Oh la, la.... inmiddels is het half april en natúúrlijk ben ik al lang begonnen in de moestuin,
maar mijn blog blijft achter. Volg je me al langer dan weet je dat ik niet zo trouw ben in series.
Ja, kijken op Netflix, maar het schrijven van een serie blogs blijft vaak ergens steken.
Vorig jaar heb ik je een jaarrond meegenomen in de bijen en al mijn imkeravonturen
maandelijks met je gedeeld.(klik)
Nu wordt het weer een tuinblogjaar, bedacht ik. Elke maand schrijf ik minstens één blog
over mijn tuinavonturen: vol met tips, ideeën en persoonlijke uitvindingen.
Eens kijken of ik me daaraan kan houden.
Mis je een blog of een onderwerp, kijk dan bij mijn moestuinblogs van afgelopen jaren,
waar ik al veel kennis en weetjes heb gedeeld. (klik)
Ik ga met dit blog even terug in de tijd, want ja, ik begon al in januari met het zaaien van de allereerste groente.
En.... dit jaar ga ik het met de tuin helemaal anders doen!
Helemaal??! Uhm.... ja en nee! Kijk maar mee!
Aan de hand van de volgende onderwerpen neem ik je mee....
- de maan
- minder plastic
- welke doppen?
- wisselteelt
De maan!
Ik zit er al lang tegenaan te hikken, had er al regelmatig over gelezen maar het lijkt wel of je bij een groep 'zweverige types' moet horen, wil je hiermee aan het werk gaan.
Ik heb het over 'de maan'!
Heb jij er al eerder van gehoord, dat de maan invloed heeft op de groei van planten in je tuin?!
De maan als coach en gids voor het werken in de tuin!!
Zweverig ben ik allerminst, ik sta graag met twee voeten stevig op de grond en met blote handen woel ik graag in de aarde.
Maar dit jaar ga ik in de tuin rekening houden met de maanstand!
De maan oefent aantrekkingskracht uit op de aarde en dit punt van aantrekkingskracht verandert of verschuift. Dit komt doordat de aarde in één dag rondom haar as draait. De maan heeft een punt op aarde waar ze het dichts bij staat en daar is de aantrekkingskracht van de maan het grootst. Het tegenoverliggende punt op aarde - dus het verst weg van de maan - is de aantrekkingskracht van de maan het minst.
Vloed is op dát punt van de aarde (oftewel zee), waar de aantrekkingskracht van de maan het grootst is. Omdat de aarde draait, wisselt dit voortdurend zodat je op dezelfde plek op aarde twee maal in een etmaal vloed en ook tweemaal eb hebt.
De maan draait in een maand tijd eenmaal om de aarde heen. Je begrijpt dat alles in beweging is en dat dit invloed heeft op de verschillende plekken op aarde en hun tijden van aantrekkingskracht.
Hier kun je meer over lezen over eb en vloed en de werking van de maan en staat het duidelijker dan ik kan opschrijven.
Maria Thun heeft op basis van de inzichten van Rudolf Steiner, de grondlegger van de antroposofie, veel kennis verzameld voor de biologisch dynamische land- en tuinbouw. Ze heeft daarbij de maankalender ontworpen waarop staat welke plantgroepen op welke dag het beste gezaaid, geplant en verzorgd kunnen worden. Ook dit heeft te maken met de aantrekkingskracht van de maan op de aarde.
Ze beschrijft vier plantgroepen: bladgroenten, vruchtgroenten, wortelgroenten en bloemgroenten.
De meeste groenten zul je makkelijk kunnen indelen, maar een overzichtje ervan is wel handig.
Zo horen prei en bloemkool bijvoorbeeld bij bladgroenten ;)
Afhankelijk van de maanstand en ook nog de andere planeten (??) kun je het beste met de ene groep aan het werk gaan en met de andere groep niet.
Verder ga ik me hier nu niet in verdiepen, hoor. Ik vind het interessant, maar wil het vooral gaan uittesten en ervaren in de praktijk.
Nu zou je kunnen denken dat dit schema best lastig is of zelfs een juk voor je kan worden om altijd hier naar te kijken en rekening mee te houden.
Ik ben in januari, met de allereerste zaaigroentes begonnen om hier rekening mee te houden.
We zijn nu drie maanden verder en ik ervaar het tegendeel, ik vind het juist een verademing. Soms 'moet' ik teveel van mezelf: "Nog even dit, nog even dat en oh ja, ook dat moet ik nog doen." Door deze zaaikalender word ik juist begrensd. Heb ik de andijvie-, sla en koolplantjes verplant, dan staan daar ook nog die pepertjes en paprikaplantjes te wachten op een groter potje of extra verzorging. Maar nee... dat zijn vruchtgroentes en geen bladgroentes. Dus die mogen nog even wachten en komen niet aan de beurt.
Je kunt deze kalender kopen, online of in een natuurwinkel, maar ik heb hem voor dit jaar blad voor blad gekregen van een enthousiaste en vriendelijke collega moestuinierster.
De kalender hangt aan de binnenkant van een keukenkast zodat ik elke dag kan kijken welk dag het is. Ik moet zeggen: dit werkt voor mij heel praktisch.
En op een mooie, vroege ochtend zag ik de maan helder aan de hemel staan en
terwijl de zon in het oosten al opkwam, dacht ik....
wat is alles toch fantastisch gemaakt volgens een bijzonder inspirerend en intelligent Ontwerp.
Ik hoef niet alles te kunnen verklaren om me toch te verwonderen en blij te zijn!
En dat ben ik!
En de plantjes die ik op de 'juiste' dag heb gezaaid?
Die komen allemaal op! Behalve van zaad wat over de datum was.
Kijk maar mee....
Minder plastic
Heerlijk dat het voorjaar is!
Sommige jaren overvalt het me echt: loop ik door de winkel en dan zie ik al verse raapstelen, radijs of spinazie liggen. En bij mij groeit er dan nog niks. Nu hebben de groentes in de supermarkt vaak niet rustig kunnen groeien, dus is het eerder appels met peren vergelijken, maar toch vind ik het altijd jammer dat er bij mij dan nog niks groeit. Tja... geduld hebben, dat ontwikkel je ook als je een tuin hebt.
Wat ik dit jaar ook anders wil, is het verminderen van plastic in de tuin.
Ik gebruik meestal natuurlijk touw, herbruikbare plantstokjes maar dit jaar wil ik geen plastic potjes meer gebruiken. Ik heb voorgaande jaren geëxperimenteerd met krantenpotjes, wc-rolletjes, etc. maar dit jaar doe ik het nog eenvoudiger!
Ik maak zelf perspotjes!
De buren hebben een bijna antieke potjespers (of hoe héét dat?)
En die leen ik af en toe.
Met een emmer vochtige aarde, maak je met wat duwen en schuiven heel makkelijk 12 perspotjes.
Nu ik het eenmaal door heb, wil ik niet anders meer. Er zijn nog meer voordelen: je hebt een groot gat
om voor te zaaien en de in elkaar gedrukte grond bevat zoveel vocht dat het zeker
een week duurt voordat je water hoeft te geven.
Daarna geef je water gewoon in de bak, zodat de plantjes via de onderkant vochtig blijven en de wortels zich optimaal ontwikkelen!
Inmiddels is dit eerste plaatje wat uitgebreid. Geen twee bakken met alleen perspotjes erin...
Het is inmiddels vrucht-, wortel- en bladdag geweest.....
Kijk maar eens mee naar wat zich afspeelt.....
Door het ruime gat van de perspotjes - die ik open laat staan - kreeg ik een letterlijk inkijkje
in de groei van het zaadje
De groei van een peperplantje!
En een paar weekjes later...
Inmiddels ziet het er zó uit! Natuurlijk zaaide ik niet alleen pepers, maar ook paprika, bleekselderij, knolselderij, sla, andijvie. Deze kunnen allemaal vroeg gezaaid worden in februari.
Andere groentes zijn te zaaien vanaf maart en de groentes die meer warmte nodig hebben zaai je vanaf april zoals courgette, pompoen en bonen.
Soms zaai ik iets te vroeg, maar wat wil je wanneer je met de serieuze aandoening 'zaaikoorts' te maken hebt?!
Welke doppen?!
En dan is het de tijd om de eerste dappere plantjes, gegroeid uit dat piepkleine zaadje, over te planten in de volle, koude grond. Natuurlijk eerst in de kas en in een moestuinbak.
Sla (en andijvie) kunnen heel goed tegen een beetje kou.
Hoe warmer en lichter het is, hoe sneller en beter de plantjes groeien.
Logisch dat het onder glas altijd sneller gaat.
Helaas, zo gauw plantjes in de 'volle grond' staan, komen daar ook de gevaren om de hoek kijken.
Gevaren in de zin van beestjes die ook zin hebben in die malse blaadjes of stengeltjes.
En echt niet gaan wachten tot zich een grote krop gevormd heeft.
Slakken en dan vooral naaktslakken die ook onder de grond zitten, zijn de grootste tuinvijanden.
Dit jaar bedacht oudste zoon een goed en milieuvriendelijk idee...
in plaats van cacaodoppen (die toch van de andere kant van de wereld hierheen moeten komen)
leg ik rondom de plantjes walnootdoppen.
Ik had nog een zak vol walnoten en die werden fluks gekraakt.
Hoe kleiner de stukjes, hoe beter!
De walnoten schrikken de slakken af omdat ze met hun weke lijf liever niet over
scherpe randen heen kruipen.
Tenminste... dat is de bedoeling.
Er is ondanks deze bescherming toch een plantje opgegeten....
Sommige slakken blijken wanhopig na een lange, koude winter.
In de keuken ga ik aan de slag met de gekraakte walnoten:
baklava maken staat al heel lang op mijn to-do-list. :)
Ondertussen mogen andere gezaaide plantjes, waar zich zo'n vier blaadjes gevormd hebben,
gaan harden in de kas.
Het is een voortdurende verhuizing van plantjes van binnen naar buiten.
En van buiten in de kas boven op een randje, naar beneden in de bak of volle grond.
Er wordt wat afgesjouwd met al dat kostbare en tere groen!
Wisselteelt
Eind januari zag ik deze eerste knopjes al komen.
Van de zwarte bes.
Elke week komt er meer leven in de tuin!!
En dan zo eind maart is het tijd om de moestuin zelf klaar te maken.
En daarvoor heb ik buurman Teun nodig die me helpt de tuin te frezen.
Dat deed hij gelukkig graag voor me, op een prachtige, zonnige dag.
Maar voordat er gefreesd kon worden, haalde ik de allerlaatste blaadjes snijbiet uit de grond.
Het stelde niet veel meer voor, maar toch!
Het onkruid liet ik voor een groot deel zitten, dat komt later wel.
Al zo'n 7 à 8 maanden spaar ik kippenmest op. Die laat ik samen met wat stro
gewoon buiten in een grote emmer staan. Ik zou het bijna vergeten.
Maar nu is de tijd om het te gebruiken.
Omdat kippenmest - vooral vers gebruikt - nogal zuur is, werk ik het nu door de grond heen.
Vermengd kunnen de plantjes er goed tegen en krijgen ze waardevolle voedingsstoffen.
Dit is echt het boerenleven in de stad!
Wát een stank als ik eindelijk die emmers ondersteboven kiep.
Gelukkig kan ik geen geur meesturen....
Het frezen gebeurt twee keer.
Vóór de tweede keer verspreid ik de inhoud van nog een emmer over de tuin: kachelas!
Bijna de hele winter stookten we de houtkachel en mooi schoon hout geeft as.
As van hout is een rijke bron van calcium, kalium en diverse sporenelementen.
Het vroege voorjaar is dé tijd om dit verzamelde en droge as te gebruiken op de tuin.
Het is gezond voor de bodem, houdt slakken tegen, bevordert de plantgroei en gaat knolvoet bij kool tegen.
Calcium is wel oplosbaar in water, dus gebruik het niet te vroeg.
Aan het eind van de ochtend had ik een prachtig bewerkt, mooi stuk moestuin.
Bemest en gevoed!
Ik verdeel met houten loopplanken de tuin in zes delen.
Precies genoeg om zes vakken af te bakenen.
Dit jaar ga ik echt wisselteelt toepassen.
Ik zet de aardappels nooit op dezelfde plek, maar verder maak ik er elk jaar weer een rommeltje van.
Natuurlijk omdat ik dan veel te veel plantjes heb enzo....
Maar vanaf nu niet meer!
Tamar gaat gestructureerd worden. Ik heb zelfs een schema gemaakt en opgeslagen in Word.
Op de volgende illustratie zie je hoe je moet wisselen.
En doe je het elk jaar, dan weet je ook wat er naast elkaar staat.
De eerste bladgroente is gezaaid, de aardappels gepoot, en de uien staan netjes in het vak
van de wortelgewassen, naast de radijsjes.
Je mag me er later dit jaar op bevragen....
Ik sluit af met mooi nieuws!
In de kas had ik al wat rijtjes spinazie en raapstelen gezaaid.
Twee gewassen die goed tegen kou kunnen en snelle groeiers zijn.
Inmiddels eet ik al uit de tuin, al zijn het nog geen grote hoeveelheden.....
Brandnetels, raapstelen en een paar blaadjes spinazie. Maar het kan!
En nu in april heb ik al een aantal keer kunnen oogsten.
In maart at ik zelfs al een heerlijke salade met raapsteeltjes.
Mjummm....
Dat belooft wat voor de rest van het tuinseizoen!
Joehoe!! Heb er zin in!
Wordt vervolgd....
