vrijdag 28 mei 2021

'De Historische Tuin' in Aalsmeer

Yes!!
Langzaam aan gaat er steeds meer open na de lange, donkere lockdown: 
bibliotheken, dierentuinen, sportscholen, openluchtmusea.... 
Wanneer je op bezoek gaat bij het openluchtmuseum in Aalsmeer, gaat er ook een wereld voor jou ópen!

Wát een gezellig en gastvrij dorp aan het water is Aalsmeer!!
 En per toeval kwamen we langs de Historische Tuin.
Nieuwsgierig keek ik verder en ontdekte over een houten ophaalbrug en 
achter een hip lunchrestaurantje een museum..... op zo'n 13.000 m2. 
Er zijn wat gebouwen en oude kassen, maar nog veel meer is buiten te bewonderen.
 Hier valt genoeg te zien, rond te wandelen en afstand te bewaren.

Ik zal je een visuele rondleiding geven waardoor je misschien
geprikkeld wordt om er zelf een kijkje te gaan nemen.

Want dit openlucht museum de Historische Tuin is super leuk voor jong en oud 
en toegankelijk voor kinderwagens en rolstoelen.
Echt een aanrader als je van geschiedenis, tuintips, bloemen en planten  houdt.

Je kunt er binnen een uur doorheen walsen - zoals mijn lief Peter -  maar ook zeker
 vier keer zo lang over doen.
Vorig jaar, op een prachtige, zonovergoten augustusdag, brachten wij er spontaan een middag door.
Maar trek er gerust de hele dag voor uit wanneer je naast het rondwandelen en alles bekijken
 ook de rondvaart doet en wel ja..... gezellig met vriendinnen of partner een high tea neemt 
bij de eetgelegenheid, hip en trendy aan het water! 

In het levende museum kun je de Aalsmeerse tuinbouw vanaf circa 1700 tot ongeveer 1960 bekijken. 

Je vindt er het gebouw waar vroeger de veiling plaats vond.... 
Op de harde, houten bankjes, opgesteld als in een theater, hebben heel wat mensen
gezeten om te bieden op groente, fruit en vooral bloemen. 
Wat een spanning zal er af en toe voelbaar zijn geweest.
Nu wordt er een film vertoond, onder de ouderwetse veilingklok...

Dit is nog eens een transportfiets!!
Zie je al voor je wat daarin vervoerd werd?!
De binnengebouwen met historische spullen en een tentoonstelling zijn helaas 
nog gesloten, maar wanneer alles open mag
kun je ook daar rondstruinen en een beeld krijgen van de geschiedenis.

Ik denk dat de oude kassen al wel open zijn...
In sommige kassen wordt je omgeven door een verrukkelijke bloemengeur.
In andere kassen waan je jezelf in een sprookje door de prachtige kleuren!
Hier is het ooit begonnen... de teelt van snijbloemen en potplanten in bakken en kassen.
Buiten loop je verder en kom je langs perkgoed en buitenbloemen.
Hoewel ik meer een groenten- en fruit mens ben, gaat het echt op:
bloemen houden van mensen. Ik kon niet nalaten deze beauty's te fotograferen!

En waar bloemen zijn, horen ook bijen!
Wát geweldig leuk: de bijenstal heet hier 'Het zoempaviljoen'.
Ik denk dat ik deze naam overneem.... hoe zeggen ze dit ook alweer: "Beter goed gepikt, 
dan slecht bedacht", toch? ;)

Naast het zoempaviljoen en een buitentoilet - ja, ja, compleet met hartje in de deur - staan er 
nog verschillende bouwwerken: opstallen genaamd, die de Aalsmeerse kwekers vroeger gebruikten. 
Hier kun je binnenlopen...
Ooit wel eens gehoord van een flettehok?  Nu wel...

Na de bloemen kwam ik toch een wel heel bijzondere boom tegen!
Op de foto kun je het helaas niet goed zien, maar dit is een twaalf-armige peer!
Een uniek voorbeeld van entkunst want op de onderstam staan wel 12 perenvariëteiten geënt.
Deze boom is eind jaren tachtig gemaakt en is een voorbeeld van snoeikunst die vroeger
op buitenplaatsen werd toegepast.
Ik heb ooit zelf een workshop enten gevolgd en een appelboom proberen te enten.
Het was een erg precies werkje en het slagingspercentage was absoluut geen 100%.
Mijn blog hierover is erg populair en al bijna 5000 keer opgezocht (klik)
Maar 12(!) verschillende enten.... dát is echt  reuze bijzonder!!

Een 'gewone' appelboom is ook al fijn: sappige vruchten en een schaduwrijk plekje
 op een zonnige dag.
Zie je? De appel valt niet ver van de boom....
Moeder en dochter....
Even uitrusten op dat bankje, wat er speciaal voor gemaakt is.

Want naast lopen en kijken, hebben de kinderen nog een extra uitdaging:
Zij doen een speurtocht en moeten allerlei moeilijke vragen beantwoorden.
Soms door bordjes te lezen, goed zoeken en kijken....
En was er nu wel of geen prijs? Laten we toch maar erg ons best doen!

Ik heb geen speurtocht nodig om alles goed te bekijken!!
Mijn favoriete gedeelte komt eraan... een strookje moestuin!
Het leuke is dat je gewoon overal tussendoor mag lopen!
De tijd van aardbeien is in augustus al voorbij, maar van deze prachtige stoksnijbonen 
en nog veel meer... gaat mijn hart ook sneller kloppen!

Dat deed mijn hart ook toen ik als jong meisje allerlei liefdesromannetjes las.
Steevast kwam daarin 

de mistletoe voor... de tak waar je ongevraagd onder gekust mocht worden!
Hóe romantisch!
De mistletoe [Viscum Album] heet in het Nederlands maretak of vogellijm en
 is een groenblijvende halfparasiet.
Ze leeft op bomen en neemt water en zouten van haar gastheer.
In Zuid-Limburg komt de maretak veel voor.
Ik ben 'm vorig jaar 'in het wild' tegengekomen in Luxemburg.
Sinds 1 januari 2017 is de maretak niet meer wettelijk beschermd in Nederland.
Dat is altijd een goed teken!
Maretakken groeien op populieren, eiken, meidoorn, esdoorn, robinia, grove den èn appelbomen.
Hier in de historische tuin is de maretak door kwekers geënt op een appelboom!
In de kruidengeneeskunde staat de maretak bekend om zijn medicinale eigenschappen.
Weet jij daar misschien meer over? 
Ik vind het gewoon een prachtige, tot de verbeelding sprekende plant!

Laatst schreef ik een blog over het maken van seringensiroop.
In Aalsmeer worden heel veel seringen gekweekt, sterker nog: 95% van de wereldproductie
komt uit Aalsmeer vandaan. Het is een bijzondere struik, de sering.
We liepen langs een veld 'trekheesters' waar de sering tijdelijk staat.
Eén keer in de twee jaar worden de struiken verhuisd naar een kas 
om in de warmte bloemen te 'trekken'.

Ook buiten de Historische tuin zie ik opeens overal akkers met trekheesters....
Wanneer mogen ze weer op reis? Waterrijk als Aalsmeer is,
worden ze vaak per boot vervoerd om eindelijk na 6 jaar.... te gaan bloeien!
Ik denk dat ik de volgende keer een flesje seringensiroop (klik) meeneem als ik
Aalsmeer bezoek.

Bijna tijd om terug te lopen, naar het begin van de uitgestrekte tuin!
De kinderen hebben de speurtocht af en willen 'm gaan inleveren.

Wát blijkt? Ze krijgen een prijs, een heel toepasselijke prijs....
In het Plantenwinkeltje van de Historische Tuin mogen ze zelf een kamerplant uitzoeken!

Het meest tot de verbeelding sprekend is wel het plantje: 'Kindje op moeders schoot'.
Zó leuk! Als je er goed voor zorgt, kun je van één plant wel een heleboel stekjes nemen!
En wij? We nemen een 'ouderwetse' hertshoorn mee....

Naast de herinnering aan deze prachtige dag een mooi, groen aandenken!!


Wil jij ook zo'n leuke herinnering maken met een mooi dagje uit?
De Historische Tuin is van april tot en met oktober open en van 
dinsdag tot en met zondag van 10.00 tot 16.30 uur.
Kinderen tot en met 12 jaar zijn gratis en vanaf 13 jaar betaal je 6 euro.
Wil je er ook een rondvaart bij, dan kost dit het dubbele en voor kinderen 4,50.
In verband met de Corona-regels moet je reserveren voor een bezoek.
Voor meer informatie kun je het beste op hun eigen website kijken:





Dit blog is geschreven vanuit persoonlijk enthousiasme.
Ik werk niet samen met de Historische Tuin en krijg geen vergoeding of anderszins voor het publiceren van dit blog.

woensdag 26 mei 2021

Kaassoufflés

Heb jij ooit bedacht om zelf kaassoufflés te maken? 
Ik eigenlijk niet! 
Ik werd op het idee gebracht door Miranda en als ik had geweten dat het

 zó leuk en makkelijk was, had ik ze al veel eerder zelf gemaakt!
Je maakt ze met maar vier(!) ingrediënten en het resultaat is vet lekker!!

Met een frisse salade uit eigen tuin erbij, smaakt dit wel heel goed!


Kaassoufflés

       6 stuks

Ingrediënten:
  • 3 plakjes bladerdeeg
  • 9 plakken kaas, extra belegen
  • 1 ei
  • 6 el paneermeel

Hoe maak ik het klaar:
Ontdooi de plakjes bladerdeeg en halveer. Rek ze een beetje op...
Schaaf plakjes kaas en snijd ze doormidden.
Leg drie plakjes kaas op een half plakje bladerdeeg. Vouw het bladerdeeg om de kaasplakjes heen.
Druk de randen goed aan met een vork. 
Klop het ei los in een kommetje. Bestrijk beide zijden van het deeg met het ei.
Schep een paar lepels paneermeel op een schoteltje. Haal de kaassoufflé hierdoorheen.
Bestrijk nog eens beide zijden met ei 
en verdeel hier weer paneermeel overheen.
Het is ook lekker om wat kruiden aan het paneermeel toe te voegen.
Experimenteer hier gerust mee. Wat te denken van pizzakruiden of paprikapoeder?
Laat de kaassoufflé rusten en maak op deze manier zes stuks.

Verhit olie in een frituurpan tot 180 graden. Bak de zelfgemaakte kaassoufflés per twee of drie stuks
 tegelijk in drie minuten goudbruin.
Let op! Ze draaien niet vanzelf om, na 2 minuten help je ze draaien, 
zodat beide zijden gelijkmatig bruinen.

Laat uitlekken op keukenpapier en serveer!

It's snacktime!!

Naast lekkerder is het ook lonend om ze zelf te maken.
In de supermarkt kosten 6 kaassoufflés van Mora 1,79. 
Drie plakjes bladerdeeg kosten ongeveer 19 cent (Bladerdeeg AH)), de kaas
kost je 45 cent, het ei - wordt door mijn kippen gelegd - kost je 16 cent en 
het paneermeel maak je zelf van restjes gedroogd brood. Da's bij elkaar 80 cent. 
Een euro goedkoper dan van Mora.
(Natuurlijk ga je niet vergelijken met een B-merk, want wat je zelf maakt is klasse!)



Vet lekker bij frietjes en salade, maar ook lekker op een broodje, of gewoon eh.... voor de lekkere trek!


zaterdag 22 mei 2021

Geurige seringensiroop

Ben jij één van die gelukkigen met een Sering in de tuin??
Ik kan er niet langslopen zonder even stil te staan en een tweede en derde keer deze heerlijke zoete geur op te snuiven. 
Geur is misschien wel één van onze krachtigste zintuigen: van Sering word ik blij!
Zo  duurt het loopje naar mijn moestuin deze maand wat langer, want zowel bij de buurvrouw op de hoek 
als bij mijn vriendin halverwege de straat staan seringenstruiken in de tuin met prachtige paarse, witte en lila bloemtrossen. 
De Sering [Syringa Vulgaris] bloeit vanaf april tot juni. 
Straks, eind juni is deze geur er niet meer.... ik vang 'm in een flesje!! 
Nee, geen seringenparfum voor mij - zou ook geen straf zijn - maar een siroop, want 
zó aantrekkelijk zoet deze bloem geurt, zó is ze ook qua smaak.
Nog meer goed  nieuws dus als je een sering in de tuin hebt: de bloemen zijn eetbaar!

Al jaren maak ik vlierbloesemsiroop en vorig jaar maakte ik lavendelsiroop. 
Tijdens de wintermaanden waren deze flessen té snel leeg.
 Tijd om nieuwe bloemsiropen uit te proberen!!
Lavendel bloeit nog niet, de magnolia is al uitgebloeid, maar nu is het tijd voor... seringensiroop!



Geurige seringensiroop

  voor ongeveer 3 liter

Ingrediënten:
  • 10-12 seringentrossen
  • 1 bio citroen
  • 2 l water
  • 1500 g rietsuiker

Hoe maak ik het klaar:
Pluk de seringentrossen het liefst op een zonnige ochtend, dan zijn ze het meest krachtig qua geur en smaak.  
Trek de bloempjes los van de steel en tros.
Doe ze in een grote fles of schaal en giet er twee liter (koud) water over. 
Snijd de biologische citroen in schijven en voeg toe.
Laat de bloempjes en de citroen ongeveer 48 uur trekken in water.

Na een dag is het water al mooi lichtroze gekleurd.
Schenk het bloemenwater door een zeef met daarin een thee- of kaasdoek.
Knijp de bloemetjes en citroen goed uit.
Doe het water in een pan en voeg de suiker toe.
Verwarm langzaam onder regelmatig roeren tot de suiker oplost.
Laat niet koken, anders geleert de suiker en krijg je een stroop in plaats van een siroop!

Schenk de nog warme siroop in goed schoongemaakte, uitgekookte flessen.
Zorg bij gebruik van schroefdeksels dat de flessen vacuüm trekken, door ze op de kop te zetten.
Deze siroop is zeker twee jaar houdbaar.

Helaas, mooi roze of lila is deze siroop niet meer, wat komt door de kleur van de rietsuiker.
Ik gebruik altijd rietsuiker, toch wat gezonder dan de witte kristalsuiker (van suikerbiet).

Siropen maak je lang houdbaar door suiker, wat een conserveermiddel is. 
Sommige mensen schrikken van de hoeveelheid suiker, maar bedenk dat je een siroop altijd aanvult 
met (bruisend) water, waardoor het nog zo'n zeven keer verdund wordt.  
Wil je echt geen suiker gebruiken, neem dan honing. 
Je kunt zo'n 800 gram vloeibare honing gewoon koud toevoegen aan het bloemenwater.
Doe ook dit in schone flessen, zet koel weg en drink de siroop  binnen 2 maanden op.....

Behalve drinken, waar kun je deze seringensiroop nog meer voor gebruiken?!


Tips:
  • Voeg in plaats van vanille extract eens geurige seringensiroop toe aan je cake of taart.
  • Maak er glazuur van: in plaats van water vermeng je seringensiroop met poedersuiker.
  • Schenk het over pannenkoeken
  • Schenk het over ijs en serveer met de bloemen voor een geweldig dessert!
Heb jij nog andere ideeën wat jij zou willen doen met deze bloemensiroop?


Krijg je de smaak te pakken? Wil je meer siroop?
Kijk eens bij de volgende inspirerende bloemen-  of kruidensiropen:

De sering uit de schooltuin, waar ik de trossen van plukte voor deze siroop

dinsdag 11 mei 2021

Rabarberjam met kaneel en sinaasappel

 En toen kreeg ik ineens zo'n zin om jam te maken! 
Maar de bessen, pruimen, aardbeien en frambozen zijn nog lang niet rijp.... 
Gelukkig groeit daar... rabarber! En ik maakte rabarberjam. 
Rabarber is een echte voorjaarsgroente en die prachtig rozerode kleur nodigt gewoon uit 
om er jam van te maken.
Vijf jaar geleden maakte ik rabarberjam met appel en appelmunt erin.


Deze keer koos ik voor sinaasappels en kaneel als smaakmakers, 
met een takje citroenmelisse in het potje.
En jam van rabarber is zó lekker!!


Rabarberjam met sinaasappel en kaneel

        voor 6 potten

Ingrediënten:
  • 1 kg rabarber 
  • 2 sinaasappels
  • 2 kaneelstokjes
  • 1 kilo geleisuiker (1:1)
  • 1 tl kaneel
  • 6 takjes citroenmelisse

Hoe maak ik het klaar:
Was de rabarber goed en snijd in kleine stukjes. Ik gebruikte 1150 gram rabarber, want dat had ik inmiddels geoogst. Dus heb je wat meer, dat is geen probleem.
Rasp de schil van één sinaasappel, ga niet tot het witte gedeelte want dat is bitter. Neem hiervoor een biologische sinaasappel, zodat je de schil met een gerust hart kunt gebruiken. Pers nu beide  sinaasappels uit. 

Schenk het sinaasappelsap in een ruime pan, voeg de sinaasappelrasp toe en breng het samen met de rabarberstukjes en de kaneelstokjes langzaam op zacht vuur aan de kook. Laat vijf minuten koken. Voeg dan de geleisuiker toe en de theelepel kaneel. Breng weer aan de kook en laat drie minuten bruisend koken.
Lepel de kaneelstokjes eruit.  Pas op, jam is gloeiend heet! Mix de stukjes rabarber fijn met de staafmixer tot je een gladde jam krijgt.
Zorg dat je schone, uitgekookte potjes hebt klaarstaan. Doe in elk potje een takje citroenmelisse.


Schenk de jam voorzichtig - ik gebruikte een maatbeker met schenktuit - in de potjes. Draai het deksel er stevig op en zet de jam ondersteboven weg. Door de afkoelende warmte trekken de deksels vacuüm. 


Nog even iets over pectine:
Pectine zit in de celwanden van fruit, wanneer het verhit wordt tot kooktemperatuur, bindt het zich met de suiker en het zuur in fruit. Pectine zorgt ervoor dat jam geleert oftewel dik wordt. Door te lang koken verliest het zijn werking weer. In sommige fruitsoorten zit veel pectine, in andere weinig. Dit is de reden dat aan pectine-arm fruit vaak citroensap wordt toegevoegd omdat hier heel veel pectine in zit.
In rabarber zit weinig pectine, in sinaasappel zit - net als citroen - weer veel pectine.
Geleisuiker bevat toegevoegde pectine, zodat je ook dikke jam kunt krijgen van pectinearm fruit.
Houd daarbij wel de juiste verhoudingen aan. Ik koos voor geleisuiker in de verhouding  1:1.
Je kunt ook kiezen voor halfzoete jam, neem dan geleisuiker met verhouding 2 : 1.
Als de potjes jam zijn afgekoeld en de deksels vacuüm zijn getrokken, is deze jam een jaar houdbaar. 
Eenmaal geopend bewaar je de jam in de koelkast.
Jam is ook erg lekker bij scones, tussen taart of in een dessert.
Lust je niet zo graag rabarber: in deze jam is 't ie heerlijk!
Heb je geen rabarber of houd je niet van jam maken,

er staan een paar potten rabarberjam met kaneel en sinaasappel in mijn winkeltje (klik)  
En er is er al één weg... ;)

zaterdag 8 mei 2021

Mijn moestuin in mei


De dagen rijgen zich aaneen, maar het zijn geen gewone dagen:
worteldagen - bloemdagen - bladdagen - vruchtdagen.... ze wisselen zich af 
en zorgen ervoor dat ik mijn werk mooi kan verdelen en me geen slag in de rondte ren.
En ik vond iets meer over de maan en haar werking op de groei van de planten:
Wanneer de maan hoog langs de hemel beweegt - in de zomer - geeft ze groei,
wanneer de maan laag langs de hemel gaat - in de winter -  is er groeistagnatie. Herkenbaar, toch?!
Bij volle maan is er licht en groei bovengronds.
Nieuwe maan is donker, er is geen groei boven de grond, maar juist groei bij de wortels.
Staat de maan ver van de aarde af, dan is er trekkracht die groei geeft
Staat de maan dicht bij de aarde, dan is er duwkracht wat weer groeistagnatie geeft.
Deze drie werkingen kunnen elkaar versterken of tegenwerken.
Het is ingewikkelde materie, die ik vooral ga ervaren.
Wanneer er op het juiste moment wordt gezaaid, kun je grote verschillen zien
in grootte, kwaliteit, hoeveelheid en ziektegevoeligheid bij je planten
Kunstmest en bestrijdingsmiddelen voegen hier niets meer aan toe
(en gebruikte ik toch al niet!)
Met welke ideeën in je achterhoofd tuinier jij?

En nu is het alweer mei.
De meest geweldige maand voor de moestuin. Ik ben vooral mei-blij!
De natuur loopt zo'n drie weken achter en verschillende mensen hoor ik dit verzuchten
alsof het nooit meer goed kan komen dit jaar.
Maar de afgelopen paar jaar was het door een warm voorjaar juist allemaal wat vroeger.
Maak je niet ongerust, de natuur weet precies wat er moet gebeuren!
Bovendien zit er een Meesterbrein achter, Iemand die alles in Zijn hand houdt.

Elk jaar vraag ik me weer af, wat nu mijn meest favoriete jaargetijde is.
En zeg ik braaf dat elk seizoen zo zijn eigen charmes heeft, wat natuurlijk ook zo is ;) 
maar ik weet nu toch stellig dat de lente mijn favoriete seizoen is!
Kijk maar mee, je begrijpt wel wat ik bedoel!
Bloesem van de kweepeer... zou ik dit jaar kweeperen kunnen oogsten?!

Lavas of maggikruid

Zwarte bessenstruik met bloemtrosjes, bijna.... bijna....

Héérlijk! Alles loopt weer uit, het voorjaar zindert van verwachting en nieuw leven!
En dat is zichtbaar voor iedereen die wil zien...
Loop buiten rond, kijk om je heen, ruik, proef en geniet!
Er zit zoveel energie in het voorjaar, dat dit ook afstraalt op mensen:
een grote klus kun je beter in het voorjaar aanpakken, je hebt dan veel meer energie!

Deze keer in de moestuin: 
Makkelijke groentes om te telen voor de beginnende moestuinder en 
moeilijkere groenten zoals knolselderij en kool.
Moestuinvondsten en wat je daarmee kunt plus een onverwachte ontmoeting.
De start van de schooltuinen en een bijzonder moestuincomplex in Rijnsburg.
En nieuwe uitdagingen en de beginnende oogst.
Kijk en lees weer gezellig mee...



Moeilijke en makkelijke groeiers!

Natuurlijk ligt het aan je tijd, geduld en investering of iets makkelijk of moeilijk voor je is. Maar sommige planten staan nu eenmaal bekend als moeilijker te telen groentes dan anderen.

Kool is zo'n voorbeeld van een moeilijker moestuingroente. Niet omdat ze niet snel of goed groeit, wel omdat ze zoveel vijanden heeft. En dit geldt voor alle soorten kool: van chinese kool tot bloemkool, van broccoli tot palmkool en van spitskool tot rode kool. Toch ga ik ze dit jaar weer met frisse moed en de nodige voorzorgsmaatregelen telen.
Ik koop dit jaar geen groenteplantjes, alles zaai ik dit jaar zelf... en dát is nog veel leuker, vind ik!
Maarre... kool!
In de eerste plaats heeft ze bescherming nodig, want niet alleen wij vinden kool lekker, allerlei dieren ook. Denk vooral aan slakken: ze lusten alle soorten kool, maar hun absolute favoriet is Chinese kool en vooral de nog dunne, zachte blaadjes.... je raadt het al: het hart! 
 Die prachtige vlinders zijn bij mij niet welkom in de moestuin, vooral het koolwitje niet. De naam zegt het al: haar kinderen voeden zich vooral met kool. Kool is een zogenaamde waardplant en het koolwitje kan wel 20 tot 100 eitjes per dag leggen, meestal aan de onderkant van een blad. Wanneer de rupsen uitkomen hebben ze gelijk een feestmaal! Slim van het koolwitje.... jammer voor ons. 
Vogels en met name duiven - en groene parkieten - zijn dol op kool. Je raadt het al: vooral de frisse jonge blaadjes in het hart zijn favoriet!
Dan is er ook nog de witte vlieg, die ik met name bij oudere planten zie in de winter: boerenkool en bloemkool hebben er vaak last van. Als ze met honderden op de plant zitten, komt er een zwarte schimmelachtige aanslag op de bladeren en dit is niet meer schoon te maken. 

Wat kun je hiertegen doen?
Wat je tegen slakken kunt doen, heb ik uitgebreid beschreven in dit blog (klik)

Spitskool onder het net

Tegen de vogels span ik een net over de koolplantjes. Omdat ik dit jaar meer in vakken werk in verband met wisselteelt, zet ik alle koolplantjes bij elkaar. Dit is ook nog eens makkelijk om ze allemaal tegelijk te beschermen.

 
Voor vlinders is dit vogelnet nog te grofmazig, maar het is toch een eerste barrière.
Je hebt speciaal insectengaas of -vlies waar niks doorheen kan.
Ik gebruik het niet. Kom ik toch rupsen tegen, dan haal ik ze met de hand zoveel mogelijk weg.
Zijn er planten aangetast, dan kun je ze nog best laten staan.
Palmkool en boerenkool blijven nieuwe bladeren aanmaken en 
van bloemkool en broccoli eet je de bladeren toch niet.
Ik heb ook een zwarte kraai van plastic erbij gezet, daar schrikken vooral duiven van.
Zo leidt je vogels en vlinders om de tuin...

Naast vijanden heeft kool ook last van ziektes, zoals meeldauw en knolvoet.
Ik las de tip om bij pas geplante plantjes houtas uit de kachel te strooien.
Dit zou knolvoet tegengaan. Ik heb het braaf gedaan en hoop er het beste van, dit jaar.
Ga jij dit jaar  kool kweken? 
Heb jij nog supertips die ik niet genoemd heb? 

Knolselderij is ook een moeilijke moestuinplant.
Vorig jaar, wat zeg ik, deze winter toen ik ze wilde oogsten, zagen mijn knollen er zó uit:

Oftewel: geen knol te vinden.... :(
Knolselderij is niet alleen een moeilijke moestuingroente omdat ze zó langzaam groeit.....
nee, als dit het resultaat is, heb ik nog meer dingen niet goed gedaan.
Toch zet ik elk jaar opnieuw knolselderij in de tuin. 
Ik vind deze aromatische knollen zó lekker en zeker in de winter zijn ze 
een welkome aanvulling op het menu.
Heb jij dat ook? Dat je met het zaaien of planten van groentes al het gerecht erbij bedenkt
wat je kan klaarmaken.... zó dat je de smaak al bijna proeft?!
Ik wel.... ik kan me al op een ver-ruk-ke-lij-ke knolselderijrösti verheugen....

Knolselderij heeft vooral goede grond en veel voeding nodig om tot een goede knol uit te groeien.
Dus zette ik de knolselderij dit jaar op grond die ik had bemest met kippenmest en
heb ik in elk plantgat een extra schepje compost als voeding gegeven.

En dat zag er zó uit!
De plantjes had ik al eind januari gezaaid en waren stevig en goed gegroeid!
Naast compost giet ik elk plantgat vol met water, zodat de nieuwe plantjes
zich gelijk kunnen volzuigen en even vooruit kunnen.
En vandaag heb ik biologische koemestkorrels gekocht... daar zal ik ze af en toe wat van toestoppen.
Want dan gaat niet alleen het blad, maar ook de knol groeien!
Het mooie van deze groente is dat ook het blad weer gebruikt kan worden als bladselderij.
Dát zaai ik dus nooit apart.
En heb ik het niet gelijk nodig terwijl ik de knol oogst?
Dan was ik het goed, snijd het blad fijn en vries het in met een klein beetje water in een ijsblokjesvorm.
Zó heb ik altijd mijn voorraadje selderij!
Al is het een moeilijke groente: ik kan 'm aanraden, de knolselderij is een aanwinst voor je moestuin!
Ik hoop zó dat hij dit jaar goed gaat groeien!

Na deze moeilijke groentes een rijtje makkelijke groentes die bijna altijd goed gaan.
Vooral voor de beginnende, wat ongeduldiger of  wat minder-tijd-hebbende moestuinder heel geschikt:

  • radijsjes (groeien altijd)
  • raapsteeltjes (vroeg te oogsten, groeit snel: zowel in het voorjaar als de herfst)
  • snijbiet (je blijft ervan oogsten, zelfs winterhard)
  • courgette (heeft zo ontzettend veel mogelijkheden)
  • krootjes of rode bietjes (familie van de snijbiet)
  • rabarber (blijft 8 jaar op dezelfde plaats vanzelf goed groeien)
  • uien (van plantuitjes)
  • aardappels (wel elk jaar op een andere stukje van de tuin zetten)
  • bessenstruiken (je zet een struikje neer en hebt er geen omkijken meer naar)
  • frambozenstruiken  (idem)
  • munt (pas op: het woekert, maar je zit nooit meer zonder verse muntthee)
  • kruiden (éénjarig, tweejarig of vast, je hebt er vast wel een plekje voor)
Heb je wat ruimte over, wil je gewoon starten met een moestuin, begin dan relaxed met kruiden, wat fruitstruiken en bovengenoemde groentes.
Ze groeien redelijk snel, je kunt er lekker veel van oogsten en je hoeft niet te veel kunstgrepen uit te voeren.
Waarom wachten als je vandaag nog kunt beginnen??!


Moestuinvondsten

Af en toe vind ik nog wat groentes of ze komen spontaan op, van het voorgaande jaar.
Zo kwamen er opeens wat aardappelplantjes boven de grond uitsteken, precies op de plek waar ze vorig jaar gestaan hadden.En dit betekent dat er vorig jaar niet nauwkeurig geoogst is. 
Als er nog aardappels in de grond zitten of stukjes, lopen ze het volgend jaar opnieuw uit.
Maar vanwege de beruchte aardappelziekte phytthopthora (die jarenlang in de grond blijft zitten)
is het belangrijk het aardappelbed elk jaar te verplaatsen.
Ik weet alweer hoe het kan, dat ik nog zoveel aardappelplantjes zie terugkomen.
Vorig jaar heb ik met groep 5 van de schooltuintjes een tuinexcursie gehouden naar mijn 
moestuin. Ze hebben toen geholpen met de aardappeloogst en ik heb het niet meer goed nagelopen.
Ik graaf ze uit en poot ze op de plek waar mijn aardappelrij dit jaar staat. Eigenlijk komt het wel goed uit, ik had nog zo'n tien aardappelen te weinig om de rij vol te maken... die hoef ik nu niet meer te kopen. En omdat ik dit jaar voor het eerst biologische late aardappels heb, kan ik een deel ook
 vroeg(er) oogsten, zoals ik meestal doe.
Ik ben heel benieuwd wat het opbrengt....  Heb je geen pootaardappelen maar wel aardappels met uitlopers, die kun je ook prima in je moestuin zetten. Het is altijd een verrassing wat er onder de grond groeit. 
Ondanks dat de grond goed en diep gefreesd is, kwam ik nog wat andere groentes tegen:
een wortel, een ieniemienie knolselderij en wat krootjes. 

en wat munt die ik tussen m'n groentes had gezet om slakken tegen te houden.
Van zulke kleine restjes groenten maak ik een groentetosti (klik)
of ik stop ze in bouillonpasta (klik). Niks wordt weggegooid!
Van de munt zet ik natuurlijk muntthee!

Terwijl ik me alleen waande op de moestuin, kreeg ik een paar keer het gevoel dat ik 
begluurd werd, in de gaten werd gehouden.
En toen ik vlakbij de zwarte bessenstruik aan het begin van de tuin bezig was, zag ik haar opeens...
Achter en tussen de houten planken, in een halfleeg houthok zag ik twee kraaloogjes.
Een merelvrouwtje hield me nauwlettend - of was het angstvallig - in de gaten.
Ze zat op haar nestje.....
En zowaar, toen ik er even bij ging zitten kwam daar meneer merel aan....
met een wormpje in z'n snavel om z'n vrouwtje te verwennen met een lekker hapje.
De foto heb ik gauw gemaakt toen mevrouw merel even haar vleugels moest uitslaan.
Moet ook een half uurtje per dag gebeuren.... een nest moet je niet verstoren.
Ik ben altijd zó blij met merels. 's Morgens laat ik me maar wat graag wakker fluiten
met de prachtige rollers en trillers van een merel.
Het ultieme voorjaarsgevoel!


Andere tuinen

Vorig jaar was ik er ook al eens op bezoek: de Indoor Volkstuinvereniging in Rijnsburg.

Van een oude kas waar eerst anjers in gekweekt werden, is nu een bloeiende, gezellige en 
mooie indoor moestuin gemaakt.
En er is vraag genoeg naar: bijna alle 90 tuintjes zitten vol voor dit jaar!
Toch is er geen wachtlijst, want dat is juist vaak zo'n probleem in de stad....
Is er meer vraag, dan worden er in deze professionele kas gewoon tuintjes bijgemaakt.
Je krijgt een tuintje van zo'n 35 tot 38 m2.
En de voordelen van telen in een kas?
Het is 365 dagen per jaar open en ook nog eens 24/7. Met een slot met code kun je er altijd in.
Je kunt dan ook met elk weertype aan de slag: regen, wind en kou, je hebt nergens last van.
Bijzondere mediterrane gewassen zijn mogelijk!
Zó zag ik vorig jaar een Luffa plant groeien met e-nor-me vruchten eraan. 
Dát wil ik ook! dacht ik toen.
Het is een professioneel complex waar het klimaat geregeld wordt door 
een procescomputer die de temperatuur, luchtvochtigheid en instraling regelt.
In de kas zit een scherminstallatie en
elk tuintje heeft een eigen wateraansluiting.... 
Je teelt hier biologisch, dus zonder gif en kunstmest,
 de gewassen groeien toch wel snel genoeg. 
In zo'n vier weken is een kropje andijvie volgroeid....
dat doe ik niet na in mijn koude kas..... daar heb ik wat meer geduld voor nodig.
Deze indoor volkstuin is een initiatief van Gerardo van Egmond.
Sinds 2014 bestaat dit en sindsdien is hij al meerdere keren uitgebreid.
Zeker nadat ze afgelopen jaar bij RTL 4 op televisie zijn geweest.
Er is nog een zelfde grote indoorvolkstuin in Almere en een kleinere in Moerkapelle.
Woon je daar in de buurt.... gauw gaan kijken.
Misschien heb je wel een kas over, dit is een geweldig idee, vind je niet?!

Zelf ben ik dit jaar weer met de schooltuintjes begonnen.
Een nieuwe groep 5 staat te trappelen om lekker aan de slag te kunnen in de moestuin.
Handen vies maken, zien hoe iets groeit en verantwoordelijkheid dragen.


Door kinderen uit de bovenbouw en het tuinteam, word in het voorjaar geholpen
om de schooltuintjes onkruidvrij en startklaar te krijgen.
Dit jaar was er extra grond geleverd, dus ik heb weer volle bedden!
En mijn werk wordt steeds meer gewaardeerd: ik krijg er met ingang van dit jaar
 ook voor betaald. Reden te meer om de lessen zó professioneel mogelijk te maken.
Ik ben nu bezig om voor elke les een kleine powerpointpresentatie te maken.
Leuk met daarin herkenningspunten en extra informatie.
Voordat we naar buiten gaan, kijken de kinderen al een klein filmpje via schooltv 
over hoe een aardappel of ui groeit... leerzaam en leuk!
De aardappel en de uien staan in ieder geval al in de tuin!
De sla en andijvie heb ik dit jaar zelf voorgezaaid. 
In de klas zaaien en dat met de meivakantie ertussen, wordt altijd een drama.
Ik heb er weer heel veel zin in, dit jaar!


Nieuwe experimenten

Weer even terug naar mijn eigen tuin....
Elk jaar vind ik het weer een uitdaging om iets nieuws te proberen. Zo had ik vorig jaar kapucijners geteeld en dat bleek zo'n groot succes dat ik er heel veel zaad van overgehouden heb.  
Ik was vorig jaar ook van plan om droogbonen te gaan telen, maar dat kwam er door ruimtegebrek niet van. Dit jaar heb ik kidneybonen om te zaaien gekregen en... de eerste bonen groeien al goed! Nog even wachten tot ijsheiligen, dan kan ik ze buiten uitplanten.
Kijk... de stokken staan al te wachten op deze klimplanten.... heeft jongste zoon dit jaar keistevig 
op gezet voor mij. De storm van deze week heeft hij al glansrijk doorstaan!

Verder heb ik als nieuw experiment dit jaar verschillende soorten pepertjes....
En voor mijn verjaardag kreeg ik van oudste zoon muismeloenzaad: moet smaken naar een soort
 minikomkommertje en ziet eruit als een soort mini watermeloen..... Ben zó benieuwd!
Ook ben ik benieuwd naar de honingmeloen, de zelfgezaaide aubergine en de 
regenboogkleurige snijbiet.  Wat heb ik er zin in!!

Verder heb ik  een experiment met tropische gewassen..... dáár volgt een afzonderlijk blog over!


Groei en oogst

Inmiddels staat het vak met bladgroente al vol met snijbiet, raapstelen, rucola, sla, andijvie en venkel.

Gelukkig zijn sommige soorten vroeg te oogsten, dan kan ik daar nog een tweede teelt op zetten, zoals pompoenen, courgette, witlof en mais...
Oh, wat moet ik nog een geduld hebben.

aan de andere kant van de tuin staan mijn wortelgewassen.
Radijs is gezaaid, rode en gele uien zijn geplant, 
pastinaak is gezaaid (ik hoop dat het opkomt, het bio zaad is een jaar over de datum)



en krootjes heb ik deels geplant (had ik voorgezaaid) en deels in de regels erbij gezaaid.
Het zaad wat ik over heb, gaat naar de schooltuintjes. 


en zo verglijden de dagen.... van worteldag tot bloemdag,
van bladdag tot vruchtdag. Elke dag kijk ik even op mijn kalender!


En ik kan al oogsten....

Rabarber

Van en kilo rabarber heb ik mijn favoriete rabarber-meringue taart gebakken.
Heerlijk! 

Nog niet dagelijks staat er groente uit de tuin op tafel.
Soms is het 'behelpen'  met wildplukken, waardoor ik mijn gezin superfood
voorzet zoals brandnetel, daslook, vogelmuur en zevenblad.....
Niet alleen gezond, ook lekker!!

En natuurlijk raapstelen... dat is echt een topgroente die snel groeit en al vroeg in het voorjaar geoogst kan worden. Omdat ze opnieuw aangroeit na het afsnijden, eet ik vanaf begin april al twee keer per week raapstelen. Mjumm...


En zou ik dit jaar eindelijk zelf kweeperen kunnen oogsten van deze mooie boom?

Blijf meelezen....
Tot de volgende keer!