'n Beetje zon, met de nadruk op een beetje, veel regen en natuurlijk geen nachtvorst meer, want...
Yes!! IJsheiligen is geweest en dat betekent dat al-le plantjes de grond in mogen.
Alles schiet trouwens de grond uit!! Natuurlijk ook het 'onkruid'.....
Een klein hoekje in mijn tuin mag verwilderen... daar koester ik mijn brandnetels, groeit er wat kleefkruid, een paar dovennetels en zelfs zevenblad mag daar - een beetje - zijn gang gaan.
Tussen de zwarte bessenstruik en rabarber is mijn verwilderhoekje.
Ideaal als tussen- of bijgroente of om theekruiden te hebben...
Lees weer mee en kijk naar mijn prachtige, ontluikende moestuin eind mei....
Naast mijn hoekje onkruid heb ik veel groentes staan waarvan ik al begin te oogsten. Het meeste moet natuurlijk nog komen. Kinderen en tuinen zijn een goede combinatie, kippen en egels ook trouwens. Slakken daarentegen niet, maar een interessant feitje kan ervoor zorgen dat je in een droge zomer
geen last van slakken hebt!
Ik heb nog een aanvulling van moeilijke groentes voor je....
En deze tip om een dag door te brengen in een bijzondere tuin, mag je niet missen!
IJsheiligen en vruchtplanten
IJsheiligen is de naam voor een aantal katholieke heiligen, van wie de naamdagen vallen in de periode van 11 tot en met 15 mei. Volgens de volksweerkunde zijn dit de laatste dagen in het (voor)jaar waarop nog nachtvorst kan optreden.
Op 11 mei kwam Mamertus, 12 mei Pancratius, vervolgens Servatius en op 14 mei was het de beurt aan Bonifatius. Vergeet deze namen gerust, maar voor de moestuinder is het belangrijk. Want na IJsheiligen is het veilig genoeg om alle plantjes in de grond te zetten.
De buurman verwoordde het helder:
Alle groentes kunnen in het voorjaar de tuin in, maar vruchtgroentes - pompoenen, augurken, courgette, peulvruchten zoals droogbonen, sperziebonen, etc - pas na ijsheiligen.
De rest kan vaak al eerder! Uitzondering hierop zijn: tuinbonen, peulen en doperwten die tegen wat kou kunnen en wel eerder mogen.
Natuurlijk moet ik kijken of het wel de juiste dag is om te verplanten: een vruchtdag had ik nodig.
Op 11 mei.... na die regen en herfststorm werd er geen nachtvorst meer voorspeld en durfde ik het aan.
Dit betekent dat ook in de kas - gelukkig heb ik er twee - de planten in de volle grond gezet kunnen worden.
Dit jaar heb ik meloen, aubergine, puntpaprika, heel veel pepers, kouseband, één komkommer
en heel veel tomaten die binnen in de kas moeten.
En misschien ook de muismeloen....
Mijn kas was in de winter een kleine opslagplaats geworden van... eh... potgrond, een verzameling ongebruikte planttrays en plantpotjes, emmers zand, een grote baal stro.....
En in het voorjaar zette ik daar tussenin de eerste andijvieplantjes, zaaide ik spinazie en raapstelen....
Deze voorjaarsteelt moest ook verdwijnen.... maar dat was niet zo moeilijk en kwam lekker op ons bord!
Zelfs vogelmuur groeit uitbundig snel in de kas en dit aromatisch geurende onkruid vinden niet alleen de kippen lekker! Wij hebben het zeker drie keer gegeten als aanvulling op de weinige groente die nog te oogsten waren. Alweer een tijdje terug had ik een lekker stamppotje verzonnen met vogelmuur...
(klik)Qua smaak lijkt het op wilde postelein.... ik ben er dol op!
Een duidelijke voor- en nafoto vergeet ik altijd te maken....
Dit is een procesfoto, zeg maar... alle vogelmuur weg, de spinazie waar ik drie keer van geoogst
en de raapstelen waar ik zeker vijf keer van geoogst had, moeten eruit.
Om plaats te maken voor alle warmteminnende planten....
Ik begin met de pepers die ik ook als eerste heb gezaaid. Ze zijn dit jaar goed gegroeid
en dat gewoon vanuit een biologische rode peper die ik in januari in de winkel kocht.....
En na bijna drie jaar lang te hebben gesmuld van de enorme augurkenoogst,
krijgen augurkenplanten dit jaar opnieuw een plek in de moestuin.
Het zijn planten die lange ranken krijgen en speciaal voor hen heb ik dit rek gezet.
Fijn om tegenaan te klimmen, zodat de vruchten niet op de grond liggen.
Ik heb zo'n 12 plantjes voorgezaaid die allemaal zijn uitgekomen. Deze zet ik naast het hek en
de tussenruimte zaai ik in met zaad.
Het heeft een paar voordelen om plantjes en zaad afwisselend te gebruiken.
1. je ziet al wat staan en dat geeft moed (fijn voor ongeduldige tuinders)
2. je kunt gerichter onkruid weghalen want je weet waar wat staat
3. je spreidt de oogst
Augurken maak je met dit receptje
(klik) makkelijk en op grootmoeders wijze, in.
Je kunt ze deze maand nog zaaien!
Nog even over de vele regen..... (we zijn 'm inmiddels bijna vergeten, onderaan lees je de reden waarom dit blog zó laat verschijnt)
De nadelen hebben we gevoeld... òf je kon niet naar buiten, òf je werd nat.
Er zijn ook voordelen en laat ik die eens benadrukken, daar houd ik van!
Water geven hoeft niet en zaaigoed wordt vanzelf nat.
Natuurlijk geef ik water aan een plantje wat geplant wordt, maar meer niet
De grond was nog steeds wat te droog op een dieper gelegen niveau, dat is nu opgelost!!
Rabarber die al wel groeide, maar niet zo goed als voorgaande lentes, gedijd erg goed op water.
Het is dan ook een moerasplant die veel water nodig heeft,
maar op één of andere manier denk ik er niet aan gieters vol water bij de rabarber te schenken....
Slakken & andere dieren
Een groot nadeel met regen zijn de hoeveelheid slakken die er ineens lijken te zijn.
Er zijn natuurlijk niet opeens meer slakken, maar de slakken zitten meer in de bovenste grondlaag.
En dat is te merken....
Het blijft me bezig houden.... vooral die naaktslakken. |
| hoewel de huisjesslak fotogenieker is.... :) |
Sla en Chinese kool hebben er het meest onder te lijden.
Maar van de raapstelen die ik eerder uit de kas goed kon oogsten, is weinig van over.
Er is als het ware overheen gegraasd!
Slakken kunnen niet tegen droogte!
Huisjesslakken kunnen met slijm hun huisje afsluiten waardoor het binnenin toch vochtig blijft.
Naaktslakken zoeken vochtige plekken op: onder houten planken, een steen of tussen blader- en schaduwrijke planten. En juist op die plekken is het handig naar slakken te zoeken vroeg in de ochtend
en 's avonds in de schemering, zodat je ze handmatig kunt verwijderen.
Slakken kruipen ook dieper de grond in tot waar er nog een vochtige grondlaag is.
Er zijn slakken die een zogenaamde aestivatie (=zomerslaap) houden, de tegenhanger van de
bekende winterslaap. Ik houd wel van dat soort slakken, want als ze slapen, hoeven ze niet te eten :)
In mijn vorige blog schreef ik dat ik walnotendoppen, grof gekraakt
ging gebruiken om rondom plantjes te leggen tegen slakken.
Helaas werkt het niet afdoende, vind ik. De doppen hebben waarschijnlijk een te dikke rand.
Mijn moeder adviseerde eierschalen te gebruiken: deze zijn veel dunner en scherper en slakken
kruipen hier niet makkelijk zonder kleerscheuren overheen.
En ik moet zeggen: het werkt beter. Je ziet bij de Chinese kool de
slakkenvraat in de buitenste bladeren.
Na rondom eierschalen te hebben gestrooid, groeit de kool weer als..... ja, als kool.
Zonder aangevreten plekken.
Wil je je minder schuldig voelen dat je slakken al het eten in de moestuin ontzegt,
dan geef je ze toch gewoon een eigen kroeg?
Slakken houden erg van de geur van biergist, doe je een laagje bier in een glazen potje,
dan is dat onweerstaanbaar voor ze.
Hebben ze genoeg gedronken, dan vinden ze de weg terug naar huis niet meer.
Feestend ten onder gaan, gaat dan letterlijk voor ze op!
En laten we eerlijk zijn: het kan erger.....
Zelfs een Radler met citroen vinden ze lekker.
Zorg alleen dat je het bier regelmatig ververst, zeker als het geregend heeft
en leeg de bierval regelmatig....
Wat nog vriendelijker is, is ze voeren met kattenbrokjes of paneermeel.
Doe dit op een schoteltje: ze zijn hier gek op!
Na een uur kun je het schoteltje met slakken meenemen en de slakken op een
andere plek neerzetten. Doe dit wel op een flinke afstand, want al staan slakken
bekend om hun sloomheid, ze kunnen flinke afstanden afleggen.
Veertig(!) meter in een nacht redden ze makkelijk!
Slakkenkorrels gebruik ik nooit... het blijft vergif!
Deze maand bewonderde ik een paar egeltjes in een verzorgtuin
en ik mocht ze zelfs even knuffelen. Lief hè?!
De egel is een echte slakkeneter, die heb je graag in je moestuin!
Zorg voor een wat verwilderd hoekje, een beetje rommel, daar houden egels van.
Dan maken ze er hun eigen plekje en eten ze de slakken voor je op.
Schatje!!
 |
| Foto's gemaakt door Faye en Nika |
Strooi dus geen slakkenkorrels,
je wilt toch niet op je geweten hebben dat je een egeltje vergif voert.
Nu we het toch over dieren hebben:
mijn lieve vriendinnetjes helpen bijna elke dag mee op de moestuin.
Ze zijn in april verhuisd naar een groter hok op de moestuin.
Als ik in de tuin aan het werk ben, zet ik het deurtje van het kippenhok open.
Ze scharrelen lekker rond, eten wat onkruid, pikken niet in de groentes,
nemen een lekker stofbad in de kas en bemesten per toeval ook nog de grond....
alleen voor naaktslakken trekken ze echt hun snavel op.
Die scheiden een soort geur af, waar mijn kippen niet van houden. Ook zijn ze erg taai.
Geef mij maar een wormpje, hoor ik ze denken....
Kinderen in de tuin
De schooltuinlessen leveren al resultaat op: de uienstengels groeien, de aardappel staat nog onder een hoopje en de sla en andijvieplantjes zijn geplant..... Wat vinden de kinderen van groep 5 het leuk!!
 |
| In de hoek laat Yonina haar moeder en broer trots haar tuintje zien. |
Wat leren ze veel, die kinderen van groep 5 en wat geniet ik er zelf enorm van!
Dit is ook het jaar dat ik jongste dochter in de klas heb, gezellig hoor!
En ze heeft het moestuinvirus opgelopen!
Opeens wil ze een stukje van mijn moestuin..... of beter gezegd: een tuintje bij huis.
Via via kreeg ze een paar 'moestuintjes' van de AH....
en dan is het wel zo belangrijk een eigen tuintje te hebben!!
Stiekem moest ik wel lachen.... kinderen pikken zo snel iets op.
Grote broer ging zus helpen en liep steeds naar de kelder.....
"Nee, deze mag je nog niet zaaien en die wel" hoorde ik het advies.
Wat bleek? Ook deze moestuintjes met wortel, boon en bloemen, moeten op de juiste
dag gezaaid worden. Net zoals mama dat doet met de maan-zaaikalender!
Iets met voorleven en een voorbeeld-zijn..... ;)
Maar helaas, voorlopig is er nog geen plekje rondom het huis waar een moestuintje
voor mini-me kan komen.
Ik kwam er net achter dat de passiebloem was doodgevroren in de kou.
Had ik wel netjes de vijgenboom, laurier- en olijfboom toegedekt tegen de vorst,
was ik de Passiflora vergeten. Zie je die dikke, mooie kronkel stam? Gewoon niet aan gedacht.....
Alle dode en verhoute takken moeten weggehaald en warempel..... een heel kleine
passiebloemscheut heeft het ondergronds overleefd. Krijg ik toch nog bloemen dit jaar.
De tuin bij huis ondergaat sowieso een metamorfose door een nieuwe omheining
en een andere indeling en dan komt er ook een moestuinbak bij huis voor jongste dochter :)
Volgende keer wat foto's....
Moestuinbak, moeilijke groentes & een bijzondere tuin
Mijn moestuinbak op poten, vlakbij de keukendeur, doet het erg goed.
De sla is geoogst en de andijvie kan ook!
Heerlijk binnen 10 minuten vanuit de grond op je bord!
En doordat ik - zoals elk jaar - te weinig ruimte in de moestuin heb, wil ik wat ik aan grond heb
maximaal benutten!
Gaat er wat uit? Dan gaat er ook weer wat in...
Natuurlijk houd ik er rekening mee dat het dan de juiste plantdag is èn ik doe er wat
wat biologische koemestkorrels - poepkorrels, zeggen de kinderen - bij.
Inmiddels staat er nu een nieuw kropje sla, ijssla, twee bleekselderij, een andijvie en zelfs twee peperplanten in.
Leuk om het zó bewust voor iedereen, dichtbij de keuken te zien groeien!
Even nog een aanvulling op moeilijke en makkelijke groeiers van mijn vorige blog.
Prei blijkt ook een moeilijke groeier.
Ik noem mezelf geen beginneling meer in de moestuin
maar ik vind het toch behoorlijk ingewikkeld om gezaaide prei goed te laten opgroeien.
Het is zelfs zo erg dat Peet - die niet veel op heeft met de moestuin - dit jaar de prei
voor zijn rekening neemt.
Hij doet gewoon zijn vader na, zo moeilijk kan het niet wezen.....
Het is dan ook zijn lievelingsgroente.
Maar wat groeit die prei toch verschrikkelijk langzaam, ook al is 't ie al in februari op de
juiste (blad)dag gezaaid. Hij wil maar niet dikker worden...
Dan maar wat mest erbij en veel water geven.
Iemand nog tips?!
Beginners kunnen overigens wel prima preiplantjes in de moestuin zetten!
Wordt vervolgd....
Witlof - had ik die al genoemd? - is ook geen makkelijk te telen groente.
Zou ik niet aanraden wanneer je net begint met een moestuin.
Maar twee jaar geleden was mijn oogst, beter gezegd die van de buurman die ik mocht inkuilen,
zo goed gelukt dat ik me er dit jaar weer aan waag.
Op een avond, vlak voordat er regen voorspeld is,
spitten we een stukje tuin om waar worteldoek lag, naast de kas.
Hier is niks bemest en laat witlof nu juist arme grond nodig hebben....
Hier zaaide ik het witlofzaad..... ik ben zó benieuwd of ik witlof kan oogsten zonder hulp
van de buurman - want hij vond het maar niks en begint er niet meer aan ;).
Heb je 'm misschien gemist?
Mijn blog over de historische tuin?!
Met dit heerlijke weer is het fijn om op een tuin aan het water te zijn en misschien
met de rondvaartboot mee te gaan.
Lees meer over deze bijzondere tuin en gun jezelf een leuk, inspirerend uitje: klik.
Moestuin, oogst en geraniums... ;)
In de moestuin staat het er inmiddels zó bij...
Dit is het wortel- en aardappelvak.
Links zie je knolselderij, deze winter hoop ik op mooie, ronde knollen
Vooraan sjalotten: ze groeien zo leuk
en rechts een rijtje aardappelen.
Naast het principe van de maankalender wilde ik ook mijn tuin in vakken verdelen
om wisselteelt toe te passen.
Helaas, met mist in mijn hoofd heb ik geen ruimte overgelaten voor
de vruchtgroentes, dus zet ik die tussen de wortelgroentes in.
Echt ingewikkeld om je aan twee schema's tegelijk te houden, hoor!
En niet altijd handig, want bijna alle plantjes die ik heb gezaaid komen op
(behalve oud zaad waar ik mee experimenteerde), maar niet allemaal tegelijkertijd.
Soms is het vak dus gewoon (nog) vol!
Maar zo gauw er iets uit gaat, mag er ook weer iets in!
Met een beetje extra meststoffen.
Wat lang leeg bleef was het vak van de bonen.
Dit jaar wilde ik geen kapucijners of peulen zetten - hier was ik bovendien te laat mee - maar
natuurlijk mag onze lievelingsgroente: sperziebonen nooit ontbreken.
Nu stonden de stokken al keurig in het gelid te wachten, maar er werd niks bij gezet.
En dat klopte, want ik had geen zaad meer en in de winkel was het biologische zaad op.
Dat is echt de omgekeerde wereld, zeg!
Uiteindelijk heb ik dit besteld, maar hoewel we dol zijn op sperziebonen zijn dat weer stambonen.
Geen klimmers dus, maar laagblijvende bonen.
Dan maar snijbonen bij de stokken gezaaid!
En dit jaar maar wat nieuwe recepten gaan uitproberen met snijbonen.... ;)
Nu nog puzzelen om te kijken of ik plek kan vinden voor pompoenen.
Want mijn ruimte is nu echt op.
Ook wat dit blog betreft overigens.
Dus nog even een paar plaatjes van de oogst:
Dit jaar had ik gekleurde radijsjes... je kunt het niet goed zien,
maar er zit een paarskleurige radijs tussen en wat gele en witte!
Ik vind ze leuk!
Maar hier in huis zijn er niet veel mensen dol op radijs....
Dus wie zou dit hapje hebben genomen??
Kijk goed naar de glinstering op de blaadjes.
En een beauty van een andijviekrop!
En dan tot slot het grapje met de geranium wat eigenlijk geen grapje is.
Nadat we uit quarantaine mochten - ja, ja, na Corona -
lukte het ons niet om aan het werk te gaan.
Vreemde klachten en enorme vermoeidheid werkten niet mee.
Dus zaten Peet en ik - terwijl de kinderen weer fijn naar school gingen - nog steeds thuis.
En kocht ik een geranium voor hem!
Voor de grap: 'ga maar fijn achter de geraniums zitten.'
Inmiddels is hij weer voor 80% aan het werk, maar lukt het mij niet.
Vooral mist in mijn hoofd en duizelingen zorgen ervoor dat zelfs dit blog erg laat verschijnt.
Ja, ja.... grappig Tamar.... nu zit ik zelf achter de geraniums.
Gelukkig gaat het steeds een beetje vooruit.
In de tuin bezig zijn, werkt rustgevend en helend!
Hmmmm, wat zal ik nog eens gaan doen deze week.....
Tot gauw!
Oma's citroencake
