zaterdag 15 april 2023

Mijn moestuin in april (1)

Aan het begin van deze maand bleven mijn handen nog schoon.
Inmiddels heb ik weer de bekende zwarte randen onder mijn nagels en 
voelen mijn handen ruw van het werken in de grond.
Handschoenen draag ik zelden...  lekker graven in de grond,
de aarde tussen je vingers voelen is zó fijn en weegt niet op tegen schone nagels.
Ik heb een enorme inhaalslag gemaakt met het werk in de moestuin....  
en ik ben van plan wat vaker te schrijven over m'n moestuin, zodat je de belevenissen 
op de voet kunt volgen en er zelf mee aan de slag kunt.
Lees mee over mijn moestuin en hoe je opstart.
Lees mee over het kriebelende lentegevoel waardoor je buiten wilt zijn. 
Met of zonder tuin!

Bloesembelofte!


Ik rook de tere, witte bloesem van de pruimenboom en oh, wat zou ik die geur
graag 'vangen' en mee sturen.
 Lekkerder dan een duur parfum met een bitterzoete, vluchtige herinnering
 aan mijn kindertijd waardoor de tranen bijna in mijn ogen sprongen.
Ik denk van geluk en verwondering....
 Het is lente! En dat ruik je om je heen!
Sta jij wel eens even stil om te ruiken aan bloemen die je onderweg
tegen komt? Doen hoor! Dát hoort bij genieten van het leven.
Dit is de bloesem van de oude pruimenboom op de tuin! 
Elk jaar denk ik: "Dit is het laatste jaar dat de boom er nog staat en vrucht draagt"
Hij staat krom van ouderdom, er breken takken af en - dat is het ergste - er
 zit een grote zwam op de stam.
Maar elk jaar verrast 'ie me  met weer méér zoete, sappige pruimen!
Een echte blessing-boom!

Aan de andere kant van de tuin staat mijn jonge pruimenboompje
die eigenlijk een Elstar hoorde te zijn(!). Hij geeft harde, zure pruimen,
wanneer de oogst van de oude boom bijna is afgelopen.
En het gekke is...
zelfs de bloesem ruikt niet zoet! 
Of is dat niet gek? Hebben jullie ook  wel eens zoiets gemerkt?
Bij zoete en zure appels bijvoorbeeld? 


Startklaar zonder tuinplan

De tuin is gefreesd!!  Yes! Ik vroeg het als verjaardagscadeau aan  buurman Teun 

en de eerste week van april was het zover! 
Nu kan ik gelijk ter plekke zaaien, planten of poten.  Het echte werk!
En van buurman Teun kreeg ik allemaal tips! 
  1. Zaai in rechte regels! Hmmmm, dát doe ik altijd al, alleen lopen de paadjes scheef waardoor mijn regels niet recht lijken... ;)
  2. Zaai met voldoende ruimte tussen de regels zodat er een schoffel door kan! Mijn holle schoffel is een stuk slanker dan de ronde schoffel van Teun en past er meestal wel doorheen....
  3. Maak je bedden niet te breed, dan kun je er makkelijk vanaf de paadjes bij. Ik gebruik altijd hardhouten planken als paadjes en elk jaar verdeel ik de tuin in bedden met behulp van deze loopplanken.
de tuin vanaf de andere kant... met de loopplanken
 Ideaal, want heb ik veel meer plantjes of zaad wat ik wil gebruiken,
 dan schuif ik  het hele paadje een stuk op.
Oh, ik vind mezelf best een goede tuinder, maar werken volgens een weldoordacht tuinplan
Heel gestructureerd en georganiseerd? Nee.... dát past niet bij me. 
Beetje eigenwijs ben ik natuurlijk wel! Soms lijkt het daardoor 
dat ik maar wat aanrommel en niet nadenk, maar dát is weer wat anders. 
Ik ben ontzettend flexibel. Groeien er teveel plantjes, dan maak ik mijn bed groter, 
 past iets niet in het vak van de bladgroente of de kolen, dan zet ik het ergens anders neer. 
Dát kan er ongestructureerd en chaotisch uit zien, maar het is zó handig! 
Je weet toch nooit hoe iets groeien gaat?
Vandaag heb ik besloten dat ik de tuinindeling volgens de wisselteelt loslaat. 
Het is vast en zeker nuttig en goed en ik zal er voor zorgen dat mijn aardappels 
nooit twee keer op dezelfde plek staan, maar me aan het hele schema houden, lukt me niet! 
 Dit jaar ga ik meer letten op 'goede en slechte buren' in de moestuin.
Op deze website  lees je er meer over!

Naar volle tevredenheid gebruik ik de zaaikalender van Maria Thun weer.
Niet omdat ik vorig jaar merkte dat alles zoveel beter groeide
en zoveel groter en smaakvoller was bij de oogst - ook wel, hoor! - maar
het helpt me mijn werk te begrenzen.
Soms 'moet' ik van mezelf in de tuin werken, maar als het
- zoals vandaag - om 15.00 uur het einde is van de worteldag
en ik heb hard gewerkt met het zaaien van pastinaak, krootjes, wortels
en het planten van uien, dan mag ik - en volgens de kalender  - móet ik stoppen!

Tijd om uit te rusten!
Of in dit geval naar een tuincentrum te gaan. 
Ik heb mezelf beloond! Niet alleen prei en pootaardappels voor de schooltuin,
maar ook zoete aardappels, geënte komkommer en meloen voor in de kas.
En plantjes paksoi en knolselderij die ik dit jaar nog niet heb gezaaid.
Ik word zó hebberig in een tuincentrum!
Vandaag was ik bij Verswinkel vd Kooy in Benthuizen. Daar hebben ze
veel groente- en kruidenplantjes,  fruitstruiken en -boompjes.
En pootaardappels en biologische potgrond.
En niet zo duur...

Asperges

Mijn eerste tuinklus was het planten van de aspergeklauwen, waar ik de vorige keer al over schreef.
Het zijn groene asperges en deze hoeven niet in een heuvel te groeien of verplaatst te worden.
 Groene asperges - het makkelijke broertje van de witte asperges - zijn eenvoudiger in de teelt.

Ik groef eerst een geul in de grond. Daar verdeelde ik kippenmest
en zand in. Groene asperges wortelen graag diep en door het zand wordt de bodem
wat luchtiger, blijft ze niet te zwaar. Asperges kunnen tien jaar lang op dezelfde plek
staan en een beetje vruchtbare grond is dan wel fijn.
In de geul maakte ik een soort molshopen op 35 cm onderlinge afstand.
De aspergeklauwen lijken met hun lange wortels wel iets
op een octopus met lange tentakels.
Die tentakels drapeer ik over de heuveltjes heen en leg ze languit
in de geul. Dát is de manier om ze te planten, las ik ....
Zie je hier het eerste begin van een groene asperge komen?
Toch mag je de eerste drie jaar nog niet oogsten.
De plant moet eerst alle energie inzetten voor de groei.
Dek de geul toe met aarde en maak een heuveltje boven op de asperges. 
Klaar! Voor de eerstkomende 10 jaar.
Uiteraard hou ik je op de hoogte wanneer ik ervan kan oogsten ;)
Nieuwe experimenten... ik ben er dol op!

Aardappels en uien

Oude bekenden die elk jaar terug komen zijn de aardappel en de ui.
Ze groeien vrij makkelijk en zijn lonend.
Biologische aardappels blijven duur in de winkel en zelf geoogste aardappels 
kun je lang bewaren op een koele plek buiten de koelkast.
Van uien oogst ik niet alleen de ui, maar ook de stengels. Klik!

De kippen vinden mijn tuinwerk zeer interessant en scharrelen om me heen.
De kleine staartjes van de ui die boven de grond uitsteken, lijken wel wat op wormpjes.
Maar kippen zijn slim en pikken er niet in.  Ze helpen liever met de grond omwoelen,
waardoor mijn 'rechte' rijtjes dadelijk toch weer scheef liggen of een bocht maken.
Oh jee... als buurman Teun het maar niet opmerkt.


Schooltuintjes

De schooltuinlessen zijn weer begonnen! Ik geniet hier altijd enorm van!
 En de kinderen die voor het eerst les van me krijgen, 
waren al enthousiast voordat ik zelfs maar begon.
Zo leuk!
In de eerste les wordt traditiegetrouw de aardappel geplant.
Eerst leg ik binnen in de klas van alles uit.
De kinderen kijken een filmpje over de groei van de aardappel Klik!  van schooltv.
En dan gaan we buiten aan de slag.
Tjonge.... wat staat het onkruid hoog!
Niet alleen in de tuintjes, maar ook rondom de bakken en op de paadjes.
Meestal zorgt het tuinteam dat het ergste vuil is weggehaald, maar 
dit jaar doe ik het zelf met de kinderen.
En dat vinden ze zo'n eerste les nog helemaal niet erg.
Sommige kinderen wilden niet stoppen en andere kinderen  dachten na een 
uur dat er nog maar een kwartier voorbij was. 
Als dát geen goed teken is!
Op nog heel veel leuke schooltuinlessen!


Weeuwenteelt; de balans

Hoe vind ik dat het is gegaan met de weeuwenteelt? Als het goed is, zou ik in april er al van moeten kunnen oogsten. Van die plantjes die ik in september/oktober al gezaaid heb, die de hele winter zaten te wachten op de lente en dan pijlsnel groeiden en supervroeg te oogsten zouden zijn. 
Helaas.... de werkelijkheid is minder rooskleurig. Meer dan 75% van de plantjes is vóór de winter al opgegeten. De ijsbergsla die overgebleven was in de kas, groeide als enige goed. En ik kreeg hoop dat ik deze in april kon oogsten.


Maar de ramen moesten uit de kas vanwege een grote klus aan huis.
Toen de kippen vrij mochten scharrelen, konden ze ook dwars door de kas heen wandelen. 
Dat was ik even vergeten. En ze hebben 'm gevonden, hoor! 
Heerlijk vonden ze die frisgroene blaadjes van de krop ijsbergsla!
Nu moet ik weer wachten tot de bladeren groeien.... en dat duurt zó lang!
En de kippen? Die mogen niet meer buiten scharrelen tot ik zelf 
de sla heb geoogst!!
Verdorie!

De hangende tuinzak moest ook van de muur en
ik heb de hele zak maar leeg getrokken.
De plantjes hebben te weinig ruimte om goed te groeien.
En door een onregelmatige watergift groeit het ook niet zo goed!

In de moestuinbak heb ik de ijsbergsla uit de hangzak geplant.
Het werd hoog tijd, want zoveel ruimte had ze niet meer.
Maar vroeg oogsten  - het is inmiddels half april - dát zit er niet in!

De weeuwenteelt: ik snap dat er niet zoveel over geschreven wordt.
Het geeft weinig resultaat en er is absoluut geen garantie op succes.
Toch probeer ik het volgend jaar weer... wie weet, gaat het dan anders.


Oogsten

De eerste helft van april kan ik helaas niets oogsten uit de moestuin... 
Ben ik snel klaar met daarover te schrijven, dacht ik.
Tot ik opeens de rabarber zag staan in een hoekje van de tuin.
Yes! Ik kan al wel uit de tuin eten.... rabarber!
Op de oude plek waar ze al zo'n acht jaar staat, is ze zo goed als uitgegroeid.
Rabarber vermeerder je echter gemakkelijk door de wortelkluit te scheuren en 
de rabarber op nieuwe plekken te planten.
Daar groeit de rabarber goed met haar rozerode stengels.
Vandaag at ik de eerste rabarber in een lekker hartige stick, klik!
Mijn droomrecept waar ik maar één stengel voor nodig heb.

Moestuingerelateerd, maar geen echte moestuin oogst:
zijn de eieren.
Ik raap er elke dag een aantal.... lekker hoor! 
De kippen leggen nu goed en ik geniet ervan!
En ik experimenteer met verschillende bewaarmethoden, maar daarover later meer.

Een vertrapte tulp kwam na een uur of vijf in het water te hebben gehangen
weer trots en fier rechtop staan!
Vanuit de oorlog is bekend dat tulpenbollen eetbaar zijn,
maar er kan nog meer met tulpen... daarover een andere keer.

De rest van mijn groenten haal ik nu vooral uit het wild!
Mijn moestuin met haar cultuurgewassen laat me wachten,
maar in de natuur om ons heen groeit al volop brandnetel, daslook, 
walstro, vogelmuur, paardenbloem, zevenblad, wilde postelein etc etc.
En jawel, ook in een verwilderd hoekje van mijn tuin!
Je moet het alleen net even weten dat het eetbaar is.
Deze maand organiseerde ik zelf twee inspirerende wildplukwandelingen.
Super leuk om te doen!
Wil je volgend jaar in april mee? Ik zal het tijdig aankondigen...
Wanneer de moestuin nog niet aangelegd is, 
is er tijd genoeg om op zoek te gaan naar daslook!

Toch nog een lang blog geworden.
Wat vind jij? Zal ik vaker mijn moestuinbelevenissen beschrijven?

3 opmerkingen:

edith zei
Deze reactie is verwijderd door de auteur.
edith zei

Ja graag meer over de moestuin. Ik ga voor het eerst een stuk van de tuin gebruiken als moestuin. Ik kan nog wel tips gebruiken.
groeten Edith

Tamar zei

Hi Edith,
Dank voor je reactie. Ik schrijf graag over de moestuin, dus dat komt wel goed.
Misschien kun je ook eens kijken bij mijn moestuinblog van mei 2021 waar ik schrijf over makkelijke en moeilijke groentes voor de beginnende tuinder. Nu ik 'm overlees zie ik dat ik snijsla en rucola als makkelijke groentes niet heb genoemd.
Veel succes! Het gaat vast lukken!