zondag 12 juni 2016

Mijn moestuin (23)

Wat heeft een schminkfoto van m'n dochter nu te maken met de tuin?
Hier volgt een bomvol bericht over tuinieren. Je vindt hier het antwoord op bovenstaande vraag en allerhande bruikbare tips en inspiratie, welk formaat tuin, balkon of vensterbank je ook hebt.
Ik begin met een feest, gevolgd door super goed nieuws, die mijn moestuinblunders volledig goed maken!
En raad eens wat ik deze week allemaal heb kunnen oogsten?

Tijd om het voorjaar en alles wat het biedt, te vieren!!

Feest in de tuin
Dinsdagavond was het open avond op de wijktuin. Hier in de stad zijn wel vijf wijktuinen en elke tuin heeft zo zijn eigen thema en sfeer. Mijn wijktuin is een plekje waar ik dol op ben. Ik noem het liefkozend een lusthof. Het ligt onderaan een dijk, de wind waait er overheen, waardoor het vaak warmer aanvoelt, dan dat het elders is. Het is prachtig onderhouden en biedt zoveel extra's als alleen mijn eigen stukje tuin. Natuurlijk de schooltuintjes (ongeveer 7 m2 per tuin) voor de kinderen, de kruidenpluktuintjes, de fruithoek waar Ank altijd jam en sap maakt van aardbeien, bessen, frambozen etc. etc. De randen vol met brandnetels, die ik graag in het voorjaar oogst, de vlierbomen aan de rand, de bloemenplukstrook......  En elke maand heeft zo zijn eigen thema en overvloed. Heerlijk.
En deze week was er dus feest: de open avond op de tuin. Iedereen was welkom en er kwamen ook zo'n 200 mensen op bezoek. Wat was er te doen?
  • de kinderen konden hun eigen tuintje laten zien aan hun ouders, buren, vriendjes of andere familieleden. Ze konden gelijk wat wieden of water geven
  • er was een heerlijk koffieterras, waar ik zelfgebakken taarten stond te verkopen. Mijn zoete rabarbertaart kon ik aanprijzen, de andere taarten en cakes moest ik natuurlijk allemaal even proeven om goed te kunnen verkopen... ;)
  • Voor de kinderen was er een speurtocht door de hele tuin
  • Kinderen konden een waterraket afschieten
  • schminken, vooral mooie bloemen
  • een broodje op een stok bakken en daarna vullen met honing van de tuinimker of jam van Ank
  • een zadenschilderij maken
  • de egelopvang met een kraampje waar je een egeltje kon adopteren en een grabbelton
  • de twee imkers van de tuin stonden er met een kraampje waar je informatie kon krijgen over 'de bijen'. Kinderen kunnen waskaarsen maken, je kan honing kopen of honingzeep
Deze dinsdagavond was echt zo'n zwoele avond, heerlijk lang buiten zijn! Ik was er om half zeven met mijn kinderen en de buurvrouw in mijn kielzog. We hadden snel gegeten en als toetje mocht iedereen een gebakje uitkiezen.
Het was een fantastische avond! Voor iedereen die hem gemist heeft: elk voorjaar is er een open avond en elk najaar is er een oogstavond! Wees een volgende keer van harte welkom!


Goedmakers voor mijn tuinblunders
Oh, wat werd ik blij gemaakt deze week. Ik schreef vorige week over mijn blunders in de tuin: al mijn augurkenplanten laten verkommeren (let op de woordspeling....) en mijn appelbooment kapot getrokken. Soms is het zó goed om je blunders te delen.
Ik vroeg op de wijktuin of er nog augurkenzaad of -plantjes waren. En ja..... dat was er dus! In de vierkante meter tuin stonden op een klein hoekje wel zestien augurkenplantjes.... je begrijpt dat die wat meer ruimte nodig hebben en ik mocht er zeker  tien meenemen! Yes! Waar die moestuinpotjes van de Albert Heijn toch goed voor zijn!
En vandaag werd ik helemaal blij verrast. De appelboomenter waar ik vorig jaar winter een boompje had geprobeerd te enten, had een heleboel appelboompjes meegebracht om te veilen bij een talentenveiling. En hoewel ik hard meebood, kreeg ik er opeens al twee cadeau van

Hier nog in de bakfiets voor vervoer....

lieve mensen om me heen. Ik weet niet waar ik het aan te danken heb, maar ik ben er heel blij mee! Het geld gaat naar het goede doel! En eerlijk gezegd zijn deze boompjes nog veel mooier dan die ik zelf had. Eén onderstam met drie verschillende appelrassen erop. Ze zien er prachtig uit! Zie je die lieve kleine appeltjes er al aan zitten? 
I feel so blessed! :)

Super bosui tip
Vorig jaar kocht ik nog een (duur) zakje zaad voor bosui en dat kwam ook nog eens slecht op. Dat doe ik nooit meer, want het kan veel leuker!
Elke moestuinder heeft wel een rijtje uien staan: rode, witte, gele, sjalotten, wat dan ook..... Ik heb ze dit jaar zelfs allemaal. Maar wat gebruik je bij de ui? Juist ja, alleen de bol die onder de grond groeit.
Maar nu zie je van de uien alleen het loof. Mooie, lange donkergroene sprieten. Dit lijkt heel erg op bosui en kun je daar ook prima voor gebruiken. Wat ik doe is het volgende: van elke ui pluk ik een stengel af. Met mijn hoeveelheid uien op beide tuinen, heb ik al gauw een grote bos. Thuis was ik ze, snijd ze in kleine stukjes en vries ze in, in glazen potjes.

Zo heb ik het hele jaar door gebruiksvriendelijke bosui of lenteuit (what's in a name) in huis. Je haalt gewoon wat uit het potje als je nodig hebt. De plant heeft er zo geen hinder van. Het loof wordt anders niet gebruikt, want als het in de zomer bruin kleurt en verdort, dan is dat alleen een teken dat de ui in de grond volgroeid is en je hem kunt oogsten.
Wil je dit ook, maar heb je geen moestuin? Neem een grote buitenpot, plant daar een paar plantuitjes in (misschien ken je iemand die wat over heeft, of koop ze op de markt of bij de Aldi) en oogst je eigen verse bosui in juni. Je kunt er voor kiezen om al het loof te gebruiken (waardoor de ui in de grond niet meer groeit) of een deel, waardoor je ook je uien nog kunt oogsten. Elke ui is hiervoor geschikt. Succes!

Wieden en brandnetelgier
Ja, wat zal ik zeggen over onkruid wieden...... het is een noodzakelijk kwaad, òf het is een rustgevend en repeterend werkje. In ieder geval geeft het veel voldoening als een stukje tuin opknapt. En als ik alleen in de tuin ben, vind ik het heerlijk rustgevend. Terwijl mijn handen bezig zijn, gaan mijn gedachten alle kanten op. Filosofische kanten, reflecterende gedachten, gebeden.......  Heerlijk!
Zo kwam ik op de volgende definitie van onrkuid: "alle planten die jij niet wilt hebben op die bepaalde plek in de tuin". Dit is heel breed, want sommige mensen zien zevenkruid en brandnetel als onkruid, terwijl ik ervan eet. Tegelijkertijd kan een aardappelplant of aardbeienplant onkruid zijn, als ze op de verkeerde plek groeien, waar jij, als tuinder wat anders in gedachten had.
Ach..... het is maar hoe je het bekijkt dus. Zitten er zo niet aan heel veel dingen in dit leven twee kanten??
Terwijl ik zo aan het wieden ben, probeer ik het 'buikbare'  er nog uit te halen. Ik houd de brandnetels apart en doe ze in een emmer met water en zo maak ik brandnetelgier. Dit is een effectief goedje wat ik straks weer ga gebruiken om planten die last van luis hebben, mee te besproeien. Het moet zo'n drie weken trekken. In de tussentijd gaat het geweldig stinken, dus ik zet de emmer in een hoekje achteraan. Ik dek hem af en zo kan het rustig trekken. Als het is gezeefd, is de brandnetelgier zelfs zo sterk, dat je het moet verdunnen voor gebruik.
En werkelijk, als ik in de buurt kom, komt de lucht me al tegemoet...... Bleh!


Schooltuinles
Op woensdag hadden we een leuke les:  natuurlijk praatten we na over de fantastische open avond. En......  vandaag mocht de eerste oogst mee naar huis. De tuinkers was helaas nog niet zo goed gegroeid, maar de rucola juist wel. Dus dat mocht mee. En sommige kinderen konden ook een kropje rode sla mee naar huis nemen. Dat was per tuintje nogal verschillend, dus ik lóóp wat rondjes, langs al die tuintjes.  Even kijken bij die, een vraag beantwoorden bij dat kind, bemoedigen bij die jongen, een tip geven aan dat meisje. Ik ben in mijn element bij deze tuinlessen. Ik krijg er ook echt energie van. Als ik 's middags thuis kom, wil ik zo weer verder in mijn eigen tuin!
De kinderen op de tuin probeer ik ook de les over het leven: insecten, spinnen, wormen....... op de tuin mee te geven. Deze beestjes wonen in de natuur en in de tuin. Wij als mensen komen op bezoek. Heb respect voor deze nuttige, werkzame beestjes; jaag ze niet op, maak ze niet dood en wees er niet bang voor  (ha ha..... kinderen kunnen zo bang voor een spin zijn, dat ze niet eens naar de wc durven op de tuin!)

Oogsten
Mijn radijs was behoorlijk aan het doorgroeien en de kleine rode knolletjes worden dan te groot, slecht van smaak en taai. Dus heb ik op mijn moestuin alle radijs gerooid en aan de kippen gegeven.
Deze week at ik lekker van mijn snijbiet, kropsla, rucola (uit de voorbeeldtuin van de schooltuin), paksoi, peultjes, bosui (zie hierboven). Heerlijke gerechten kwamen op tafel en met het zomerweer zaten daar lekkere pastasalades bij, heerlijke rijstgerechten uit Thailand.....  ik deel ze nog wel eens..... In ieder geval heb ik nu groentes in overvloed. Ik kan bijna wel een paar dagen extra in de week gebruiken om alle sla, snijbiet en paksoi op te eten. En deze groentes zijn niet zo geschikt om in te vriezen of te wecken......
Elke dag oogst ik ook aardbeien. Heerlijk zoet. Het enige wat ik er mee maakte deze week was een smoothie. De andere aardbeien zijn al op, voordat ik een idee heb. Maar ja, opeens gaan de kinderen verdacht graag mee naar de tuin. Hoe zou dat nu toch komen? ;)
Komende week verwacht ik de ijsbergsla en de eerste courgettes te gaan oogsten! Mmm.....

Paksoi
Ik was zo blij met mijn enendertig goed opgekomen paksoiplantjes...... maar er zijn wel wat problemen. Paksoi is een zogenaamde 'langedagplant' en groeit het beste pas later in het
jaar. Nu is de temperatuur snel te hoog en schieten de planten door. Dit betekent dat de bladeren zich niet tot een krop vormen, maar dat de plant gelijk gaat bloeien en zaad wil vormen. Voor mezelf de tip voor volgend jaar: paksoi pas zaaien tussen 15 juli en 15 augustus.

Gelukkig kun je paksoi nog wel oogsten, maar in plaats van één plant heb je er zeker twee tot drie nodig.



Hier toch een heerlijk gerecht met geroerbakte paksoi, geserveerd op pandanrijst en met cashewnoten.

Stokbonen

Op die zonnige dagen deze week, schoffelde ik mijn strook tuin waar ik de stokbonen wilde zetten. Eerst maak ik het geraamte voor de stokbonen: een gekruiste dubbele rij is het meest praktisch. Ik gebruik een tussenruimte van ongeveer 50 cm, zowel in de rij als de rijen onderling. Bovenaan maak ik de stokken vast met touw en met een horizontale stok voor de stevigheid. Bonen kun je nog zaaien tot half juli. Ik heb zowel sperziebonen als snijbonen gezaaid en deze keer heb ik ze niet voorgeweekt in water.

Rond de stok zaai ik vijf boontjes, maar het kunnen er ook zeven zijn. Dan krijg je straks mooie 'volle' stokken. De planten slingeren zich namelijk om de stok heen en kunnen wel tot tweeënhalve meter hoog groeien. We vinden dit een super lekkere groente en je kunt er ook echt alle kanten mee op. Ik zie al uit naar een heerlijke oogst....

 Tuinbonen
Officieel behoren deze tot een andere familie dan de bonen die ik hierboven beschreef. Al eerder liet ik prachtige bloemen zien van deze mooi-groeiende bonen. Helaas zie ik steeds vaker dit:
Op de tegels en op de grond naast de rij bonen liggen afgerukte bonen, die zijn opengepikt en leeggegeten door vogels. Iemand zag de vogels echt zitten rukken aan de planten en toen ik op een rustig moment op de tuin kwam, met wat zachte regen, zag ik ze inderdaad met eigen ogen. Wel veertien kauwen vlogen op, van tussen de tuinbonenplanten waar ze zich tegoed deden aan de jonge boontjes. Onmiddellijke actie is nodig, wil ik zelf nog wat kunnen oogsten. Ik verleg de netten die ik op de tuin heb. De peultjes zijn niet meer zo interessant voor de vogels, omdat ze nu groot genoeg zijn, lees: steviger en minder mals om in te pikken. Dit net verplaats ik naar de tuinbonen, samen met het net van over de sla. Hopelijk zijn mijn slakroppen ook niet meer interessant..... De tuinbonen zijn hoge planten: het past maar net, dat net!



Mijn vogelverschrikker met roestig rammelende blikken, is dus duidelijk niet afschrikwekkend genoeg voor de vogels. Helaas.
Toch mijn vogelminnende buren maar eens vragen of ze, met hun vogelloktuin, ook de vogels willen verzoeken alleen in hun tuin neer te strijken en vooral die van mij te negeren.
Ik hou ook van vogels, maar laat ze van mijn groente- en fruitoogst af blijven!!

Volgende week meer over zaaien en planten, ook van de wintergroentes.
En een nieuwe, wel heel speciale moestuin: in hoger sferen!
Lees je ook dan weer mee?