dinsdag 27 juni 2017

Mijn moestuin (juni 2)

Oogsten, zaaien, oogsten, wieden, water geven en bijmesten en ..... oké: nog meer oogsten. Dat doe ik in juni in de moestuin!

De aardbeienoogst gaat naadloos over in de rode aalbessen en de zwarte bessenoogst!
En plotsklaps bleek ik een geweldige oogst aan courgettes te hebben. Tijdens de eerste keer zaaien - waarschijnlijk met verouderd zaad - kwam er maar één plantje op. Dat moest dus opnieuw.

En nu heb  ik heb dus 'opeens' zeven(!)  planten staan. Naast de andere groentes in mijn tuin, zouden twee planten al voldoende zijn ;).
Maar wel lekker hoor! En courgette is zo enorm veelzijdig.
Je kunt courgettes verwerken in soep, hartige taart, roerbakken met pasta, op een pizza, in een omelet, in risotto, in muffins, in cake, gemarineerd als borrelhapje, je kunt ze vullen of eten met taco's. You name it.....
En ze zijn goed in te vriezen. Dit kan in blokjes of in plakjes. Bij het ontdooien zijn ze ietwat waterig, maar in een roerbakgerecht zijn ze nog prima te gebruiken.
Ook courgettes uitdelen doe ik graag. Wie deelt, vermenigvuldigt vaak:)
De laatste raapstelen oogstte ik toch maar. Lekker voor in een Marokkaanse couscoussalade.
De rest van de raapstelen, waar ik al vier (!) keer van geoogst had, moesten het veld ruimen voor een volgende groente. Ik heb er de prei gezaaid - volgens mij is dit behoorlijk laat, maar dan maken we er maar winterprei van -  en geplant.

Juni is de erwten- en peulenmaand bij uitstek. Ik oogstte al veel peulen, maar ook de doperwten zijn, hoewel iets later, nu klaar om geoogst te worden. Dit is toch een mooi plaatje, niet?!

 De peul en doperwt zijn geen familie van elkaar, het is gewoon dezelfde plant!
Als je peulen laat doorgroeien, krijg je ook doperwten.
Het groeiverschil tussen doperwten en peulen zie je hier. De peul is in eerste instantie gekweekt om in zijn geheel te eten, het omhulsel van de doperwt is taai en de zaadvruchtjes groeien gelijk door.



Al met al had ik een flinke oogst, vond ik zelf. Het woog bij elkaar zo'n 300 gram.
Weet je trouwens hoeveel een kilo verse doperwten in de (super)markt kost? Dat ligt rond de 12,50 euro. Toch leuk geplukt!

Maarre....... moet dit nu?
Bij veel doperwten waren er wormpjes die een korrelachtige substantie in de peul achterlaten en één of meer doperwten doorgraven. Wel ja......  Waar ze vandaan komen??
Waarschijnlijk komen ze  van de erwtenpeulboorder. Dat is een klein, grijsbruin vlindertje waarvan de rupsen schade aanrichten door het aanvreten van de onrijpe zaden (wormstekigheid).

En toen opeens was daar ook de langste dag van het jaar: de 21ste.
Gauw nog even een paar kilo rabarber geoogst, die ik met al mijn overige oogst, even vergeten was. Na de langste dag kun je rabarber beter niet meer oogsten, omdat de plant dan een nog hogere dosis oxaalzuur aanmaakt en dát proef je.
Bovendien is het goed om de plant wat rust te gunnen, zo kan de wortelstok weer op krachten komen voor het volgende jaar.
Ik bakte er op de valreep nog een heerlijke rabarber-meringuetaart van. En deze keer was 't ie heel goed gelukt;)! Maakte nog wat stelen schoon voor rabarbercello en moest toch nog echt even een rabarbercrumble maken. En nu weer wachten tot volgend jaar......
In juni kun je prima bonen zaaien. Een tuinspreuk zegt het zelfs zo:
"Een boon in juni geplant, geeft vijftig in een hand."
In de warme junigrond groeien ze razendsnel.
Ik zaaide rijs- of stokbonen. Een deel kwam niet op, maar toen zaaide ik ze gewoon nog eens.
Het verschil in groeitijd is wel te zien, want sommige bonen zijn al bijna tot bovenaan de stok geklommen.
Dit zijn sperziebonen en in mijn kasje groeit kousenband.
Had ik meer ruimte gehad, dan zou ik graag ook 'ns bruine bonen en kidneybonen gaan proberen. Gewoon voor de leuk.
Afbeeldingsresultaat voor boonanza
Ach, tot die tijd hou ik het maar bij Boonanza ;)
En eindelijk maakte ik tijd om witlof te zaaien. Witlof is een gewas wat in twee fasen groeit en het vraagt wel wat kennis, maar daarover later meer.
Nu zit het lekker in de grond, dus het mag gaan regenen.......
Tomaten heb ik opgebonden. Als je dat niet doet, gaan de planten hangen en groeien ze krom en over de grond. De vruchten gaan dan snel schimmelen.
Om wildgroei tegen te gaan en vruchtgroei te bevorderen moet je tomaten 'dieven'.
Oftewel de dieven die water en voedingsstoffen van de plant gebruiken om heel snel te groeien en geen vrucht te dragen, te verwijderen.
Dieven zijn de takjes die in de oksels van de bladeren beginnen te groeien. Met mijn vingers wijs ik ze aan. Ze groeien met de hoofdstengel mee naar boven.
Dit is de makkelijkste 'dief' om te vinden en te verwijderen.
Je hebt ook bladeren die doorgroeien en uiteindelijk wildgroeien. Dit is lastiger om te zien.
En tot slot heb je soms dat tomaten gewoon vanuit twee stengels doorgroeien.
Je kiest dan gewoon zelf één hoofdtak uit die je laat doorgroeien en de ander bestempel je als dief en verwijder je.
Tegelijk is al deze wildgroei  ook een voordeel van tomatenplanten. Als er een top afbreekt, of zoals bij  mij, als de top door een slak wordt weggegeten, neemt een andere tak het over en groeit deze wel door.
En nu maar hopen dat er veel tomaten komen groeien!
Vorige keer heb ik al wat geschreven over bladluizen.
De kinderen op de schooltuin kwamen opeens deze beestjes tegen: rupsen op de koolbladeren!
Het is zo gezellig en zo vrolijk: een vlindertje in de tuin. Maar ze leggen wel mooi eitjes, want dat is hun levenstaak.  En uit al die eitjes kruipen hongerige rupsen. Hierboven zie je de rups van het koolwitje.

Hier is de rups van het gamma uiltje.
Rupsen moeten enorme hoeveelheden bladeren eten, omdat de bladeren die ze eten vaak niet veel energie bevat. Bovendien moeten ze sterk groeien; bij veel soorten is de volgroeide rups duizenden keren groter en zwaarder dan een net uit het ei gekropen rups. Het zijn hiermee de snelst groeiende organismen uit het dierenrijk. Eén van de extreemste rupsensoort wordt 10.000 keer zwaarder in minder dan 20 dagen. De energie die wordt opgeslagen wordt niet alleen gebruikt om de verandering van pop tot vlinder mogelijk te maken. Veel vlinders nemen geen voedsel meer op als ze uit de pop komen. Alle energie die wordt gebruikt om te vliegen, een partner te zoeken en zich voort te planten, is bij deze soorten als rups al bij elkaar gegeten.
Vrijwel alle rupsen hebben een waardplant, dit is de plant waar de rups van eet. Het hoeft geen aparte soort te zijn, soms zijn alle soorten uit een plantenfamilie ook goed.
Maar hoe krijg je die rupsen nu van je waardplant of (kool)planten af?

Ga zodra je vlinders ziet regelmatig op controle.
Speur het blad van je koolplanten af, op zoek naar rupsen. Pluk die weg. Ja, gewoon met de hand.
Kijk ook af en toe aan de onderkant van het blad of je eitjes ziet en wrijf die meteen weg.
Sommige vogels zijn ook dol op rupsen, zoals koolmeesjes.
Hang daarom preventief een nestkastje in je tuin.
En als we het toch over preventie hebben: je hebt speciaal insectengaas of insectenvlies. Hier kan een vlinder niet doorheen om eitjes te leggen.

Het zou namelijk wel leuk zijn, als dit schattige kleine bloemkooltje uiteindelijk op ons bord kan belanden.
Wat groeit deze overigens goed. Deze zijn allicht sneller te oogsten dan de bloemkolen die ik vorig jaar zaaide (en pas in april oogstte)
Weer even afdekken tegen het zonnetje........
En ik zaaide nog eens en nog eens......
Als ik meer oogst, komt er ook weer plek voor nieuwe groentes.
En ik wil nog zo graag meer krootjes, nog een keer paksoi proberen en ook in de herfst wil ik nog een kropje sla kunnen eten........
Is dit nu gulzig van me of gewoon slim tuinieren waarbij ik een goede planning aanhoud?
Op de schooltuinen wordt er goed gewied.
De tuintjes liggen er allemaal keurig bij.
Al moet ik zeggen dat ze wat kaal worden.
Maar ja, wat wil je......
Alle radijs is al geoogst, bijna alle kropsla is al mee naar huis gegaan.
En ook de uien en knoflook mochten deze week mee.
Voor het mooiste tuintje was er vorige keer een prijs..... maar oh jee!
Alle tuintjes waren opeens even mooi.
Dus door te loten kregen sommige kinderen een theekruidenpakket (om te zaaien), zonnebloemenzaad en als aanmoedigingsprijs omdat alle sla aangevreten was: een zwarte kraai van plastic, die de duiven moet tegenhouden.
Nog één weekje voor de zomervakantie.
Ik denk dat ik in de vakantie nog af en toe polshoogte kom nemen.
Maar eerst de aardappel oogsten en verwerken!
Daarover lees je de volgende keer meer.