vrijdag 3 december 2021

Mijn moestuin in november

In november is het nog niet afgelopen met de moestuin, eerlijk gezegd ben ik drukker bezig geweest
 dan ik zelf verwachtte.
Elke dag oogst en eet ik verse groenten uit de tuin en tuinklusjes zijn er nog in overvloed...
Dit jaar ga ik het grootste deel van mijn tuin mulchen. Mulchen is echt een feestje, kijk maar mee!
En kijk mee naar nieuwe foto's van mijn kleine, grote tuinhulp Eef. Zij houdt van gaten graven 
en als ze daar moe van is, laat ze zich lekker rijden in de kruiwagen....
Alleen zaaien.... tja, daar is het niet echt de goede tijd voor. Hoewel.... er zijn nog mogelijkheden. 
Voor iedereen, met of zonder tuin....


Mulchen

"Ik heb het nog niet gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan!" zei Pippi ooit.
Natuurlijk:  iedereen kan mulchen.
En mulchen is fun!!
In de eerste plaats voor de bodem en het bodemleven, daarnaast voor de tuinder en ieder die  helpt.
 
Eef heeft ontdekt dat ze graag in de kruiwagen meerijdt. 
Dat scheelt moe worden (....)  en frustratie omdat òf riem òf hond 
anders regelmatig onder het wiel van de kruiwagen terecht komt.

Mulchen is een feestje!
Op de foto's zie je jongste dochter vol plezier een blaadjesdans houden 
waarbij blad om haar heen regent!
Maar wát is het nu precies?
Eigenlijk is mulchen een chique woord voor het toedekken of bedekken van de bodem
met organisch - oftewel natuurlijk - materiaal.
Mulchen heeft vele voordelen:
  • het verbetert de bodemstructuur
  • voeding, vocht en licht dringen beter in de bodem
  • het bodemleven verwerkt de mulchlaag tot een luchtiger bodem
  • er groeit geen onkruid
  • het beschermt tegen kou en warmte
  • het voorkomt uitdroging
  • vorst dringt minder door in de grond
  • bij flinke regenbuien slaat de grond niet dicht
Je kunt organisch materiaal als bladeren en fijngeknipte stengels van snoeimateriaal over de grond verdelen. 
Dit hoef je dan niet af te voeren.
Ik heb dit jaar ervoor gekozen om bladeren uit de bladkorf te herbruiken.

Scheelt de gemeente weer ophalen en andere mensen harken en vegen het blad bij elkaar voor me.
Ik vind het ideaal!
En zoals gezien: pup Eef bewaakt de bladeren in de kruiwagen voor wegwaaien.... ;)
Mulch jij al?!
Dit is dé perfecte manier om je tuin winterklaar te maken.
Hier de vóór foto vol onkruid zoals het er bij lag.
Ik heb eerst de loopplanken weggehaald, het onkruid weg laten maaien, 
vervolgens heb ik de toplaag goed geschoffeld en daarboven op ligt de mulchlaag van bladeren.
En ik ben nog niet klaar.... elke dag een ritje met de kruiwagen,
 lekker fris in de buitenlucht een rondje lopen.

Oogsten


De foto links is de foto van een knolselderij vorig jaar zonder..... knol.
Dit jaar heb ik de knolselderij wat meer vertroeteld: twee keer extra mest gegeven 
in de vorm van bio koemestkorrels. Het blijkt: dáár houden ze van. 
De mooiste knol heb ik als eerste opgegeten en daarvan vergat ik een foto te maken. 
Dit is knol nummer twee.
Ik ben dik tevree!

Een aantal kruiden zijn winterhard en oogst ik de hele winter door.
Zoals salie, rozemarijn en tijm.
Deze maand post ik een wel heel bijzonder recept met salie...


Gek genoeg kan ik uit de koude kas nog steeds pepertjes oogsten. 
Toen de tweede helft van de maand aanbrak, heb ik uiteindelijk de planten opgeruimd.
Maar zie je hoe bijzonder het is: ik kwam nog bloemetjes tegen en ienie mienie babypepertjes.
Maar zonder zon kleuren ze niet meer rood....
Groen zijn ze ook prima te gebruiken, net als paprika's trouwens.
Maar met twee rode pepers leg ik ze in bakjes voor het raam op het zuiden.
En na een paar weken, kleuren er toch nog een aantal rood.
Om ze lang te kunnen bewaren gebruik ik drie methodes:
inmaken (sambal, chilisaus en chili olie (klik)), invriezen en drogen.
Op een hele warme, droge plek kun je ze aan een draad rijgen en aan de lucht drogen.
Maar als het wat te koel wordt of vocht erbij kan, gaan ze schimmelen.
Ik neem het zekere voor het onzekere en droog ze in mijn droogoventje.

De echte winter moet nog komen en eigenlijk is boerenkool op z'n lekkerst wanneer
er een nachtje vorst overheen is gegaan.
Maar oh, help.... mijn boerenkool is werkelijk vergeven van de witte vlieg, het stikt ervan.
Dus op advies van buurman Teun heb ik ze allemaal geoogst. Witte vlieg
wil nog wel wegvliegen, maar onderaan het blad komt er een kleverige, zwarte laag en 
die is niet meer af te wassen.
Als ik nog boerenkool wil eten, dan moet het tijdig.
Dus aten we in november boerenkool.
Een kruiwagen vol boerenkoolstronken leverde uiteindelijk drie maaltjes op.
Eén in de vriezer, één keer in de stamppot en een keer boerenkool met couscous.
Jammer dat het nu op is!

Gelukkig heb ik nog prachtige 
palmkool oftewel Cavalo Nero staan.
Deze kan je op dezelfde manier klaar maken als boerenkool.
En mijn kleine stronken mogen worden aangevuld met de palmkool van buurman Teun.
Hij vindt het niet lekker, ik weet er wel raad mee!

Witlof


Witlof is een vrij complexe teelt in twee fases. Je begint met zaaien in mei in de vollegrond. Van de uitbundig groeiende bladeren heb ik al een foto laten zien, maar eigenlijk heb je daar niet zoveel aan. Vanaf oktober tot eind november kun je de penwortels oogsten. Voorzichtig met een spitriek haalde ik de wortels boven de grond. Het is belangrijk om het loof aan de wortels een paar dagen de tijd te geven om af te sterven. Op deze manier halen de wortels de laatste restjes voedingsstoffen uit het blad.
Omdat er veel regen voorspeld werd, legde ik de witlof in de droge kas. 
Daarna moeten de wortels behandeld worden.
Met een mesje schraapte ik opgedroogde aarde eraf. De penwortels kortte ik iets in, tot ze allemaal ongeveer dezelfde lengte hebben.
En het belangrijkste:  snijd het loof weg op 3 tot 4 cm van de  wortel. Snijd je korter dan kun je de groeipunt raken en dan krijg je geen witlofkropjes, maar een soort witlofrozetjes die uit losse blaadjes bestaan. Laat je het blad langer dan 5 cm zitten, ook dan krijg je geen compacte kroppen, maar een losbladige krop... Dus dit let wel nauw.

Als je je aan al die voorwaarden hebt gehouden, komt de echte witlofteelt. 
Je kuilt de witlofwortels in of je zet ze op zand of op een bak met water in het donker....
Ik groef een langwerpige kuil in de kas en Eef hielp dapper mee. Wat vindt ze het heerlijk om te graven!
Daarna zette ik de witlofwortels strak tegen elkaar aan op een rijtje.
Je kunt meerdere rijtjes wortels voor elkaar zetten.
Ik had helaas niet zoveel wortels en met één rijtje was het wel op. Maar als ik goed gerekend heb, 
heb ik net witlof genoeg voor twee maaltjes.  
Dek de wortels weer af met aarde eventueel vermengd met zand om de grond wat luchtiger te maken.
Dek de wortels af met een laag van 10 cm. Je kunt hier ook een mulchlaag van bladeren gebruiken 
of een laag stro als extra isolatie. Wil je de witlof later oogsten, dan kun je 
de afdeklaag dikker maken tot wel 30 cm. Tot slot dek je de wortelberg af met een stuk plastic. 
Ik gebruikte een opengeknipte vuilniszak. 
Zo worden de wortels niet te koud of te nat en het isoleert goed.
Na zo'n drie tot vier weken, net voor de kerst, ga ik kijken of de witlof gegroeid is 
en of we er van kunnen eten.
Ik ben heel benieuwd! Duim je mee?!

Zaaien

Zaaien kan echt niet meer in november.... toch?
Tja.... die tijd lijkt voorbij, hoewel ik op de website Diana's mooie moestuin lees dat je in de kas wortelen kunt zaaien. Misschien ga ik het nog proberen.
En knoflook kun je planten. Volgens de echte, tradionele moestuinders moet het op 10 oktober (10-10-10) maar ik spaarde wat uitgelopen knoflookteentjes op en plantte er een stuk of wat uit.  Maar dat is niet echt zaaien, hè?!
Wat zeker weten kan is het zaaien van tuinkers of alfalfa of andere spruitgroente. 
En je hebt er niet eens een tuin voor nodig.  
Gewoon in een bakje op je aanrecht.
Het groeit snel:  na drie dagen en regelmatig water geven, kun je al wat oogsten.
Het voorziet je lichaam in deze koude en donkere tijd van de broodnodige
vitamine en energie. Er zit namelijk heel wat energie in zo'n plantje in de groei.
Doe een plukje op of bij je brood, je wrap, door een salade en elke andere maaltijd en blijf gezond!

Volgende keer meer over wintergroentes en natuurlijk houd ik je op de hoogte
van mijn witlofavontuur!