vrijdag 29 april 2022

Mijn moestuin in april

 Mei is met stip mijn favoriete tuinmaand, maar april komt nu wel heel dichtbij. 
Wat was april fantastisch! De weerspreuk "april doet wat 'ie wil" ging zeker op, maar dit jaar was ik wel  tevreden met wat april wilde.
Hoewel... extremen waren er zeker!
Fijn dat het 's avonds langer licht is en je nu al tot zo'n 9 uur in de tuin bezig kan zijn.
By the way: weet jij welke decoratieve bloem dit is? 
Zie onderaan voor het antwoord....
Kijk je weer mee wat ik afgelopen maand beleefde in de tuin?


April


Als ik terugkijk in mijn foto's is het ongelofelijk: april begon met sneeuw!!
Dat zijn we na al die prachtige dagen alweer bijna vergeten, maar het was toch echt zo!
En wat al die 'herfst'stormen in februari en maart niet voor elkaar kregen, 
kreeg deze sneeuwval wel voor elkaar....
een ruit van mijn kas brak in -tig scherven.
Het viel net naast de plantjes, maar hoe kon dat nu?

Waarschijnlijk was er een plak sneeuw van het dak afgeschoven, zó op de kas eronder
en dat was me toch zwaar....

Gelukkig heeft Peter nog steeds wat oude ruiten op voorraad staan,
voor hem een kwestie van meten, snijden en inpassen en de nieuwe ruit zit er weer in! 
Blij mee!!



Oogsten


Ik oogstte de eerste echte moestuingroenten deze maand, zoals 
raapstelen.....
Naast het wildplukken wat ik deze maand veel deed, smaakte deze groente heerlijk mild!
Raapstelen zijn mijn favoriet want ze groeien snel, slakken zijn er niet dol op (ik wel),
ze kunnen tegen wat kou en ik snijd e af zodat het nog twee keer opnieuw aangroeit.
En zeker in de koude kas gaat het in het voorjaar lekker snel.
Raapstelen zijn een relatief nieuwe groente, smaken heerlijk in een salade,
maar kun je ook prima stoven of roerbakken.
In sommige winkels of op de markt zijn ze per bosje te koop.
Kijk voor lekkere recepten bij de -R- van raapsteel (klik!)

Ook rabarber groeit weer...
en dat gaat altijd helemaal vanzelf. Deze vaste (moeras)plant heeft regen nodig
en na een jaar of acht een nieuw plekje, waarbij je de plant ook kunt scheuren.... 
Ik startte dit jaar de  rabarbertijd met suikervrije rabarbermuffins en die smaakten me toch lekker!
Echt een aanrader!(klik) 

Als de meeste groentes nog op zich laten wachten, zijn er gelukkig al de (vaste) tuinkruiden.
Ook al overwinteren ze ondergronds zoals oregano, ze groeit nu snel uit.
Ik maak elk voorjaar wel een paar keer de verse tuinkruidenrisotto... lekker! Klik!
Het voorjaar is een goede tijd om ze te verzamelen. Pluk de blaadjes op een zonnige ochtend.
Halverwege de winter grijp ik altijd mis bij de oregano.
Om een goede voorraad aan te leggen begin ik nu al met verzamelen.

Was de kruiden goed, laat uitlekken wanneer je de ruimte hebt, dkun je ze plat laten drogen op een warme plek.
Ik bind ze in bosjes en hang ze in de eetkeuken aan het plafond te drogen.


Zaaien



Maar zonder voorwerk, planning en geduld kun je nooit oogsten....
Het begint allemaal met zaaien....
en hoewel ik nooit met een vast tuinplan werk, heb ik wel degelijk een soort van planning.
Ik gebruik de zaaikalender en begin zo vroeg mogelijk met mijn oude zaad uit te testen.
Maar gelukkig heb ik meer!
  • jarenlange ervaring
  • genetische aanleg (ha, ha... wat had ik vroeger een hekel aan het tuinwerk bij mijn vader en opa)
  • het gebruik van biologische grond en zoveel mogelijk biologisch zaad,
  • een goede bodem die ik verbeter met mulchen, kippenmest en compost
  •  de maankalender met geschikte en ongeschikte dagen 
  • kennis van goede en slechte buren
  • kennis van wisselteelt
En verder ben ik vooral aan het inspelen op de natuurlijke elementen en beweeg ik flexibel mee met wat het weer doet, hoeveel plantjes er op komen en soms weer vroegtijdig worden opgegeten. En dan komen soms opeens de tomaten toch op dezelfde plek, al is dat helemaal niet zó goed voor de bodem en al heb ik een 'wortelvak', bij teveel uitjes komen die opeens toch in een andere hoek van de tuin te staan...
Tja.... 't is wat!

Eerst zaai ik voor in huis, maar die tijd is in april al bijna geweest....

In april zaai ik vooral in de koude kas voor.
Veel groenten kunnen tegen wat kou en groeien rustiger en gelijkmatiger 
wanneer de temperatuur niet te hoog is.
En dat is ook te zien....  ze groeien langzamer, maar zijn gelijk veel steviger.
Na een paar weken zien ze er al zó uit:
Sla kan goed tegen wat kou...
En als je regelmatig - lees om de twee weken - wat nieuwe sla zaait,
krijg je ook een gelijkmatiger oogst.
Dit jaar heb ik drie verschillende soorten sla: ijsberg, lollo rosso en eikenbladsla.
en ze staan er in alle maten en groottes bij. Net als de krulandijvie...

In mijn vorige blog schreef ik dat ik geen kruiden zaai, eigenlijk vooral omdat ze zo
makkelijk te pakken zijn bij de supermarkt.... 
maar als ik toch zaad en een zaaibakje over heb, wat is dan mijn excuus?!

Wat nog wel goed binnen voorgezaaid kan worden zijn vruchtgroentes zoals courgette en pompoen.
Deze planten kunnen niet tegen vorst en mogen pas na ijsheiligen worden uitgeplant.
Maar na het maken van deze foto gaan ze de sla gezelschap houden in de koude kas!
Ik liet de plantjes nog even zien, hoe groot mijn gedroogde courgettes van vorig jaar eruit zagen
en met de belofte van deze nieuwe plantjes, kon ik met een gerust hart deze laatste gedroogde courgettes opeten. ;)


Harden


Als de in-huis-gegroeide-plantjes wat te hard gaan omdat ze teveel warmte krijgen, krijg je scheefgroei.


 Deze tomaten zijn bijvoorbeeld veel te hard gegroeid en hebben te lange en te dunne steeltjes. 
Als ik ze tijdig ga harden, kan het gelukkig nog helemaal goed komen. 
Harden betekent niet anders dan ze buiten laten wennen aan koudere (nacht)temperaturen.
En dat is goed!
In het begin is het goed om de plantjes alleen overdag te laten harden en ze 's nachts binnen te zetten. 
Natuurlijk was ik dit prompt de eerste avond vergeten, dat verhuizen met de plantjes...
En toen  bleek dat ze het overleefd hadden, liet ik ze daarna maar alle nachten buiten staan. Vriezen  doet het 's nachts niet meer...
Daarnaast geef ik de plantjes meer wortelruimte 
zoals deze komkommer! Tijd voor een nieuw potje, want in de volle grond is nog te vroeg.
Hoe meer ruimte een plant krijgt, hoe harder hij ook gaat groeien.

Als tussenstap voor het uitplanten van uit de pot gegroeide plantjes,
heb ik mijn moestuinbak op pootjes.
Verplaatsbaar en ook ideaal voor op een balkon...
Hier komen geen slakken bij, die wel een fris voorjaarsblaadje lusten,
nachtvorst komt ook niet zo hoog (al is dat voor sla dus niet erg ;))
en ik heb het idee dat het net wat sneller groeit!
hoewel het geen kwaad kan ze te beschermen tegen vogels.
Vooral groene halsbandparkieten en kauwen lusten frisse jonge blaadjes.

Een volgende stap is dan het uitplanten in de moestuin. 
Ik giet het plantgat vol water, doe er wat biologische koemestkorrels bij, 
zet het plantje erin en maak het plantgat dicht.
Als de slaplantjes wat groter en steviger zijn geworden, kunnen ze hopelijk tegen een stootje.

Als eerste heb ik de sla, andijvie en koolrabi uitgeplant....
Ik heb halve rijtjes gemaakt, zodat ik met de nieuw gezaaide plantjes in mei 
de rijen kan aanvullen.


Bescherming 


De groene plantjes bescherm ik tegen vogels. Vooral duiven zijn gek op koolblaadjes.
Vaak gebruik ik ook pvc pijpen en netgaas..... dit is even een tussenoplossing tot de rijen vol staan.

Ook gaf ik de jonge plantjes wat houtas mee.
Heel de winter uit de kachel verzameld van schoon opgebrand hout.
En nu na het stookseizoen, terwijl ik de as kurkdroog in een emmer met deksel bewaarde,
kan het gebruikt worden in de moestuin.
Dit houtas zit vol Kalium, calcium, ijzer en andere goede spore elementen voor de grond.
En nu mag het op de grond waar het de Ph waarde verhoogd, heel geschikt bij zure grond.
Het gaat bloesemrot tegen bij vruchtgroente, als je wat as in het  plantgat doet.
Het beschermt koolplantjes tegen knolvoet.
Het houdt slakken op een afstand als je het rond slaplantjes en dergelijke strooit.
Strooi twee scheppen bij bessenstruiken en vruchtbomen.
De sporen elementen in houtas zijn precies wat een boom in het voorjaar nodig heeft.
Gebruik houtas het liefst vlak voordat het gaat regenen, dan trekt het goed de grond in.
Maar natuurlijk kun je ook net als ik deed, daarna water geven.
Behalve als je het tegen slakken gebruikt, dan moet het juist droog blijven ;)


In de volle grond

In april kan er al van alles gezaaid worden in de moestuin, koude grond. Zo zijn mijn worteltjes en krootjes al voorzichtig aan het opkomen. Ook heb ik pastinaak en witlof gezaaid - waarvan ik altijd maar weer moet afwachten of het opkomt natuurlijk.
En ik zaaide wat nieuws: 

meiraap, familie van de raapsteeltjes.
Nog nooit gegeten en nog nooit in de tuin gehad.
Iemand ervaring met meiraap of een lekker recept hiervan?

Ik ben dol op aardappels in de moestuin. Ze nemen best wat ruimte in beslag
dus ik beperk de hoeveelheid, maar verse, jonge aardappeltjes zijn zó lekker!
En het oogsten is echt een (verrassings)feestje!!

Dit jaar heb ik weer vroege aardappeltjes geplant
De eerste aardappeltjes komen al boven de grond... ik werk ze nog even onder.
Zodat alles van de aardappel nog even bedekt blijft.
Ik had dit jaar ook late aardappels gekocht... en die wilde ik ergens anders poten.
In een niet gebruikte speciekuip wil ik dit jaar de late aardappels zetten,
zo hoop ik minder last te krijgen van Phytophthera, de gevreesde aardappelziekte
waar je eerder kans op hebt bij late aardappelen.

Mijn laatste Kurkumaplant oogstte ik (klik) waarvan ik de grond herbruikte voor onderin de grote kuip.
Ik legde drie aardappels halverwege de kuip, dan hebben ze vast genoeg ruimte.
En nu op een plekje zette waar het goed en rustig kan groeien!

De uien heb ik ook in twee delen geplant....
Dit jaar heb ik weer vier soorten: gele, rode, witte en sjalotten.
De eerste zaten half maart al in de grond, maar toen moest ik
 nog een deel bewaren voor in de schooltuinen. 
Wat er overbleef plantte ik alsnog in een hoekje van de tuin. 
Uien groeien overal wel goed!
En straks gebruik ik ook de stengels weer als lente- of bosui,
die ik invries om het hele jaar een voorraadje te hebben.

Nog iets over..... knoflook!
Ze is nog niet te oogsten, maar het verschil in planttijd is niet te overbruggen....

Links op de foto de hoge stengels van de in-november-geplante-knoflook,  
rechts de armetierige sprieten van de in-februari-geplante-knoflook.
Ik ben overtuigd: knoflook moet voor de winter geplant worden en niet erin of erna.
Vandaar dat ik nog nooit bolletjes van betekenis heb geoogst 
 of hele knoflookplanten gewoon 'kwijt' was....

Bijna mei

Zo rond 20 mei komt ijsheiligen er weer aan, Natuurlijk ga ik de weersverwachtingen goed bijhouden.
Want na ijsheiligen kunnen alle planten de grond in en is er geen kans meer op vorst.

Ik wil al voorbereid zijn, niet alleen wat zaaien betreft, maar ook om de bonenstokken
 al klaar te hebben staan.

Bij dit mooi en stevig uitziende hek hielp oudste zoon.
Eigenlijk wil ik hier de kapucijners tegen aan laten klimmen.
Maar misschien vinden snijbonen dit ook een leuk rek.

Rabarber kun je nog tot eind juni oogsten, maar heb je wel eens zo'n bijzondere

bloeiende rabarber gezien?
Wist je dat je deze bloemen ook kunt eten?
Ze smaken minder zuur dan de stelen en zijn niet alleen lekker, maar ook decoratief.
Maar meestal laat je de rabarber niet zover gaan bloeien, want de plant
is druk bezig met zijn voortplantingsstrategie in plaats van energie te stoppen in de groei van de stelen.
Deze plant staat bij mijn buurvrouw in de tuin... zal ik vragen of ik een hapje mag?

Tot slot de bovenste foto van dichtbij....

Wat zijn deze tuinboonbloemen decoratief!!
Zie je zelfs het lila erin doorschemeren?


Nog even wachten... dan is het mei!
De eerste week ben ik op vakantie en ook wat dit blog betreft, houd ik 
even vakantie.
Maar genieten van de buitenlucht en het mooie weer doe ik zeker!!
Jij ook?!



woensdag 27 april 2022

Raapstelentaart met raster

 De eerste, snelst groeiende en mijn favoriete groente in het voorjaar zijn raapstelen!! 
Ze groeien losbladig en in de winkel kun je ze per bosje kopen.
Lekker fris van smaak passen raapstelen uitstekend in een salade, een stamppot of in

 deze lekkere, hartige taart!



Raapstelentaart met raster


       voor 5 -6  personen

Ingrediënten:
  • 400 g raapstelen, dat zijn 3 - 4 bosjes 
  • 1,5 rol vers bladerdeeg 
  • 5 kleine eieren
  • 100 ml sojaroom
  • 200 g extra belegen kaas
  • 3 el paneermeel
  • versgemalen peper
  • versgemalen zeezout
  • nootmuskaat


Hoe maak ik het klaar:
Was de raapstelen goed en laat uitlekken.
In de winkel zie je ze vaak liggen met worteltjes en al. Snijd die eraf. Ik oogst de raapstelen door ze af te snijden, hierdoor kunnen de plantjes nog minstens twee keer aangroeien... voor extra opbrengst!
Snijd ze fijn en laat staan.
Verwarm de oven voor op 200 graden.
Vet een ronde springvorm van 24 cm doorsnede in met boter en bekleed met het grootste deel van één rol bladerdeeg. Prik wat gaatjes in het deeg en bestrooi met een laagje paneermeel. 
Klop de eieren  los in grote, ruime kom, neem er een lepel uit voor het bestrijken van de taart.
Breng op smaak met zout, peper en nootmuskaat en klop de sojaroom (of sojamelk) erdoor.
Rasp de extra belegen kaas en roer deze door het eimengsel. 
Roer nu ook de fijngesneden raapstelen erdoor. 

Schep het ei-groentemengsel in de klaarstaande bakvorm en druk stevig aan.
Snijd het overige deeg en een deel van een volgende rol in reepjes. 
Leg de reepjes in een rastervorm
 over de taart heen, zoals bij een klassieke appeltaart.
Bestrijk de reepjes met het overgehouden losgeklopte ei, gemengd met wat sojaroom.
Schuif de taart in de voorverwarmde oven en bak in 30 minuten gaar en goudbruin.

Snijd in punten en serveer warm!
Deze taart smaakt echt naar het voorjaar: fris en groen!
Serveer er een lekkere, frisse salade bij.

Eet smakelijk!


En gelukkig groeit de raapsteel weer aan in mijn tuin.....

dinsdag 26 april 2022

Inspiratie voor het vliervirus

 Wow! Het is nog vroeg in het jaar en ik had het nog niet verwacht, maar gisteravond 
zag ik de eerste bloemschermpjes van de vlier bloeien! Dat belooft een tijd 
vol geurig vliergenot of anders gezegd: een tijd van besmetting met het hardnekkige vliervirus.

Dit jaar ga ik wat nieuws maken... een heerlijk zoete versnapering, maar ik grijp zeker terug op mijn succesrecepten met de vlier van afgelopen jaren.
En die zet ik ter inspiratie voor jou alvast op een rijtje!!


De vlier [Sambucus Nigra]  groeit in grote aantallen in steden, parken en op het platteland. Het is eigenlijk een struik, maar door de verhoute, lange takken noemen sommigen het een boom, maakt niet uit. De hele vlier is goed voor de gezondheid, het vormt als het ware een complete huisapotheek.  Door een oud bijgeloof werd een vlier vroeger aangeplant op boerenerven. Hij zou geluk brengen en het kwade weren. Nu, dat laatste doet de vlier zeker, maar daarvoor zijn gewoon wetenschappelijke bewijzen. De vlier is supergezond!! Zo bevat ze bijvoorbeeld antigriepproteïnes die het lichaam helpen virusaanvallen af te weren. De donkerrode tot zwarte besjes zijn heel herkenbaar in het najaar en goed te eten in jam, siroop of likeur. Ook de groene besjes zijn eetbaar, zelfs de bast, bladeren en wortels zijn bruikbaar.
De vlierbloesem heeft de meest krachtig werking. Ze helpt tegen hooikoorts, versterkt je weerstand, maakt vastzittende hoest los, ze werkt zweetafdrijvend bij griep en verkoudheid en voert gifstoffen uit je lichaam af. 

Let op bij het plukken van vlierbloesem. Bedenk eerst wat je ermee wilt maken en pluk niet teveel!
Zorg dat er genoeg bloesem overblijft wat tot besjes kan uitgroeien. Pluk liever bij verschillende bomen een klein beetje, dan één boom helemaal kaal plukken. Dit doe je niet alleen voor andere wildplukkers, maar natuurlijk ook voor de vogels die de besjes niet alleen lekker vinden, maar het zaad verspreiden zodat er weer meer vlier kan gaan groeien!



Vlierbloesemchampagne


Hóe het precies werkt, weet ik niet....  maar dát het werkt en héérlijk smaakt, weet ik wel!!
Met een minimum aan ingrediënten maak je een mousserende, licht alcoholische champagne.
IJskoud een perfect, feestelijk drankje met bubbels.
Ik heb nog wat flessen van vorig jaar liggen, want na ongeveer een jaar zijn ze op z'n lekkerst.
Zeker weten dat ik dit jaar weer een paar batches ga maken. Jij ook?! Klik!



Vlierbloesemparfait  (ijs)


Dit is echt tongstrelend en hemels verrukkelijk....  
Parfait ijs is een zachte ijssoort wat je makkelijk zonder ijsmachine kunt maken.
Waarom ik dit recept niet eerder heb verzonnen, weet ik niet maar dit jaar ga ik het zeker herhalen. 
 Ook goed om er vlierbloesemsiroop (zie hieronder) in te verwerken.


Vlierbloesemthee


Kruidentheeën zijn eindeloos te drinken, te combineren en goed voor je gezondheid, 
maar aan kop staat voor mij toch wel thee van vlierbloesem. 
Ik zorg dat ik aan het eind van het seizoen een hele grote pot vol gedroogde vlierbloesem heb staan,
 zodat ik in de winter niet mis hoef te grijpen.
Een steengoed idee om te starten met het gebruik van vlierbloesem 
om vervolgens niet meer te kunnen stoppen. Klik!



Vlierbloesemsiroop


Dit was misschien wel mijn allereerste kennismaken met de vlier.... 

Net toen ik wilde gaan wildplukken, kreeg ik van een kennis een flesje vlierbloesemsiroop!
En ja... er zit een heleboel suiker in, maar dit zorgt mede voor de houdbaarheid.
Je gebruikt overigens maar een klein laagje siroop in een glas...
Ook maken? Klik!


Vlierbloesemvoorjaarshoning


The best of both in one jar..... dat is deze vlierbloesemhoning. 
Bijen zullen dit nooit maken, maar op deze manier kun je het lekker zelf.
Een recept is een groot woord, maar dit idee is echt een aanrader! Klik!



Vlierbloesempannenkoeken


Je hebt maar een paar schermen nodig om te genieten van de smaak van deze pannenkoek-speciaal.
Ook kinderen smullen hiervan! Heel eenvoudig zelf te maken klik!



Vlierbloesemwaterijsjes


Van vlierbloesemsiroop maak je in een handomdraai waterijsjes, ijskoud en

verfrissend in de zomer en al geschikt voor kinderen vanaf 7 maanden. Klik!


Vlierbloesemappelazijn


Deze zelfgemaakte azijn wordt extra fruitig en aromatisch doordat je de vlierbloesem erin laat trekken. 
Heerlijk in een vinaigrette of zachtromige dressing. Klik!


Kun je er - net als ik - bevangen door het vliervirus nog geen genoeg van krijgen?
Blijf lezen....  binnenkort een super lekkere en überzoete lekkernij van vlierbloesem.
Wat maak jij nog meer klaar met vlierbloesem?
Wat is jouw favoriet?