maandag 19 juli 2021

Kruisbessen wecken

 Oh, die lekkere kruisbessen! Ze zijn erg stekelig en moeten goed rijp zijn, 
maar dan heb je ook wat bijzonders!
Mijn eerste herinnering was bij mijn opa in de tuin. Naast het zomerhuisje had hij een paar 
struiken staan: de rode en groene kruisbes! Opa deed ons voor hoe je ze moest eten: met je tanden 
trok je het taaie schilletje open en de inhoud zoog je eruit.
Mijn zoon eet gewoon de hele kruisbes op, dat is natuurlijk niet verboden.
Maar door die scherpe stekels zijn kruisbessen [Ribes uva-crispa]  niet favoriet in de tuin.... 
Bij 'Diana's mooie moestuin' las ik dat ze tegenwoordig soms stekelloos door het leven gaan, 
maar de mijne prikt ouderwets.
Ik had 'm vorig jaar goed gesnoeid - de struik miste wat takken op de juiste plekken
 en mijn armen zaten onder de schrammen -  de opbrengst is geweldig, dit jaar!
Ik heb echter de groene kruisbes en wanneer die precies rijp is, dát is moeilijk te zien.
Ze moeten zacht aanvoelen, maar soms ben je dan weer net te laat.
Gelukkig heeft mijn tuinbuurvrouw rode kruisbesstruiken en wanneer die mooi rood kleuren, 
weet ik dat het zover is.

Wanneer ik ze toch wat te vroeg pluk, zijn ze prima geschikt om te wecken.

Juist halfrijp en dus halfzoet is het prima om kruisbessen te wecken.
En waarom ik ze weck?
Nou, eigenlijk wilde ik nieuwe, lekkere taartrecepten gaan uitproberen, 
maar daar is niet zoveel tijd voor. Nou ja, wel voor het bakken - wecken kost ook tijd - maar 
niet voor het op eten.
Dus stel ik dat even uit. 
En als ik er later dit jaar zin in heb - of zelfs lekker voor mijn verjaardag - kan ik deze geweckte kruisbessen gebruiken in de taart.

Wecken

Voor wecken heb je
 weckpotten  nodig, compleet met rubber ringen en klemmetjes. 
De meeste weckpotten, waar ik stoofperen in had geweckt, stonden alweer een tijdje leeg. 
Wist je dat je weckpotten prima tweedehands kunt aanschaffen? 
Sommige mensen doen hun hele voorraad weg.
 Let goed op dat er geen barstje of beschadiging aan de rand zit
 en dat de rubber weckringen niet hard zijn geworden. Die ringen kun je overigens
makkelijk bij bestellen.
Je kunt goed slagen en veel plezier beleven met deze 'nieuwe' hobby. 
Nieuw omdat het trendy is, maar tegelijk is het al eeuwenoud.... 
bijzonder toch dat mensen vroeger al op dezelfde manier hun voorraad groenten en fruit 
wisten te bewaren. 
Niet alles kun je even goed wecken, ik heb al eens potten gehad die bijna uit elkaar spatten
 van de gistende inhoud, maar fruit wecken lukt altijd wel, daarom nu dit experiment met kruisbessen!
Ik heb geen weckketel, dus de potjes gaan in een gewone, grote pan en dat kan prima!!



Kruisbessen wecken


Ingrediënten:
  • kruisbessen zoveel als je hebt of wilt wecken
  • 1 liter water
  • 750 g rietsuiker
  • weckbenodigdheden

Hoe maak ik het klaar:
Steriliseer de weckpotten door ze met deksel en rubber ring in sodawater uit te koken. Spoel ze vervolgens met kokend water om en herhaal dit vlak voor gebruik nog een keer.

 Zet de rubber ringen en deksels onder water tot gebruik.
De hoeveelheid kruisbessen maakt niet zoveel uit. Ik had 2 kilo(!). Was de kruisbessen goed, verwijder het steeltje en laat het zwarte kwastje zitten.
Prik met een houten saté prikker in elke kruisbes een gaatje. Hierdoor ontsnapt tijdens het wecken de druk uit de kruisbes zodat deze niet uit elkaar spat.
Laat de kruisbessen staan tot gebruik.
Maak nu het suikerwater door water op te zetten met de suiker. Roer goed, door het verwarmen zal de suiker oplossen in het water en klaar ben je. Laat het niet koken, anders kan het gaan geleren.

Doe de kruisbessen in de goed omgespoelde weckpotten tot ongeveer twee centimeter onder de rand.
Schenk het warme suikerwater erbij tot de kruisbessen onder staan.
Deze hoeveelheid suikerwater is voldoende voor ongeveer 8 weckpotten en 2 kilo kruisbessen.
Mors je iets op de randjes, veeg het gelijk schoon, want anders sluiten de rubber ringen niet goed aan.
Werk schoon en netjes.
Doe de rubber ring om het deksel en sluit de potten af. Doe er de klemmen op.
Zet heet water op in een grote, ruime pan, ik heb een 10 liter pan en die is hier heel geschikt voor.
Leg op de bodem van de pan een theedoek. Dit zorgt ervoor dat de glazen potten tijdens het wecken niet beschadigen of breken.
Zet de potten met warme inhoud in de pan met warm water. Verhit het water verder tot 85 °C. Of breng het even aan de kook en houd het er daarna net onder.
Ik hang een kookthermometer in de pan, zodat ik weet wat de precieze temperatuur is.
Je kunt de weckpotten op elkaar stapelen, maar de bovenste pot moet zeker voor driekwart onder water staan.
Laat de potten nu 40 minuten wecken.

Al de aanwezige micro-organismes, zoals bacteriën, worden door verhitting gedood.
Bij wecken ontstaat er in de weckpot een overdruk, waarbij de warme lucht, stoom en soms ook wat vloeistof tussen de inmaakring en de glasrand uit de weckpot naar buiten wordt geduwd.
Het deksel en de inmaakring, die worden vastgehouden door de weckklemmen, functioneren daarbij als een overdrukventiel.
Dat wil zeggen dat er wel een beweging van lucht, stoom en eventueel vloeistof naar buiten toe is, maar niet naar binnen toe.
Na deze 40 minuten laat je de potten afkoelen door ze uit het hete water te halen en te laten rusten. Bij het afkoelen na het inmaken, ontstaat er in de weckpot een onderdruk, oftewel een vacuüm. Hierbij perst de normale druk van de buitenlucht met grote kracht het deksel op de glasrand en de inmaakring die er tussen ligt. Hierdoor kunnen de weckpotten met inhoud heel lang bewaard blijven.
Als ze volledig afgekoeld zijn, kun je de klemmen eraf halen en gelijk zien of het wecken gelukt is. Het lipje van de rubberring staat dan een beetje naar beneden gericht. Als je er zacht aan trekt geeft het niet mee. De pot zit stevig dicht!


Zorg dat je officiële weckpotten gebruikt, ik probeerde het ook met decoratieve, maar goedkope potjes met ring en klemmen, maar deze bleven dus niet dicht zitten.
Wil je een pot openen, dan trek je het lipje van de rubberring hard naar beneden om op die manier het vacuüm te verbreken.

Als fruit goed geweckt is, kan het heel lang bewaard blijven.
Ik ben nu al stiekem benieuwd naar mijn winterse taart met kruisbessen.
Of wacht.... misschien maak ik 'm al eerder, want ik heb nog niet de hele struik leeg geplukt!

Heb jij al eens geweckt?
Wat is jouw succesrecept?!

Geen opmerkingen: