vrijdag 2 december 2022

Moestuin in november

 Eind oktober kreeg ik al lieve wensen om rustig aan te gaan doen. 
Toch was er deze maand weer genoeg te beleven en schrijven over de moestuin...
Dit wortelmannetje haalde ik uit de grond en nu nodigt het je uit: ga en lees je mee?!
Ik creëerde een nieuwe plek voor mijn plantjes en in de kas lijkt het bijna voorjaar!!
Dat heeft natuurlijk alles te maken met de weeuwenteelt, waar ik serieus mee aan de slag ging.
Ik hield me bezig met zaad winnen - inmiddels een lekker binnenklusje - en niet te vergeten eet ik nog elke dag uit de moestuin! Ik kom er niet meer dagelijks. Zo heb ik alle pompoenen geoogst en die joekel van zo'n 16 kilo....  daar  kan ik wel even mee vooruit!! 
Af en toe eet ik al ter afwisseling lekkere snijbonen uit de vriezer.
Hopelijk duurt het nog even voordat tuin en vriezer leeg zijn....


Zaaien

Zaaien kan zo laat in het jaar toch niet meer, zou je denken... maar die eerste warme dagen in november zaaide ik nog snel de veldsla. Met de gedachte dat de zaadjes zelf toch niet kunnen lezen en klokkijken - op het zakje staat 'tot oktober zaaien' -
 zaaide ik ze iets te laat. Ze trekken zich er niets van aan en komen gewoon op! Jippie!
Ieniemienie klein, maar toch duidelijk tussen de witte stokjes op rijtjes.
Helaas.... wát is mijn ruimte toch snel op!
Hoewel de kas nog voorjaarsachtig aandoet, is het toch echt herfst....
.....wat een gezwam, hè?!
Verder is het de tijd van binnen zaaien... lekkere kiemgroentes op mijn aanrecht, 
zoals ik elke winter doe. Alfalfa is mijn favoriet!

Weeuwenteelt


Deze plantzak voor aan de muur oftewel voor een verticale tuin, heeft al eens in de container gelegen, maar heb ik er weer uitgevist.  De aanhouder wint....  eigenlijk mochten er geen gaten
 voor in de muur worden geboord, maar nu ik het dit najaar - met een hele tray miniplantjes in de hand - nog eens lief aan Peter vroeg, bleek hij het vergeten en hing hij de plantzak goed op, met gaatjes-en-al in de muur!
Nu hij stevig hangt, is het tijd om hier als extra (vierde) plek de weeuwenteelt uit te proberen.
Het voordeel van deze verticale tuin is dat hij hoog op het zuiden hangt.
De 'warme' gevel en de zon zorgen hopelijk voor bescherming en een snellere groei.
Nu niet vergeten af en toe water te geven, want al regent het nog zoveel,
onder de dakrand komt er geen water.
En kijk! De plantjes groeien.... ze vinden het echt een warm, mooi plekje.
En slakken die hebben deze zonnige, droge plek nog niet ontdekt.
Er staat - pardon hangt - sla, chinese kool, andijvie en zelfs paksoi in deze hangende tuin. Gezaaid eind augustus, begin september...
Is dit geen goed idee voor mensen op een flat?!
Ben benieuwd wanneer ik kan oogsten en houd je op de hoogte!

Ik schreef dat dit mijn vierde plek was voor de weeuwenteelt.
Maar wát is weeuwenteelt nu eigenlijk?
De naam weeuw komt van 'weduwe' en ergens las ik de  volgende uitleg
die ik wel mooi vond:
Een weduwe is in de rouw en hierdoor naar binnen gericht,
rouwen kost veel energie en hierdoor is er geen ruimte om te bloeien en groeien.
De weeuwenteelt is een overwinteringsteelt waarbij plantjes in het najaar worden gezaaid.
Eenmaal opgekomen worden ze wel uitgeplant, maar de groei staat in de winter
zo goed als stil. Het is te donker en te koud, net als het hart van een weduwe.
Kende jij deze uitleg al? Zou het kloppen?
Meestal is het voorjaar dé tijd om te zaaien en dit werd vroeger ook wel de vrijsterteelt genoemd.
Nu je weet waar de naam 'weeuwenteelt' waarschijnlijk vandaan komt, kun je het je misschien voorstellen
wat er achter de naam 'vrijsterteelt' zit.
De plantjes van de weeuwenteelt hebben in het voorjaar al een voorsprong:

ze staan in de grond in de koude kas en bij de eerste warme zonnestralen begint de groei weer.
Hiermee vervroeg je als het goed is de oogsttijd.
Ik heb twee koude kassen, een moestuinbak op pootjes en mijn verticale tuin waar nu de 
plantjes voor de weeuwenteelt in staan. Ik spreid graag mijn plantjes en mijn kansen!
Wanneer de nieuwe plantjes in het voorjaar gezaaid worden, kun je sla, andijvie,
bloemkool etc. van de weeuwenteelt al in maart of april oogsten.
Tenminste.... als de plantjes beschermd genoeg staan en niet 
door slakken worden opgevreten.
En dat is in de winter helaas een groter risico dan in de zomer. 


Planten


Dit hoort niet bij de weeuwenteelt, maar voor het planten van bollen en knollen is het nu ook de goede tijd.
Ik had wat zakjes tulpenbollen gekocht om cadeau te geven, maar toen ik nog één zakje over had, heb ik dat mezelf maar cadeau gegeven!

Kijk... van kleur veranderende tulpenbollen.... ze krijgen  een plekje in mijn kruidentuin. 

Meer moestuingerelateerd is de knoflook die ik plantte.
Sommige moestuinders zweren bij de 10-10-10-10 regel,
maar ik rommel er wat omheen en koos een worteldag uit in november.
Deze keer heb ik plantknoflook gekocht: 5 euro voor twee bollen.
Ik weet alweer waarom ik dat niet eerder deed.
Nu moeten ze natuurlijk wel allemaal opkomen, maar tot nog toe zie ik niks.  :( 



Snoeien

Na de vruchtperiode kun je de herfstframbozen snoeien. 
Omdat herfstframbozen op eenjarige stengels groeien, snoei ik de meeste verhoute
 takken terug tot 4 cm vanaf de grond. 

De eerste frambozen rijpen dan half juli. Wil je de oogsttijd vervroegen, 
laat dan enkele eenjarige takken staan. Daar komen dan als het goed is vanaf juni
 al frambozen aan groeien. En laten we eerlijk zijn: frambozen zijn heerlijk en gezond!
Daar kun je er niet snel te veel van hebben.
Ik dronk gisteren nog een verrukkelijke smoothie met zomerframbozen uit de vriezer! Mjumm
De hoek bij het kippenhok is weer  goed zichtbaar, nu de frambozen daar tot de grond
toe gesnoeid zijn.


Experiment peperplanten overwinteren...


Ja, ze staan er nog, maar de vraag is hóe lang.
Pepers zijn eigenlijk een soort struikheesters die in principe op een koele plek kunnen overwinteren wat ik  dit jaar aan het uitproberen ben.
Ze staan nu in de keuken en eigenlijk is het daar niet koel genoeg.

Maar zorgelijker dan de temperatuur zijn de

kleine zwarte balletjes die ik overal rondom de pot zag liggen.
Na een nadere inspectie zag ik waar het vandaan kwam....
een dikke groene rups - meer dan één trouwens - heeft mijn peperplant als waardplant uitgekozen.
Tja.... dat is niet helemaal de bedoeling.
Het is óf de rups óf de plant, vrees ik.....
En als je goed kijkt, zie je dat ik ook nog moet spuiten tegen luis.
Of de planten het gaan redden is de vraag.

Zaden, zaden, zaden....

Leuk! Post voor mij, dacht ik blij, toen de brievenbus werd geleegd en het niet bleek te gaan om een blauwe envelop. 
Was ik al bijna vergeten dat ik bij Diana van Diana's mooie moestuin (klik) zaadjes had besteld.
Het kost bijna niks en is keurig opgestuurd!
Heb ik eindelijk mijn lang gewenste Luffa zaad. Duimen jullie mee dat dit volgend jaar goed gaat groeien?

Al jaren en jaren zaai ik rode bieten, oftewel krootjes, uit hetzelfde zakje zaad
- wat  al jaren over de datum is - en elk jaar heb ik een ruime oogst. 
En nu ik dit voorjaar het zakje eindelijk leeg maakte, kreeg ik een wel heel bijzondere
rode biet. Ik dacht eerst dat het er wel drie of vier waren, maar toen ik 'm oogstte

bleek het er één te zijn. De  hele rij knapte ervan op, toen ik deze joekel eruit trok.
Een rode biet die helemaal in het zaad geschoten is. Dát is nog eens geluk hebben! Als ik het zaad goed opvang en droog bewaar, hoef ik volgend jaar geen nieuw zaad te kopen.
Ook de gedroogde bieslookbloemetjes bleken als verrassing per bloemblaadje nog 3 zwarte zaadjes te bevatten.
Terwijl ik bezig ben die zaadjes eruit te halen, filosofeert ik hóe zaad nog betaalbaar kan zijn..... wát een werk om (handmatig!) al dat zaad te verzamelen.
Maar tegelijk zó gaaf om niet afhankelijk te zijn van de grote bedrijven en hun aanbod.
Ik maak m'n eigen kringloop en het scheelt natuurlijk geld.

Tot  slot


Tot slot oogstte ik het laatste blad en de laatste rijpe vruchtjes uit de vijgenboom.
Tot besluit krijgen jullie de groetjes van Lilly,
die ook wel eens wilde weten wat er zó leuk aan is om in die vijgenboom te klimmen. 
Omdat haar poezenmoeder al lang uit beeld is, deed ik het haar maar even voor.
Wel op een naar binnen groeiende tak, want voor we het weten, krijgt ze door hoe ze uit de tuin kan ontsnappen en dáár is ze nog wat te jong voor.
Trouwens... het bomen klimmen ging nog niet zo soepel over die smalle, gladde takken, dus het was goed dat ik ernaast stond.

Tot volgende maand....
Ik vind vast wel iets om te schrijven en jullie reacties zijn weer van harte welkom!