woensdag 16 augustus 2023

Mijn moestuin in augustus (1)

 Mijn weelderig groene, overdadige moestuin in augustus!!
Je ziet hier, allemaal in elkaar overlopend: knolselderij, sperziebonen, courgette, pompoen, stoksnijbonen, 
 op de achtergrond een pruimenboom - en onzichtbaar ook munt, linzen en asperge - en
 op de voorgrond  vrolijke goudsbloemen.
Is het geen plaatje?! En zo vol groentes is er geen ruimte voor onkruid om te groeien...
Ziet mijn hele tuin er zo uit?!
Meestal heb ik na de vakantie het gevoel dat mijn tuin wordt overgenomen door 
alles wat er groeit... vooral het onkruid. Maar dit jaar is het anders!
Kijk en lees verder over mijn avonturen in de moestuin in vakantietijd!
En heb je (nog steeds) geen moestuin?
Zelfs in augustus kun je nog starten en zaaien....



Nog zaaien

Kijken we een klein stukje links naast de foto bovenaan, dan is er al een kaal stuk tuin te zien.
En daar heb ik niet net wat geoogst... nee, het hele jaar is er op dit stukje nog
 niks opgekomen. Geen pastinaak, geen witlof....  het groeit gewoon niet.
En dat terwijl ik de bodem vermengde met zand voor een luchtiger structuur 
voor wortelgewassen.

Maar de aanhouder wint... ik bladerde weer mijn zaadzakjes door en kijk....
dit kun je allemaal nog zaaien in augustus en september:
(winter)spinazie, veldsla (kan goed tegen kou), postelein,
rucola, allerlei soorten sla, raapstelen, rammenas, radijs....

Ik zaaide veldsla en dát zal nu toch wel opkomen?! Waar de krootjes stonden,
 zaai ik raapstelen en op de vrijgekomen plek van de uien zaai ik groenlof. 
Groenlof is familie van witlof, vormt grote kroppen en de smaak zit tussen witlof en andijvie in.
Volgens mij had mijn vader dit vroeger wel eens in de moestuin.
Ben benieuwd of ik straks nieuwe recepten kan delen met groenlof.
De grond moet bij zaaisel goed vochtig blijven.
Wát een geluk.... ik was nog niet klaar met zaaien of het begon (weer)
te regenen. Elke dag regent het wel en hoewel veel vakanties
hierdoor in het water vallen, zijn mijn zaadjes er blij mee...
Zie ik dat goed? Zo'n 10 dagen later....
Nee, ik vergis me niet.... de eerste raapstelen komen op!

Ik ga gauw een rij aardappelen oogsten, dan kan ik daar nog meer zaaien;)
En wieden achter de paksoi en rode kool, daar is ook nog wat ruimte....


Tomaten

Vorig jaar was het een geweldig tomatenjaar en dit jaar hoop ik op weer een grote oogst!
Kijk! De tomaten komen eraan!!
Dit jaar heb ik nieuwe, bijzondere rassen bij Diana (van Diana's moestuin (klik)) besteld.
Zo heb ik tomaten met blauwe invloeden...

Maar wanneer zijn ze nu eigenlijk rijp??
Als ze prachtig donkerpaars zijn aan één kant?
Of?
Als je 'm lang(er) laat hangen, dan kleurt hij verder rood....
En dat is volgens mij rijp....  in ieder geval smaakvol!
En het levert me mooie plaatjes op.
Kan ik eindelijk meedoen met al die prachtige tomatenoogst foto's die
 ik op Insta voorbij zie komen en me met jaloezie vervullen...

Wat meer over de speciale verzorging van tomatenplanten, zodat de oogst nog groter en 
mooier kan worden...

Dieven op 3 manieren:
  1. De bekendste truc van de tomaat is om in bladoksels nieuwe takken te laten groeien. Dit zorgt voor wildgroei waardoor er minder energie is voor de vruchten. De plant wordt wel groot en sterk, maar de tomaten niet ;)  Dit takje in een bladoksel noem je een dief en die verwijder je.
  2. Doorgroeien vanuit een zijtak met tomaten. Eerst zie je een tak met daaraan bloemen en later vruchten, die natuurlijk zeer welkom is. Maar soms vormt dit takje aan het uiteinde opeens weer blad en groeit het verder door. Afknippen of afsnijden, want ook dit is wildgroei!

  3. De laatste soort 'dief' is goed zichtbaar, maar ook lastig: de tomaat weet het zelf ook even niet meer, lijkt het. Vanuit de hoofdstengel komen er opeens twee dikke takken: even groot. Welke is nu de goede? Weet je, eigenlijk is dat heel simpel, de tomaat groeit toch wel door: kies zelf de hoofdstengel uit, terwijl je de andere verwijderd.
Naast dieven is het heel belangrijk alert te zijn bij de tomaat op ziekte of schimmel. De bekendste pseudo-schimmel is Phytophthora, de gevreesde aardappelziekte. Je herkent deze aan de grijs bruine cirkels die op de bladeren ontstaan. Vocht en warmte zijn ideale groeiomstandigheden voor deze ziekte.
De onderste tomatenbladeren kun je beter zo snel mogelijk verwijderen en  zo gauw je aangetaste bladeren ziet - vanaf half juli ongeveer - moet je deze ook verwijderen. Het kan ten koste gaan van je planten en alle vruchten. Een groot voordeel van het verwijderen van blad, is dat de zon 
de tomaten goed kan bereiken en laten kleuren. Laat wel wat blad zitten voor de fotosynthese van de plant.

In mijn ene kas zaten heeeel veel aangetaste bladeren. Niet alleen aan de tomaten,
maar ook aan de komkommer, 
de meloen,
en zelfs de luffa.
Ik knipte ze allemaal af en veegde ze op een grote hoop.
Als hier een schimmel in zit en ze komt in de bodem, dan blijft ze daar jarenlang actief.
En in plaats van een dichtbegroeid regenwoud heb ik nu weer een begaanbare
kas en zie ik weer goed waar alles groeit.

In mijn andere kas zijn nog geen aangetaste bladeren te zien. 
Deze kas staat nog maar twee jaar op deze plek... er zit nog niks verontrustends in de bodem.
Houden zo!



Oogst

Verse kruiden oogst je goed in het voorjaar, maar de warmteminnende basilicum is nu overvloedig gegroeid en goed te oogsten. 
Basilicum zet ik altijd naast tomaten.
Het zijn goede buren want ze houden meeldauw en 
witte vlieg bij de tomatenplanten weg.
Slakken zijn er trouwens dol op, maar dit Koningskruid, zoals basilicum ook wel wordt
genoemd, is heel gezond en werkt opwekkend en stimulerend.
Het gaat braakneigingen tegen en werkt gunstig op de spijsvertering.
Handig nu ik geveld ben door een buikgriepje.
Daarenboven heeft basilicum een unieke, heerlijk aromatische smaak.
Ook lekker in kruidenazijn (klik) of dit lekkere soepje klik met bijna een complete plant erin.

Naast kruiden zoals basilicum beginnen alle bonen op gang te komen.
Sperziebonen, 
snijbonen... al staan ze opeens allemaal door elkaar.
Daar snap ik niks van want de sperziebonen zonder stok, groeien 
maar door.... en tussen de snijbonen, groeien opeens ook weer sperziebonen.

Voor het eerst dit jaar heb ik linzen in de tuin.
Zó leuk! Ik heb bij wijze van experiment nog weinig gezaaid. 
In de ieniemieniepeultjes zitten één tot twee linzen.
De verschillende kleuren duiden op de leeftijd van de linzen.
Het zijn eigenlijk allemaal bruine linzen, de gele zijn jonger
en de groene zijn nog niet voldoende afgerijpt.
Zoveel houd ik niet over, maar linzen telen is een geslaagd experiment!!

Eindelijk laten de vogels de kapucijners met rust 
en kan ik zelf wat oogsten....
ik verwerk ze als doperwten en vries ze in.
Het zijn er niet zoveel dat ik er een maaltijd aan heb.

In de kas, aan een prachtige plant met groen-witte bladeren groeien mijn
exotische pepertjes dit jaar. Ze zijn mooi donkerpaars, maar groot worden ze niet.
Wél zijn ze erg pittig dus zoveel heb je ook niet nodig.
Zal ik er paarse sambal van maken dit jaar?

Veel loof en weinig wortel.... dacht ik bij de rijtjes met wortel. Maar kijk,
ondergronds wordt er  hard gewerkt.

"Mam, koop je bananen?" vroeg oudste dochter vandaag.
"Nee, er is tuinfruit...." was mijn antwoord.

Want wat gaat er nu boven 
verse, sappige bramen,
heerlijk zoete frambozen
overrijpe, zachte vijgen
en dorstlessende, oranjekleurige cantaloupe meloen?!
Niks, dacht ik zo bij mezelf!

Elke ochtend loop ik door de tuin mijn eigen ontbijtje bij elkaar
te scharrelen. En dat kan nog best een chique resultaat geven....
want meloen en bessen vind ik een heerlijke combi
en aan mijn rode aalbessenstruik heb ik wat besjes laten hangen
speciaal voor deze tijd.

Over vijgen gesproken..... de oogst is geweldig dit jaar!
En dan was ik bang dat ik verkeerd gesnoeid had afgelopen winter.
Ze zijn heerlijk verfrissend en dorstlessend om zó te eten.
Ik maakte ook taart en ijs en droogde kilo's vijgen.
Vijgen zijn heerlijk met geitenkaas als voorgerechtje en lekker met 
amaretto bitterkoekjes als dessert....
Ik weet er wel raad mee en anders de buurt wel.
Uitdelen van je eigen overvloed is altijd een goed idee.


Onkruid

Ondanks de regen en de vakantie valt het dit jaar mee met het onkruid. Of moet ik zeggen:
dankzij de hulp van vrienden is het goed onder controle te houden?!
Nu viel mijn eigen vakantie half in het water door ziekte en regen dus in plaats van drie weken
aan één stuk weg te zijn, waren we na tien dagen voor een weekje thuis.  Kon ik net de tuin
bijhouden.... Ik werk graag in vakken, dát maakt het overzichtelijk.
Tijdens de vakantie maakte ik drie vakken leeg, waar ik wilde zaaien.
Zó blijft er weinig plaats over waar onkruid kan groeien.
En hier... is het deze week weggehaald; uurtje werk.
Zó houd ik dit jaar de tuin toch een beetje controleerbaar.
Wát zal ik op die vrijgekomen ruimte nog eens gaan zaaien?!



Verwacht

Ik weet niet meer precies hóe het gegaan is, maar alle pompoenplanten zijn goed opgekomen. 
Ik zaai altijd wat extra voor de plantjes die niet opkomen en voor de plantjes die het later niet overleven. Maar ik heb er nu zo'n twaalf staan.... verspreid over de tuin.
En ze doen het allemaal even goed!
Dat belooft een overvloedige herfstoogst vol pompoenen....
En omdat het een echte bewaargroente is, kan ik hier ook in de winter
lekker van eten.
Weet je trouwens wanneer je pompoenen kunt oogsten?
Als het steeltje bruin en verhout is.... dan is de pompoen rijp.

Al een paar jaar wil ik Oost-Indische Kers in de tuin hebben.
Ze zaait makkelijk uit, maar dan moet je wel een plant ergens weten te staan.
bij de buren is 't ie spontaan opgekomen.... nog even wachten
en dan kan ik het zaad uit de bloemen oogsten.
Voor een moestuin blijf je plannen maken!

Tot slot:
van mijn ooit zelf geënte appelboompje, komen er
... appeltjes voor de dorst.
Zeg maar gerust: appéls!

Tot volgende keer!