beginnetje.
Je kunt er kruidenhooi van maken door gedroogde brandnetels en paardenbloemblad toe te voegen.
Ik denk dat ik het gebruik in het legnest van de kippen...
Maar heb je een hamstertje en heb je hooi nodig?
Onder het motto "Wat de natuur je biedt, dat koop je niet!!", klop maar aan....
Ik ga nog meer gras maaien :)
Zaad winnen
Toen ik na een week vakantie voor het eerst de bonen weer zag, schrok ik wel...
Het was half augustus, maar het leek wel eind september.
Dit is wat de droogte doet. Ik weet niet of de wortels bij het grondwater komen,
maar veel bladeren zijn al herfstig geel.
De bonen groeien niet gelijkmatig en je ziet bij deze verdikte boon
al dikke zaden zitten. Dát ga ik dus niet meer opeten....
Dat is zaad om te bewaren voor volgend jaar.
In luchtdichte enveloppen op een donkere en droge plaats,
gebruik ik het volgend jaar weer om nieuwe bonen te zaaien.
Sterker nog: deze bonenplanten zijn deels ook van zelfgewonnen zaad.
Bij bonen gaat dit super makkelijk, maar van meer groentes kun je zaad oogsten!
De venkel doet het dit jaar niet zo goed.
Van de drie opgekomen planten zijn er twee doorgeschoten, helaas, pindakaas!
Ik laat ze lekker bloeien en zaad vormen.
Van de bloemen maak ik trouwens een heel bijzonder drankje, meer volgt binnenkort.
En het venkelzaad is straks voor meerdere doeleinden te gebruiken!
Ook win ik zaad van
en verder van doorgeschoten mosterdblad, rucola, spinazie en raapstelen....
Goed laten drogen en vervolgens is het biologische zaad volgend jaar te gebruiken.
Gebruik jij al je eigen groente- en fruitzaden?!
Overigens zag ik aan de andere kant bij de snijbonen nog nieuw leven:
nieuwe bloemen op het moment dat ze door een bijtje bestoven worden.
Wat een samenwerking op de tuin!
En toen kreeg ik ineens nog een cadeautje terwijl ik helemaal niet jarig ben.
In april was dit echter nergens te koop:
saffraankrokussen!!
Nooit te verkrijgen in het voorjaar, omdat ze in augustus de grond in moeten.
Wist jij dat die kostbare goudkleurige draadjes uit krokussen geoogst worden?
Dat is dus echt zo! En de meeste saffraan komt uit Iran!
Gelukkig kan de saffraankrokus ook in ons land groeien.
En als het goed is, vermeerdert de saffraankrokus zich ondergronds vanzelf.
Zo kun je er wel vijf jaar plezier van beleven!
In oktober-november bloeit deze krokus en kunnen de saffraandraadjes oftewel
de stijlen en de stempels geoogst worden. Zij geven zowel smaak als kleur aan
je culinaire gerechten! Ik ben zó benieuwd.... Ik houd je op de hoogte!
Zaaien
Zaaien is niet alleen iets voor het voorjaar, maar kan zo'n 10 maanden per jaar, bijna jaarrond dus.
Goed (bewaard) zaad ontkiemt bij voldoende licht en warmte.... En zeker in augustus is er nog heel veel te zaaien. Ik plantte in juli op de vrijgekomen stukken tuin - waar ik aardappelen, uien en spinazie had geoogst - weer andijvie en diverse soorten sla.
Dat zag er zó uit...
Helaas vergat oudste zoon - de tuinoppasser tijdens onze vakantie - deze plantjes water te geven
(of ik had het vergeten te zeggen) en er is nu nog maar één andijvieplantje over...
Aaaaah... in het voorjaar lijkt het meer vanzelf te gaan.
In de nazomer hebben de plantjes echt wat meer zorg en aandacht nodig.
Overigens had ik niet alles op één plek uitgeplant, maar de plantjes bij huis waren ontdekt
door de loslopende kippen.... en die groene blaadjes bleken erg aantrekkelijk.
Weg boerenkool en weg sla.... hoewel sommige plantjes erg sterk blijken
en weer opnieuw blad aanmaken.
Dapper zaaide ik in augustus op bladdag weer nieuwe plantjes.
Er kan nog heel veel gezaaid worden...
Hier heb ik palmkool, paksoi, sla en andijvie
De natuur leert ons: er is altijd een nieuw begin mogelijk!
Wat kun je nog zaaien in september?
Bladgroente zoals:
- rucola
- snijbiet
- raapstelen
- snijsla
- winterspinazie
- veldsla
- winterpostelein
- mosterdblad
- paksoi
- winterkervel
En knolgroente zoals:
- radijs
- rammenas
Voor de weeuwenteelt:
- bloemkool
- savooiekool
- spitskool
- winterandijvie
Verder te planten in september of oktober
- knoflook
De weeuwenteelt is een overwinteringsteelt waardoor je vroeg in het voorjaar kunt oogsten.
Het is al een heel oud gebruik en wordt niet vaak meer toegepast.
Je zet groentes in de koude kas. In de winter staat de groei vrijwel stil,
maar ze komt eerder op gang en zorgt voor een vroegere oogst.
Onze buren passen dit met wisselend succes toe, waardoor zij al verse bloemkool
en andijvie in maart en april aten.
Dát wil ik ook!
Meestal is dat bij mij namelijk de tijd dat ik echt niets meer uit de tuin kan eten
en maar aan het wildplukken sla, wat overigens helemaal geen straf is.
Kijk nog even mee naar dit tomatenplantje... groeit middenin de tegeljungle uit een
waarschijnlijk 'gemorst' zaadje. Sterk!!
Oogst
In deze maand is het overvloedig oogsten. De tomatenoogst is nu geweldig! Elke dag oogst ik wel een paar tomaten.
Tijd om weer nieuwe experimenten met tomaat te maken.
Denk aan pesto rosso met gedroogde tomaatjes of een lekkere gazpacho!
Kijk in mijn vorige blogs voor het recept.
En hoewel ik altijd biologische tomaten koop als ze niet zelf in mijn tuin groeien,
is het een wereld van verschil. Wat zijn deze tomaten geurig en vooral smaakvol!
Héérlijk!!
Omdat ik niet altijd genoeg tijd heb om er gelijk wat van te maken,
heb ik ook tomaten ingevroren, Kan ik straks in de herfst nog lekkere
tomatensaus voor pasta of pizza maken.....
Ook de komkommers groeien dit jaar fan-tas-tisch!
Soms kan ik er gewoon vijf per dag oogsten.
Ik heb al een aantal liters komkommersoep gemaakt en binnenkort deel
ik nog wat leuke ideeën.
Tja... met vijf planten heb ik een geweldige oogst.
Deze kromkommer was wel heel bijzonder gegroeid. Ze zat klem onder de rand
van de kas... Toen ik 'r ontdekte was ze goed te oogsten: groot en lekker!
De buren hebben echter pech met komkommers.... van hun twee planten
overleefde er maar één en die doet het ook niet zo goed.
Bij mij is dat het geval met mijn pepertjes. Daar geven twee planten
maar mondjesmaat een pepertje. Nu heb je er misschien niet veel van nodig, denk je.
Maar als je zelf sambal, chili-olie en zoetzure chilisaus (klik) wilt maken, heb je toch wat nodig.
Dus hebben we een fantastische ruil! Ik krijg regelmatig een handje pepers
en op mijn beurt breng ik regelmatig een komkommer langs.
Goede buren, goede ruil!
En gewone pepers zijn het allerminst....
ik weet niet alle namen, maar de illustere naam van de
bruin-paarse peper rechts op de foto zegt genoeg: 'Devils Tongue'.
Waar de 'gewone' Spaanse peper - die je vaak in de supermarkt tegenkomt -
5000 tot 15.000 eenheden op de schaal van Scoville scoort,
doet de Devils Tongue dit met 325.000.... zo'n beetje 25 keer heter.
De schaal van Scoville geeft de hoeveelheid Capsaïcine aan, de werkzame
stof die pepers hun scherpte geeft en in de ribben van de zaadlijsten van de pepers zit.
Niet in je ogen wrijven wanneer je pepers hebt gesneden of aangeraakt dus.....
De eerste kousenband komt er aan!
Hoera! Het wordt weer tijd voor roti!
Heb jij nog meer lekkere ideeën voor deze superlange bonen?
Niets lekkerder dan verse framboosjes. Ze groeien weer volop!
Als de kippen uit hun hok mogen, maken ze niet alleen een sprongetje van plezier,
maar ook om van de onderste takken -je weet wel, die met winde overwoekert zijn -
een paar framboosjes te pikken.... Samen spelen, samen delen!
Er blijven er nog genoeg over.... ik snoep er veel op, vries regelmatig een portie in
en heb alweer wat leuke, nieuwe ideeën bedacht om te maken met framboos,
blijf meelezen!
Actie honingslingeren
De workshop honing slingeren duurt minstens een uur, hoewel je ook wat langer mag blijven plakken. Als imker geef ik antwoord op al je vragen over bijen, hoe ze leven als volk en wat een imker zoal doet.
We gaan niet naar de bijen toe, maar werken veilig en wel in mijn keuken. De honing heb ik al weggehaald bij de bijen. Overigens hebben ze meer dan genoeg honing om zelf de winter door te komen, het is per slot van rekening hun eigen voedsel en ik ga de bijen niet bijvoeren met suikerwater.
Onder het praten ga je zelf aan de slag met het ontzegelen van de honing in de ramen.
Daarna zetten we de honingramen in de slingeraar waar we rustig een slinger aan geven.
Door de centrifugale kracht wordt de honing tegen de zijkant van de ronde ton geslingerd
en door de zwaartekracht zakt ze naar de bodem.
Als er een laag honing op de bodem ligt, kan het kraantje open en het vloeibare goud
naar buiten stromen.
De honing gaat eerst door een dubbel zeef en wordt opgevangen in een emmer.
De workshop is dan al bijna aan zijn eind.
De koudgeslingerde honing bewaar ik enkele dagen, dan schep ik er een schuimlaagje af
en vervolgens doe ik de honing in potten en komt ze in mijn winkeltje.
Natuurlijk wordt jouw potje honing al eerder gevuld en neem je die mee naar huis.
Tijdens deze workshop drinken we verse kruidenthee - met of zonder honing - en serveer ik wat versgebakken lekkers.
Dit is Marie tijdens de workshop twee jaar geleden.
Wat moet je doen?
Laat weten dat je een workshop wilt winnen vóór 7 september!
Doe dit via de reacties hieronder of op social media.
Natuurlijk mag je ook iemand anders opgeven, waarvan je denkt dat hij/zij het interessant vindt.
Deel deze actie via social media en tag #tamar.
Op 7 september maak ik de winnaar bekend.
In overleg spreken we een dagdeel af in de eerste helft van september
en krijg je een inspirerend en leerzaam uitje.
Alle mensen die honing komen kopen in de eerste helft van september,
maken automatisch kans op deze workshop voor de helft van de prijs.
Dus kom gerust langs voor een potje voorjaarshoning en wie weet slinger
je binnenkort je eigen zomerhoning!
Want.... de bijen op mijn moestuin hebben alles te maken met mijn
geweldige opbrengst aan bonen, courgettes, tomaten etc.
Tot volgende keer!
