donderdag 26 maart 2020

Mijn moestuin (maart '20)

Yes! It's spring!
En hier is eindelijk mijn moestuinblog...
Ga er lekker voor zitten en kijk en lees mee.
Mijn moestuinblunder komt voorbij...
En al heb je geen grote tuin, ik deel ook tips die je kunt gebruiken op je balkon
of in een paar potten in je keuken.
Wat je zelf - met veel geduld - hebt zien groeien, smaakt lekkerder, echt!
En wanneer je uitgelezen bent, heb ik je hopelijk geïnspireerd om zelf iets groens te doen. 
Want van buiten zijn en groene dingen doen, wordt je rustiger, stress verdwijnt naar de achtergrond
en zoals ik ergens las; wanneer je je (moes)tuin betreedt, kom je een stressvrije zone binnen.
Hoop dat jij dat ook zo ervaart!


En in de lente moeten de meisjes bloemetjes in het haar.
Ik kreeg een prachtige madeliefjeskrans - die iets te klein was - en had 'm de hele dag in mijn haar.
Maar vergat er een foto van te maken...
Gelukkig heb ik deze foto's van mijn mini-fotomodel.

Ver voor het voorjaar, begon het in mijn groene vingers al te kriebelen.
De hele winter door had ik wat kiemgroenten in een kweekbakje op mijn aanrecht:

verse alfalfa en andere groentespruiten. Goed voor de energie!
In de eerste week van februari....
deed ik mijn eerste tuininkopen.
Ze waren in de winkel nog niet eens geprijsd - net binnen - ik nam ze vast mee.
Pootaardappeltjes  (ook voor de schooltuin) en uien en sjalotjes.
En.... vooruit maar, zes slaplantjes.
Natuurlijk ga ik ze ook nog zaaien, maar deze hebben alvast een voorsprong.

Weet je dat sla goed tegen koude kan?
We denken dat sla echt bij de zomer hoort, maar juist in de warmste maanden groeit (krop)sla eigenlijk niet. Als ze nog in de tuin staat, schiet ze vanwege de warmte gelijk door.
Maar nu staat ze in de koude kas, zelfs een beetje nachtvorst verdraagt ze.
En als de dagen wat warmer worden, wordt het in de kas gelijk behaaglijk.
Wel jammer dat ook de slakken ontwaakt zijn uit hun winterslaap.
Ik heb ze niet zien kruipen, maar de gevolgen van hun aanwezigheid waren al duidelijk zichtbaar.
Gelukkig had ik nog een zakje cacaodoppen liggen.
Voorzichtig rangschikte ik de doppen rondom de tere slaplantjes.
Net als alle tuinders met mij, heb ik al ontzettend veel geprobeerd tégen slakken (klik)
en ik moet zeggen, deze cacaodoppen werken best goed.
Hier zie je de sla zo'n 6 weken later.... elke dag een stukje groter.

Groeien

Nog belangrijker dan hoge temperaturen en behaaglijke warmte is wel dat de dagen lengen.
 Dat extra daglicht is essentieel voor de natuur en alle plantjes! 
Alles schiet uit de grond!
Geweldig om te zien.
Ik geniet altijd van de eerste rozerode rabarberknopjes die ik dit jaar zelfs in januari al spotte.
Vandaar dat ze half maart al echte stengels heeft.

Verder loopt de zwarte bes uit

en het gaat hard in twee weken tijd.

 De maggi of lavas komt weer boven, tegelijk met andere kruiden.
Binnenkort deel ik een aantal toepassingen en een recept voor het maggikruid.

Ik kwam een nieuw kruid tegen: het kerrieplantje! En ja.... het ruikt echt naar kerrie.
Ben benieuwd hoe en waarin ik het kan gebruiken.
Hebben jullie wel eens vers kerriekruid in de keuken gebruikt?

Maar of mijn tijm er nog bovenop komt.....
Het lijkt nu één dood, borstelig struikje.....


De pruimenboom bloeit weer, met tere witte bloesems.

En ik ben super blij dat mijn kweepeerboompje het goed doet.
Ondanks het goede begin vorig jaar heb ik toen nog geen vruchten geoogst.
Maar met vruchtboompjes moet je meestal een jaar of twee geduld hebben.
Oh wat kan ik hier nu al van genieten.

De niet-moestuin

De tuin rondom ons huis - dus niet mijn moestuin - gaat ook op de schop.
Het gazon wat bij de buren altijd groener lijkt en is (klik), gaat er eindelijk dit jaar uit.
De grindtegels zijn al opgehaald, dat gaat snel wanneer je ze gratis op Marktplaats aanbiedt. 
In plaats daarvan komen er houtsnippers met daartussen wat meer bloemen en struiken.
En ja, zelfs 'nutteloze' bloemen en struiken komen er in.
Nutteloos bestaat natuurlijk niet, maar ik bedoel er mee dat het enkel sierstruiken zijn, 
zonder culinaire toepassing, zonder eetbare besjes of andere vruchtjes.
Maar ja.... ze zijn wel weer heel goed voor bijen (Skimmia) en vlinders (Vlinderstruik). 
Of waar je gewoon blij van wordt omdat ze vrolijke kleuren hebben: de Forsithia en Roos.


Waar ik ook heel blij van wordt is deze plant: de Inca Goudbes.
Vroeger als kind kon ik me al verwonderen over die prachtige, in de herfst doorschijnende lampionnetjes. Je hebt ze vast wel eens gezien. De bes binnen in het lampionnetje is bij deze plant eetbaar, je hebt ook niet eetbare varianten.
Dit is een vaste plant, hoewel deze in de winter ondergronds overleefd.

Ik zette ook een roze bosbes en een gojibes in de tuin.
Ik ben wel in voor wat nieuws!
Nu staan ze nog midden in het gras, de houtsnippers moeten nog komen.....

Tijd om te zaaien 


Eerst inventariseer ik altijd wat ik voor zaad nog over heb van vorig jaar.
Van sommige soorten heb ik heel veel zaad omdat ik vaak wat krijg.
Ik controleer de houdbaarheidsdatum en hoe netjes ik het zakje heb bewaard.
Ik heb hier op goed geluk raapstelen gezaaid van een dicht zakje zaad wat drie(!) jaar over de datum was. Houdbaar tot 2017. Maar mooi dat de raapsteeltjes opkomen.
Soms moet je het gewoon even uittesten.
Ik maak een lijst van wat ik graag dit jaar wil hebben.
Op mijn lijstje staan bijvoorbeeld regenboogwortels en verschillende droogbonen.

Voor in huis zaai ik in kweekbakjes voor.
Plastic bloempotjes heb ik bijna niet meer.

Dus maakte ik zelf potjes.
Klik hier om te zien hoe ik ze van krantenpapier maak.


Maar ook lege wc rolletjes - geen grapjes over maken - zijn perfect om in te zaaien.
Je kunt trouwens ook zaaien in (biologische) sinaasappelschillen, eierschalen of in een eierdoos.
Deze natuurlijke materialen kun je met de plantjes mee planten en leveren mest of bescherming.
Binnen zoek ik elke keer een zonnig plekje voor de plantjes.
De plantjes verhuizen zeker twee keer per dag en ik blijf lopen....
Wie zegt dat een huisdier bewerkelijk is?
Hier groeit de tomaat en de knolselderij al.
Komende week moeten ze al gaan harden, buiten.

Wat ik vanaf februari gezaaid heb:
  • Knolselderij en bleekselderij: dat zaad is echt piepklein. En knol- en bleekselderij zijn langzame groeiers.
  • Rode peper en paprika kunnen ook al vanaf februari gezaaid worden. Later kan ook, maar dan komt de oogst ook later.
  • (Vlees)tomaten, watermeloen, komkommer en prei
  • Sla, andijvie en met de kinderen tuinkers.

Ook heb ik gemberwortel ge.....plant.
Dit heb ik eerder geprobeerd, toen in het verkeerde jaargetijde.
In februari - of vooruit maart, planten kunnen geen agenda's lezen - plant je een stuk
gemberwortel in de grond.
Neem een biologische gemberwortel.
Zorg dat er zo weinig mogelijk ribbels op het stuk zitten dat je wilt gebruiken,
maar wel uitstekende knopjes. Dit worden namelijk de uitlopers, waar de bladeren uit gaan groeien.
Let er bij het planten dan ook op dat deze knopjes bovenaan zitten.
Ik ben zó benieuwd of het deze keer gaat lukken!
In twee ruime bloempotten  plant ik twee stukken wortel.
Eerst krijgen ze een plekje binnenshuis, bovenop de vloerverwarming.
Later ga ik ze in de kas uitplanten en hoop ik in het najaar mijn eigen gemberwortel te kunnen oogsten. Je kunt ze ook binnen laten staan, het is immers een tropische plant.
Ik houd je op de hoogte. Heb jij wel eens gember geplant?

Een leuke kaart met zaad erin, zaaide ik ook.


Dit staat nog ergens hoog op mijn bucketlist. Zelf papier scheppen en zadenkaarten maken.
Lijkt me geweldig. Nu 'rock' ik met de raketsla..... ik denk dat het goed gaat groeien.


Witlof

Ja, ik wil het hebben over witlof, want die oogst ik nu regelmatig.
Het is een complexe teelt in twee fases. Je begint met zaaien in mei in de vollegrond. De uitbundig groeiende bladeren laat je voor wat ze zijn. Vanaf oktober tot eind november oogst je de penwortels. En dan komt de echte witlofteelt. Als je de wortels goed behandeld: op de juiste hoogte afsnijd, schoonmaakt en de juiste tijd laat drogen en rusten en ….  nou ja, een heleboel voorwaarden, dan kun je daarna voor de echte witlofteelt gaan.
Je kuilt de witlofwortels in (methode 1) of je zet ze op zand of op een bak met water in het donker....
Ik probeerde deze winter beide methodes. Hier zie je de ingekuilde witlofwortels.
Ik maakte een diepe kuil in mijn kasje, groef de wortels in en bedekte ze met een berg aarde.
Ondergronds groeien witlofstruikjes op de bovenkant van de wortels. 
Groeien ze bovengronds, wat hier dus gebeurd is, dan worden ze groen.
Onder invloed van zonlicht komt fotosynthese op gang, waardoor de plant groen wordt.
Het afdekken met plastic is niet nodig, maar zorgt er voor dat de temperatuur hoger wordt waardoor de teelt sneller gaat. En in dit geval helpt het met het goed afdekken tegen de zon. 

Buurman Teun probeerde methode 2 voor me uit en zette de penwortels in een emmer met zand.
Daar gaan de witlofwortels weer uitlopen en erop groeien prachtige witlofkropjes.
Tenminste.....

het kan ook zó!
Als de witlof te kort wordt afgesneden, groeit de witlof als een soort bloem.
Met allemaal ieniemienie witlofjes… Wél heel erg mooi en ook nog wel te eten in een sla, 
maar het zijn geen witlofstronkjes.

Hoewel de kinderen witlof niet zo lekker vinden, geniet ik ervan.
Alle moeite is het dubbel en dwars waard om m'n eigen verse witlof te kunnen oogsten.
Heerlijk!
Op mijn pagina groente-uit-de-tuin-recepten staan nu al een paar lekkere recepten met witlof.
Kijk gerust ook eens bij andere groente voor bijzondere receptideeën.
Wist je dat je in het najaar ook witlofwortels kunt kopen?
Je slaat dan de eerste teelt over en kunt ze zels binnenshuis laten trekken op een emmer water.
Zo kun je zonder moestuin wel groentes oogsten.
Misschien een ideetje?!


Dieren

Net als de plantjes, trekken ook de dieren zich niets aan van wat er zich afspeelt in de mensenwereld.
Heb je de vogeltjes al uitbundig horen fluiten op een vroege ochtend?
Ook insecten kun je weer zien: de eerste vlinders en lieveheersbeestjes. Ook mijn bijen zijn weer actief. Daar start ik binnenkort een andere serie blogs over.
Als de temperatuur boven de 12 graden is, vliegen ze uit: voor zichzelf om voedsel te verzamelen
 èn om te bestuiven, zodat de natuur nog mooier kan groeien, bloeien en vrucht dragen.

Mijn kippetjes zijn allemaal aan de leg. 

Elke dag heb ik nu verse eitjes: heerlijk!
,
En kijk! De broedmachine heb ik goed op tijd tevoorschijn gehaald.
Twaalf eitjes zitten erin van krielkipjes van Tara. 
Als dit lieve kuikentjes worden, krijgen de kinderen biologieles in de praktijk.
 Handig met hun thuisonderwijs. Tijdens de reken- en taalles hebben ze alle tijd om de kuikentjes
 op schoot te houden, zodat die heel tam worden.


Mijn tuinblunder

Het is alweer even geleden, maar met de herfststormen die zich van seizoen hadden vergist, 
kreeg ook mijn kas bij huis, het zwaar te verduren.
Net had ik daar twee sla en peterselieplantjes geplant en daar waaien drie ruitjes uit de kas.
Nadat de kippen vanwege de storm ruim een week binnen in hun hok hadden doorgebracht omdat ik bang was dat hun veren nog uit hun lijf zouden waaien, liet ik ze weer naar buiten toen de wind wat was gaan liggen.
Helemaal vergeten dat de kipjes via de kapotte ruit zó de kas binnen kunnen lopen.
En dát deden ze natuurlijk.
En die lekkere, verse slaplantjes en de peterselie, smaakten de kippen opperbest.
Sterker nog: als bedankje schoffelden en wiedden ze de hele kas nog even door. 
Bedankt, lieve kipjes. 
Kan ik weer opnieuw beginnen... zucht.
Vandaar dat mijn witlofheuvel niet meer zo mooi strak staat en ik nog geen rucola of posteleinblaadjes kan oogsten.....
Tja, soms zijn dieren heel nuttig en soms..... zou je ze het liefst even achter het behang plakken;)


Mijn moestuin nu...

Het is maar een kale bedoening in mijn tuin. Bijna alle groentes zijn weg....


Vier schuttingdelen liggen omgewaaid... maar wie het gaat repareren is onduidelijk.
Ik heb niet gespit om het bodemleven niet te veel te verstoren. De helft van de tuin heb ik bedekt met een dunne laag kippenmest en stro en wat houtas uit de kachel. Er komt alweer wat onkruid bovenuit groeien, maar de andere helft is helemaal een harde laag.
Daar moet dus nog wat mest overheen.... ga ik vanmiddag doen. 

En de frees moet er nodig door, maar de grond was veel en veel te nat. Nu zou het bijna kunnen, maar buurman Teun, van wie de frees is, heeft last van zijn rug en wil voorzichtig zijn....
Oh.... ik heb bijna geen geduld meer!
Er staan nog vier planten in het midden van de tuin. Dat is winterbloemkool.
Heel voorzichtig gluurde ik tot aan het hart tussen de bladeren.... Ja, ja...
een heel klein beginnetje zag ik komen.
Ook hier heb ik nog wat geduld voor nodig.
Maar uiteindelijk komt het wel goed.
Dat komt het uiteindelijk elk jaar!

Net als andere kruiden zag ik ook de munt weer omhoog komen.
De beste remedie trouwens tegen het woekeren van de munt, is lekker veel oogsten.
Ik ga na alle inspanningen nu eerst lekker een kopje muntthee drinken.

Vergeet ondanks alles niet te genieten van het groen om je heen.
Tot de volgende keer.