dinsdag 4 oktober 2022

Mijn moestuin in september

Jippie,  het is herfst! Na een heerlijke zomer, mag het wel weer een beetje minder: 
minder warm, minder droog, minder werk in de moestuin...
Ben jij nog niet toe aan de herfst?
In de tuin is overigens niet minder werk te doen, maar ik kies ervoor meer in de keuken te doen! 
De oogst is groot en moet verwerkt!
En dit vind ik geweldig! Het is absoluut geen straf, hoewel ik wel elke dag wat tijd te kort kom...
Fotocredits: Hans
Normaal loop ik op zondagmiddag even door de moestuin om mijn weekmenu samen te stellen,
 nu komt alles in grote hoeveelheden tegelijk en borrelen er niet alleen ideeën voor de avondmaaltijd,
 maar ook allerlei andere ideeën om in te maken of te verwerken in lekkere baksels. 
Heerlijk vind ik het!

Als je mee leest zie je regelmatig nieuwe ideeën langskomen.
Op mijn pagina's:  groenten-uit-de-tuin (klik)! en fruit-uit-de-tuin (klik)!zie je de door de jaren
 heen verzamelde ideeën alfabetisch gerangschikt staan per groente- of fruitsoort!
Inspirerend voor wanneer je veel van hetzelfde kunt oogsten!
Zelf grijp ik ook geregeld terug op mijn voorgaande recepten en ideeën.

De schooltuinlessen gecombineerd met kooklessen krijgen deze maand elke week een plaatsje
 op school en in mijn weekprogramma. En kijk mee bij de super gezellige workshop honing-
slingeren die Petra had gewonnen. Ik vind het zó gezellig om mijn lezers of volgers 
te ontmoeten en spreken!
Het grappige is dat we altijd genoeg gespreksstof hebben en dat het elke keer weer 
erg gezellige, aardige mensen zijn. Lees mee....

Laat je inspireren en kijk en lees weer lekker mee.



Pompoenen


De aftrap is voor de pompoen. Op drie plekken in mijn tuin staan een paar planten en ze doen het goed!
Zó goed dat ze maar blijven doorgroeien: ik bedoel de plant dan.
Lange en bladerrijke ranken kruipen overal tussendoor of klimmen zelfs omhoog langs de schutting.
Niet voor niets wordt een pompoenplant vaak ergens neergezet om het onkruid 
uit de tuin te houden, want wat er onder wil groeien, verstikt!
Ik heb dus die lange ranken afgeknipt zodat de groeikracht in de eerste plaats
naar de pompoen toe gaat.
En dan vind ik tussen de bladeren een verrassend groot exemplaar!

Een pompoen oogsten is nog wel eens verwarrend....
Wanneer is 't ie groot of rijp genoeg?
Dat is heel simpel! Als het steeltje zoals je hier op de foto ziet niet meer groen is
maar bruin en houtachtig. De voedingsstoffen komen niet meer bij de pompoen,
deze is klaar met groeien! Pompoenen worden meestal geoogst in september.
Oogst de pompoen met het steeltje eraan, knip dit met een snoeischaar door.
Wanneer een pompoen goed rijp geoogst wordt, met een steeltje van ongeveer 5 cm er aan,
dan is de pompoen zeker 3 maanden houdbaar.
Het is mogelijk daarna de pompoen in stukken in te vriezen.

Een pompoen kan niet tegen vorst, dus houd het weerbericht in de gaten,
oogst de pompoen tijdig en bewaar op een vorstvrije plaats.
En dan kun je er heerlijk van genieten!
Zoals ??   Klik  hier voor 5 inspirerende recepten




Schooltuinlessen worden kooklessen

Na de zomervakantie pak ik natuurlijk de tuinlessen weer op. De eerste les na de vakantie 
hebben we eens gekeken wat er zoal nog in ons tuintje staat. Helaas.... dat is door de droogte van de zomer en de vernielingen eerder dit jaar niet veel meer.
Hoogste tijd om een alternatief programma te bedenken voor de 9 weken van zomer tot herfstvakantie.
En dat heb ik nu!!
De eerste en laatste les zijn echte tuinwerklessen, compleet met onkruid wieden, vies worden
en - bij de laatste les - mulchen.
Natuurlijk was daar de aardappel-tot-chips-les!
Wat aardappels uit mijn eigen moestuin bracht ik mee en toen was er net genoeg.  
Als er een frituurlucht in school hangt, is juf Tamar aanwezig voor deze les....
Wat vinden de kinderen dit geweldig!
De week daarna maakten we in de klas een heerlijke tijmsiroop voor zere keeltjes.
Deze mag in de koelkast op school staan en de meester kan lepeltjes hoestsiroop
geven aan kuchende kinderen.
Een samengestelde les gaf ik over de geschiedenis van het bewaren van 
groente en fruit. Ik liet de kinderen nadenken waar vroeger het eten vandaan 
kwam toen er geen supermarkten en winkels waren. We kwamen  uit bij bewaarmethoden
 van groente en fruit en vervolgens gingen ze hiervoor zelf dingen bedenken.

We maakten deze les augurken in zoetzuur in en omdat er maar twee augurken waren,
mochten ze ook muismeloentjes proeven en inmaken.
Daarnaast zetten we gedroogde goudsbloemblaadjes in olie om te macereren.
Ziehier al twee bewaarmethoden: in zuur (azijn) en in olie.
Deze les ga ik erin houden.
Volgende maand mijn nieuwe idee met herfstframbozen....
Dat wordt super leuk en lekker!


Oogsten van zomerfruit


Had ik het al over mijn zelf-geënte appelboompjes gehad?
Er zouden drie rassen op geënt zijn, maar er zijn er twee aangeslagen.
Zie je het verschil tussen de appeltjes met blos en de groene appels?
Toch van dezelfde boom.
Ik weet alleen niet meer welke rassen het zijn....
en dit jaar heb ik héél veel appeltjes uit eigen tuin!
Heerlijk, want ik heb er ideeën genoeg voor!

En ik oogstte de drie allereerste nectarines van mijn dwerg nectarineboompje.
Om te zeggen dat ze lekker zoet waren is teveel gevraagd, maar natuurlijk at ik ze op.
Volgend jaar zullen er vast meer zoete nectarines komen, een boompje moet altijd even 'aanslaan'.

Bijna was ik te laat:  mijn eigen cantaloupe meloen....
rustig gegroeid uit een klein zaadje. Ze was opeens overrijp!
En heerlijk zoet... is het geen prachtige meloen?!

Over het 'aanslaan' van vruchtbomen gesproken.... zie je de hoeveelheid kweeperen in mijn boom?
Wat een reusachtig grote peren zijn dat.
Wat zal ik er dit jaar eens van maken?!

Alsof ik in eigen tuin nog niet genoeg heb, oogst ik ook nog eens druiven uit de tuin van vrienden.
Zonde als die blijven hangen omdat ze het zelf niet verwerken.

Van zwarte bramen.....
en rode en gele framboosjes maakte ik met jongste dochter
deze overheerlijke Frambozen Droom! (klik)!
Mjammmie.... kan ook met diepvriesframbozen ;)

Is het een fruitsoort of is het een groente?
Hoe het ook zij... de muismeloenen doen het dit jaar reusachtig goed!
Als lampionslingers groeien en hangen ze zelfs buiten de kas...
Oorspronkelijk komt deze vruchtgroente uit Mexico en deze warme zomer heeft
de eenjarige plant goed gedaan!
Deze week deel ik een heerlijke curry met muismeloentjes in de hoofdrol.
Lijkt het je wat?  Blijf meelezen....


Nazomer groente oogst

Alles wat in de grond zit, zit veilig, denk ik altijd maar. Dit gaat zeker op voor de kroot!
Eerst pluk ik de boontjes en courgettes, de sla en andijvie en die rode kroten zitten wel goed....

Gevolg? Ont-zet-tend  grote bieten!
Ik oogst ze en daarmee dun ik ze gelijk uit!
In verband met de hoge gasprijzen oogst ik extra veel in één keer, zodat ik ze één keer hoef te koken.
Natuurlijk kun je ze ook in een hooimadam zetten, maar  daar past mijn grote pan niet in.
Zelfs mijn grootste pan van 5 liter is te klein, dan maar mijn soeppan uit de kelder gehaald
om deze grote exemplaren te kunnen koken. Daar past wel 10 liter in.
Lekker hoor! Krootjes zijn mijn lievelingsgroente!

Als een verrassing zag ik tegen het glas gedrukt deze twee mooie
aubergines hangen. Een heel aangename verrassing mag ik wel zeggen.

De broccoli doet wel z'n best, maar is het net niet helemaal!
In plaats van één grote, mooie broccoli, krijg ik overal kleine stronkjes tussen
de wild groeiende bladeren. Het smaakt even goed, is alleen wat lastiger schoonmaken.

Dit is ook zo'n makkelijke groente als het op oogsten aankomt: droogbonen!!
Je kunt ze tijdens de vakantie gewoon laten hangen, de peul moet toch drogen
voordat de boontjes geoogst worden.
Dit is het zaad wat we oogsten en eten. De keus is aan mij:
eet ik het op of bewaar ik het voor volgend jaar?
Eén ding weet ik wel... ik wil nog veel meer droogbonen zetten volgend jaar!!

Het leuke aan een moestuin is dat je ook andere delen van een plant kunt oogsten,
die in de winkel vaak al worden verwijderd.
Zó kun je prima de bladeren van bloemkool en spruitkool eten,
 de steel van broccoli, de (mannelijke) bloemen van de courgette, 
het radijsloof en bietenloof stoven  als aparte groente
 en venkelgroen gebruiken bij het inmaken of voor de thee.
Dit jaar maakte ik van het mooie, tere wortelgroen
een heerlijk zachte wortelloofpesto!
Ik knipte het mooie, bovenste groene blad van een bos wortelen die ik 
nodig had en plukte daarna van wortels die nog gewoon in de tuin staan het mooi groene blad.
Voor de groei zorg ik dat er nog minstens drie stelen per wortel blijven staan.
Deze groente kun je met een bos zomerwortels ook in de winkel vinden.
Klik voor het recept.

Tot slot oogst ik steeds vaker mooie bloemen uit de tuin
om te genieten van kleurenpracht en schoonheid...
Hoewel ik de doorgeschoten venkel met haar bloemen ook voor iets totaal anders
gebruikte... ik maakte hiermee de bijzondere, Italiaanse likeur Sambuca (klik)!



Van alles wat....



Ik kan ze wel de grond uitkijken en ja..... 
dat heeft deze keer effect!
De saffraankrokussen die ik vorige maand plantte - iets te dicht op elkaar -
komen met kleine sprietjes boven de grond.
Zou ik het eerste jaar al wat kleine saffraandraadjes kunnen oogsten?
Ik hou je op de hoogte....

Deze mooie libelle is nu nog in de tuin waar te nemen
maar zo lang leven ze niet.
In de winter zie je ze niet meer.... ze zijn er echter nog wel:
onder water leeft de libel als eitje of larve en kan dat soms langer dan een jaar volhouden.

In de moestuin lijkt al mijn werk tevergeefs als het aankomt op de nieuwe plantjes 
die ik uitplant. Sla en andijvie zijn helemaal niet meer te vinden.
De palmkool hield het wat langer vol, maar
ondanks mijn liefdevolle zorgen -houtas, dagelijks water geven, biologische koemestkorrels - 
zie ik er nu ook bijna geen één meer terug.
Zijn het vogels? Zijn het slakken? In ieder geval heb ik wat uren voor niks gewerkt.
Zou de weeuwenteelt bij mij wel succes hebben?!

Het stormde amper: een plotselinge regenbui met slagregen
veroorzaakte dit mistroostige tafereel: de hoge aardperen waaiden allemaal om.
Nu zijn het eenjarigen en het gaat om de ondergrondse knollen, 
maar het is ineens wel erg leeg en kaal in de tuin.

Ik duwde gauw de stevige en half verhoute stengels terug de grond in.
Als de aardperen zelf het maar overleven.
Ik ben benieuwd, maar heb ze gelukkig op drie plekken staan...
we eten deze winter heus wel Topinamboer!

En dit is Petra... zij had de workshop honing slingeren gewonnen!
Wat wás het gezellig!
Petra heeft er dingen bij geleerd en ik kon een heleboel vertellen
over de wondere wereld van de honingbij!
Want met een ruime moestuin moet je ook zorgen dat er genoeg bestuiving plaats vindt.


Geniet van het buiten-zijn in de natuur en de warmte van de najaarszon!
Tot volgende keer!


2 opmerkingen:

Petra zei

Hallo Tamar, wat weer een leuke blog met van alles en nog wat. En ik heb je natuurlijk al bedankt, maar nogmaals ik heb een onwijs leuke middag gehad. En zeker ook weer dingen bij geleerd, ik heb een zeer grote interesse in bijen 🐝 en heb wat ik je al vertelde zelfs overwogen om met mijn jongste zoon een bijenkast te nemen maar dat is er nog niet van gekomen. Misschien ooit je weet het nooit. Nogmaals SUPER BEDANKT VOOR de leuke middag en de workshop honing slingeren. Groetjes Petra

Tamar zei

Altijd super leuk om te horen! Weet je, als ik ooit een bijenvolk over heb, sein ik jou in.... kan je beginnen😉
Fijne week!