Ken je die geur? Een beetje van vroeger toen veel meubels van donker, massief hout waren
en zo'n twee keer per jaar in de boenwas moesten worden gezet?
Heb je nog antieke meubels of een houten vloer, dan herken je het vast ook.
Ik heb het over boenwas of meubelwas wat je gebruikt om een antiek meubel te verzorgen
en een mooie glans te geven.
Boenwas zelf maken, stond al een tijd op mijn to-do-lijstje.
Niet omdat ik nu zoveel hout heb dat geboend moet worden, oh nee!
En ook mijn 'houten' vloer in huis heeft een andere behandeling nodig.
Dit potje is voor mijn moeder: beloofd is beloofd.
Mag zij met mijn boenwas gemaakt van bijenwas, haar grote houten kast met houtsnijwerk gaan boenen.
Dát wordt nog een hele klus.
Daar is het zelf maken van deze boenwas maar een fluitje van een cent bij.
Met maar drie ingrediënten is deze boenwas zó gemaakt.
Misschien is het bemachtigen van de juiste ingrediënten nog het meest lastig.
Pure bijenwas zit erin... dát heb ik in overvloed, ik oogst het als bij-product (what's in a name) wanneer ik mijn bijen controleer. Sommige imkers gooien een stukje verkeerd gebouwde raat weg,
maar ik bewaar alles zorgvuldig.
Bijenwas heeft zulke geweldige eigenschappen, dáár moeten we zuinig op zijn!
Naast bijenwas moet er terpentijn in de boenwas en dát zorgt voor die karakteristieke harsachtige geur. Het was nog wel even zoeken om die te vinden, want vergis je niet: terpentijn is niet hetzelfde als
terpentine!
Terpentijn is een oleohars, wat inhoudt dat hars - veelal uit coniferen (den, spar of lariks worden vaak gebruikt) - opgelost is in etherische oliën. Het woord terpentijn is terug te leiden naar het woord 'terebintboom', die al in de Bijbel voorkomt. Terpentijn kun je krijgen bij de betere hobby- of schilderszaak, kunstschilders gebruiken het als oplosmiddel en om hun olieverf te verdunnen . Dit flesje terpentijn heb ik via mijn zus bemachtigd en is vrij kostbaar. Terpentine - gemaakt van aardolie en eigenlijk het chemische equivalent - is een stuk goedkoper en ruikt meer naar benzine.
De oorsprong van terpentijn is plantaardig en ze bevat ook een paar eigenschappen die gunstig voor de gezondheid zijn. Zo wordt terpentijn ook gebruikt in de verkoudheidsbalsem van Vicks en zelfs Luuf.
Maar langdurige blootstelling aan terpentijnlucht zonder ventilatie kan klachten geven zoals astma. Bij inname is de dodelijke dosis snel bereikt, vandaar dat op het flesje allerlei waarschuwingen staan.
Wees dus voorzichtig in het gebruik. In de boenwas is de terpentijn vermengd, maar gebruik je het veel of lang achter elkaar, zorg dan voor voldoende ventilatie en frisse lucht.
Lees door voor een tweede recept voor boenwas, wat geschikt is
voor je houten keukengerei en niet schadelijk, wat zeg ik: zelfs eetbaar is.
Boenwas
Benodigdheden:
- 30 g bijenwas
- 30 lijnzaadolie
- 30 g terpentijn
Hoe maak ik het:
Weeg alles nauwkeurig af.
Verwarm de olie en de terpentijn samen in een schaaltje of pannetje au-bain-marie.
Ik gebruik vaak de stoompan.
Rasp de bijenwas en voeg het toe. Roer af en toe tot de bijenwas vloeibaar geworden is en de vloeistoffen zich met elkaar vermengd hebben.
Schenk het in een potje of blikje en laat afkoelen.
En klaar is je boenwas.
Jammer dat ik je de geur niet kan meesturen.
Zet je je meubel of houten vloer in deze boenwas, zorg ervoor dat je het meubelstuk eerst stofvrij maakt. Zit er nog een oude boenwaslaag op, controleer dan of deze nog goed is door er met een zachte doek overheen te wrijven. Gaat het hout glanzen, dan is het nog goed. Zo niet, dan moet je deze laag eerst verwijderen voordat je een nieuwe laag kunt aanbrengen. Dit kun je doen door het af te nemen met afgekoelde thee en daarna goed droog te maken.
Breng de boenwas voorzichtig aan met een droge, zachte en niet pluizende doek. Werk van boven naar beneden en in vlakken. Wrijf de boenwas gelijkmatig in en laat de was daarna minstens een half uur drogen. Wrijf daarna met een droge doek uit tot je meubel of de vloer gaat glanzen.
Ik schreef het al, ik heb geen antieke meubels in huis staan, maarrr... wat ik wel in huis heb zijn houten keuken attributen en spullen van bamboe en die mogen ook best wel eens 'verwend' worden. Bij mij in de keuken hebben ze namelijk een hard, werkzaam leven.
Omdat terpentijn irritaties en gezondheidsrisico's kan geven, wil ik liever niet mijn houten snijplank en houten pollepels met deze boenwas behandelen. Veiligheid boven alles.
Dus maak ik daarvoor een andere speciale boenwas.
Met walnotenolie! Ik noem het 'eetbare boenwas'. De karakteristieke geur ontbreekt maar daar gaat het niet alleen om. Het gaat om het onderhoud.....
Eetbare boenwas
- 25 g bijenwas
- 75 g walnotenolie
Hoe maak ik het:
Rasp de bijenwas fijn. Verwarm de walnotenolie au-bain-marie en voeg hier de bijenwas aan toe en laat smelten. Bijenwas smelt bij een temperatuur van ongeveer 63 graden, ik houd meestal 70 graden aan, want het ligt aan de zuiverheid van de was wat de exacte temperatuur is. Is de bijenwas opgelost, dan is ook deze boenwas klaar.
Schenk over een potje of blik en laat afkoelen en hard worden.
Echt hard is het niet. Zodra je met je vingers of met een doek deze boenwas gaat uitwrijven, merk je dat het goed smeerbaar is.
Ik begon met mijn pollepels en houten spatel die ik gewoon met mijn vingers inwreef.
Toen mijn snijplank, waar ik al een restje boenwas, wat niet meer in het potje paste, op uitgoot.
Eigenlijk is mijn snijplank van bamboe, maar dat verzorgt
deze was - op basis van walnootolie - ook prima.
Daarna vond ik opeens nog meer: mijn digitale keukenweegschaal, de houten eetstokjes,
het houten slacouvert en zelfs de waxinelichtjeskist van hout. Alles wreef ik in.
Je ziet er een donkerder laagje opkomen en intrekken.
Ik ben tevreden...
Weer een klusje geklaard!!
