woensdag 13 maart 2024

Ontlokend look: kraailook, bieslook en ander look....

 Al een tijdje was ik op zoek naar meer  over kraailook, het - oneerbiedig gezegd - wilde broertje 
van de bieslook. Want kraailook zelf vind ik op heel veel plekken. In donkergroene pollen 

steken ze boven het grasveld uit en zelfs in december kwam ik kraailook tegen in het bos. 
De karakteristieke maar subtiele geur van de ui verraadt dat het hier om een look gaat.
Maar er zijn zovéél loken! Tijd om er eens in te duiken....
Misschien weet jij er veel over, vul gerust aan. Misschien kan ik je inspireren.
Kijk nog eens goed om je heen, want je kunt zoveel in het wild vinden.
Met vandaag de nadruk op kraailook :)


De look familie

Wist je dat er ontzettend veel -look planten zijn? Wereldwijd komen er zo'n 700 soorten look voor met allemaal die karakteristieke uien geur.
Ze behoren allen tot het Allium geslacht dat een onderdeel is van de Amaryllidaceae familie, wat de Latijnse naam voor de uitgebreide narcisfamilie is.
Klik hier voor een uitgebreide lijst met bijna alle looksoorten.

Ik onderscheid:
  1.  de grote, mooie, kleurrijke  Allium sierbloemen.
    Als je googlet op Allium kom je die het eerst tegen.
Ze zijn kleurrijk, opvallend, sierlijk en trendy in de tuin en in boeketten.
Het grappige is dat ze licht naar ui geuren. Ze doen hun familie eer aan.
Bij veel sier Alliums staat het er niet bij, maar volgens mij zijn
de verwilderde Alliums (die al een paar jaar in je tuin staan) allemaal eetbaar.
Zowel de bloem, stengel als bol. Ik ga het dit jaar voor je uittesten...
Uit een bloemenwinkel is het een ander verhaal, daar worden bloemen
zonder eco merk behandeld met gif, veel gif.
Dus haal ze uit eigen tuin voordat je een hapje neemt ;)

            2.   culinaire kruiden en groenten uit de moestuin
Het meest bekende kruid is natuurlijk bieslook
en variaties daarop zoals Chinese bieslook of knoflookbieslook.
Knoflook wordt zowel tot de kruiden als groente gerekend.
Groentes uit de look familie zijn niet alleen bekend, maar ook favoriet: 
denk aan prei en
 dé ui in alle variaties: gele, rode, witte.
Daarnaast heb je sjalot, zilverui, bosui en lente ui. Lees hier meer over.

  

            3. de wilde, eetbare kruiden
              denk hierbij aan daslook, driekantig look en kraailook,

maar ook aan armbloemig look, moeslook, kantig look,
berglook, eslook, ronde look, slangenlook, kogellook, bochtig look en hangend look.
Over daslook, dat gezonde, krachtige plantje dat ons in het voorjaar van energie voorziet,
heb ik al meer geschreven en heel veel recepten gedeeld. Klik bijvoorbeeld voor soep hier!
Al deze wilde kruiden zijn herkenbaar aan hun karakteristieke (milde of meer pittige) uien- of knoflookgeur!
Om het ingewikkeld te maken is er ook nog 'look-zonder-look' die niet tot de
look-familie behoort, maar wel een lichte uien- of knoflookgeur geeft 
wanneer je over de blaadjes wrijft. Dit kruid is ook eetbaar.




Wat is kraailook

Kraailook [Allium Vineale] groeit in opvallende donkergroene pollen die wel wat op gras lijken. 
Kraailook is eetbaar en op z'n lekkerst van december tot en met april. Reuze praktisch, want dan groeien andere (tuin)kruiden meestal nog niet.
Het blad is donkergroen en ruikt meer naar ui en prei dan naar knoflook.  In de zomer worden de bladeren grijsgroen en krijgen een bloemstengel die erg taai en niet zo smakelijk is. 
Kraailook komt veel voor in ons land en groeit in weiden, bos en langs wegen en paden. 
Er zit veel kalk in de grond als de kraailook er groeit.
De kleine knolletjes kun je het hele jaar door opgraven en eten en lijken wat op een pittig wild uitje, bijna smaakt ze als knoflook. De bolletjes groeien onderaan de stengel en 
zorgen voor de vermeerdering.
Kraailook bloeit in de zomer met rozerode bloemen, maar dan zijn de stengels 
al hard en taai en niet lekker om te eten.

Kraailook en bieslook

Toen ik kraailook voor het eerst tegenkwam, dacht ik dat ik verwilderde bieslook had gevonden.
Ik wil graag zeker weten dat het kraailook was. De karakteristieke geur was er duidelijk, maar wat zijn de andere kenmerken van kraailook die hem onderscheidt van bieslook? 
Bieslook [Allium Schoenoprasum] is een vaste plant, maar overwintert ondergronds. 
In het vroege voorjaar komt ze weer uitlopen. 
Kraailook  [Allium Vinealeis ook een vaste plant en groeit juist in de winter.
Hij verdwijnt in de zomer, na de bloei.
De bloeikleur is verschillend. Bieslook bloeit met paarse bloemen, kraailook met rozerode.
Beiden hebben lange priemvormige, holle bladeren.
Kraailook heeft iets donkerder blad, het is langer en taaier. 
Bij kraailook zie je duidelijk de langwerpige nerven lopen die het blad 
niet alleen zijn stevigheid, maar ook een bepaalde taaiheid geeft.
En soms heeft kraailook aan de top een krul in het blad.
Kraailook groeit in het wild: op graslanden en vooral op een kalkhoudende bodem. 
Bieslook wordt in de tuin geplant of gezaaid en komt elk voorjaar opnieuw op.
Even ingezoomd:
Bij bieslook zijn de bladnerven veel
minder duidelijk aanwezig en ook veel dunner.
Ik ben overtuigd: ik heb op veel plekken kraailook gevonden.
En terwijl bieslook nog haar winterslaap houdt, kan ik in de winter
lekker kraailook oogsten!


Kraailook verwarren met...


Het zou kunnen zijn dat je in het vroege voorjaar kraailook verwart met een ander, niet eetbaar gewas.
Terwijl ik door het park liep, zag ik het zomaar gebeuren....


Want kraailook met zijn lange, priemvormige bladeren lijkt ook een beetje op gras.

Gras kan ook in hoge pollen groeien, maar in tegenstelling tot kraailook is gras plat 
en heeft geen holle stengel. De nerven zijn duidelijk zichtbaar en de karakteristieke uiengeur
 ontbreekt. Kijk even twee keer voordat je gras plukt, al groeit kraailook ernaast.

In het voorjaar zag ik ook grote pollen krokussen, die goed herkenbaar zijn als de krokussen bloeien.
 Maar het blad komt pas tot volle ontwikkeling wanneer de bloemen uitgebloeid zijn. 
Naast de geur is het grote verschil met kraailook
dat er een duidelijke witte middennerf op het blad te zien is. Daarnaast is het blad  smal, 
maar niet priemvormig. Zoals je op deze foto kunt zien.
De bladeren van de krokus kun je níet eten!

Dit is kraailook!

Tot slot

Heb jij hier iets van opgestoken? (Hier komt even de leerkracht om de hoek kijken...) 
Weet jij wat wát is? 
Ben benieuwd of je het goed ziet op deze foto ;)
Plaats gerust een reactie in de comments.


Oh ja, de winactie van het gebluste kalkpoeder voor eier glassing  is er natuurlijk al lang uit, 
maar heb ik hier nog niet vermeldt.

Er zijn drie winnaars!
Hoera voor:
Annette Koolmees van #Annettes_tuin 
Anne Mie Verheyden van #anne_missy_mie
en Anne van Langendonck van #deer_in_town
Stuk voor stuk inspirerende, groene accounts op Instagram, leuk om te volgen.
En natuurlijk volg je mij ook al, toch? Klik!


En blijf meelezen. Pluk alvast een bosje kraailook als je het hebt gespot. 
Deze week deel ik een verrassend lekker recept met kraailook! 

Geen opmerkingen: