maandag 18 april 2016

Mijn moestuin (15)

Wat was het heerlijk tuinweer, deze week. Ik kon een heleboel doen!

Aardappels

Ik kwam in mijn aardappelmand die in de schuur staat, een heleboel krielaardappeltjes tegen met beginnende uitlopers. Nu kun je die vaak nog prima eten,  maar ik deed er wat anders mee. Juist, ja: hergebruiken en opnieuw poten!
Ze zijn deels van mijn oogst van vorig jaar, dus dat is dubbel leuk. Mijn eigen aardappelkringloopje....
Al kan dit maar één keer, vanwege de gevreesde aardappelziekte.

Ik nam er de tijd voor. Maandag pootte ik twee rijen aardappels in mijn moestuin. Woensdag pootte ik vier rijtjes in mijn wijktuin (waar ook de andere 'vroege en late' aardappelen al staan) en vrijdag het restant weer in mijn moestuin. Ik verdeel de aardappels bewust over mijn twee tuinen. Bij aardappels heb je altijd kans op de aardappelziekte phytophthora. De ziekte wordt veroorzaakt door een protist, een zogenaamde waterschimmel. Hoe langer de aardappels in de grond zitten, hoe meer kans je hebt, dat de ziekte uitbreekt. Zeker met natte, koele zomers. Dan verbreidt deze oömyceet zich razendsnel. Aardappelen en tomaten, die tot de nachtschade-achtigen behoren, zijn hier erg gevoelig voor. Aardappelloof moet altijd afgevoerd worden (of bij aantasting verbrand) en alle aardappels moeten uit de grond gehaald worden. Anders overwintert de schimmel en blijft de aardappelziekte uitbreken. Dit is ook de reden dat je bij aardappels altijd wisselteelt moet toepassen. Pas na 5 jaar kun je aardappelen weer op hetzelfde stukje grond poten. En dat is de reden dat ik ze ook over mijn twee tuinen verdeel.
Vorig jaar is het goed gegaan...... dit jaar ook weer?!

Zaaien

Ik heb ontzettend veel zaad: gekregen, overgehouden van vorig jaar en een klein beetje zelf gewonnen. Als ik alles zou gebruiken, kan ik wel tien tuinen vullen. Dus ik doseer, kijk wat ik kan ruilen en kijk wat ik nog voor volgend jaar kan bewaren.
Gelukkig groeit niet alles even hard en is niet alles tegelijk klaar...... In ieder geval staat mijn vensterbank helemaal vol met potjes en bakken. Gelukkig gaan andere plantjes weer afharden in mijn kas. Als het daar ook vol komt te staan, gaat een eerste deel alweer in de volle grond. Zo is het voortdurend doorschuiven.
Kijkend naar wat er opkomt en verlangend naar een goede oogst.
Maandag zaaide ik opnieuw venkel. De vorige keer (begin maart) zaaide ik wel 16 zaadjes, er is maar één plantje gaan groeien. Nu zaaide ik er weer 16..... ben benieuwd.
Verder zaaide ik courgette. En het eerste groen komt al voorzichtig omhoog!! Ook zaaide ik palmkool. Een soort 'oude' boerenkool. Vorig jaar met het zaaien in de volle grond, kwam er niks op. Toch maar voorzaaien, dit jaar.
Ik zaaide komkommer en pompoen......
En nu maar wachten..... En volgende week weer verder gaan met zaaien! Eigenlijk kun je vanaf nu alle groentes en kruiden gaan zaaien. Het is lang licht en de temperatuur wordt steeds hoger. Alleen is er tot ijsheiligen (21 mei) nog kans op nachtvorst.  Nog niet alle plantjes kunnen buiten in de volle grond.
Ik heb al wel radijs en snijbiet in de moestuin gezaaid, dat kon zelfs al eerder.

De schooltuin

De kinderen van groep 5 kwamen woensdag enthousiast naar de tuin toe voor hun tweede les. Ze konden hun tuintje terugvinden. Hun aardappels veilig onder de grond, hun viooltjes mooi bloeiend aan het begin van hun tuintje.....

                                                

Hierboven zie je het teeltplan. Dit is voor alle schooltuinen hetzelfde (ook op de andere wijktuinen in de stad) en is, op wat kleine wijzigingen na, al jaren hetzelfde.
Met de bedoeling de kinderen zoveel mogelijk te leren over zaaien, poten en planten. Om zoveel mogelijk verschillende gereedschappen te leren gebruiken en om zoveel mogelijk gangbare groenten van hun eigen tuin te kunnen halen. Want groentes komen niet uit de winkel! Oh, nee...... ze groeien op het land en dat kost tijd en werk. (Dat wil de Albert Heijn de kids ook goed leren!)
Deze les gaan we goudsbloemen zaaien en uien en sjalotten planten.

  Het goudsbloemenzaad ziet er wel een beetje eng uit. Net kleine, dode kriebelbeestjes.
Maar iedereen durfde het toch aan!
Hoewel ik bij de voorbeeldtuin alles voordoe en laat zien, is het voor sommige kinderen toch nog lastig om te onthouden waar het gezaaid moet worden (achter de aardappel!).
Vóór de aardappels, aan beide kanten van het paadje, maken we een streepje in de grond.
Aan de ene kant komen de sjalotten, aan de andere kant worden de uitjes in de grond gezet.
Als ik uitleg dat vogels het kleine, bruine uitsteekseltje als een wormpje zien, onthouden kinderen beter dat ze de grond rondom de ui (sjalot) even stevig moeten aandrukken.
Deze les leerden de kinderen de schrepel kennen. Ik vind het zelf een super handig tuingereedschap.
Afbeeldingsresultaat voor schrepel
Het is een kleine handschoffel. Door de punt kun je de grond best diep bewerken en ook langere onkruidwortels loskrijgen. Ook kun je er 'strepen' mee trekken.
Het was weer een leerzame les en het was al 16 graden op de tuin. Dat was goed uit te houden.

Oogsten

Deze week at ik raapstelen en spinazie uit eigen tuin. Het leuke is, dat raapstelen twee keer groeien. Bij de eerste oogst knip je alleen de blaadjes af. Bij de tweede oogst, trek je de groente met worteltje en al uit de grond. Zoals je ze ook in de winkel ziet liggen. Spinazie kun je zelfs drie keer oogsten. Ze groeit weer aan, maar bij de derde keer worden de blaadjes minder rond, wat puntig zelfs. Daarna is de groeikracht eruit. De plantjes willen zich vermenigvuldigen en schieten snel 'in het zaad', krijgen bloemetjes (wat ten koste van de bladgroei gaat). Ik probeerde twee dagen achter elkaar spinazie te oogsten, maar dat kan eigenlijk niet. Ik heb nog niet zoveel staan.....
Volgende week verwacht ik dat ik de laatste raapstelen oogst en de eerste kropsla en pluksla kan oogsten. Mmmm...... helemaal lekker in het voorjaar.

                          Wat ik ermee ga maken en hoe ik het eet, deel ik weer hier.