Deze keer kijken we niet alleen terug op een maand in de moestuin, we kijken een heel jaar terug!
Hoe was het in de tuin? Wat ging goed en wat ging minder? Welke rol speelde het weer?
En lukt het me de winter door te komen zonder groentes in de winkel te kopen?
Kijk je mee met wat er nog in mijn tuin staat en hóe ik creatief omga met wat er nog groeit?
Tegelijk is het een kort blog, want er hoeft niet zo heel veel te gebeuren in de tuin. Fijn...
want het is nu ook wel de tijd om lekker binnen bij de kachel te kruipen
met een mooi boek en te genieten van rust en genoegelijke warmte in huis.
2023
Het was me het jaar wel... Volgens de KNMI gaat dit jaar de boeken in als
het natste jaar ooit - vanaf het begin van de metingen dan;) - maar tegelijk ook het warmste.
Ik kan het eerste volmondig beamen en heb hier, net als jullie vermoed ik, heel actieve herinneringen aan. Volgens mij viel het grootste deel van die regen de afgelopen acht weken. De herinnering aan de warmte staat bij mij wat minder op de voorgrond. Ja, juni was een heel warme en extreem droge maand en we hadden in september nog een hittegolf, maar tijdens de zomervakantie eind juli, begin augustus waren we weggeregend.... en lekker zwemmen in buitenwater was op veel dagen bijna te koud.
In januari begon het ook warm, maar daarna leek het voorjaar weer ver weg: heel nat
met in maart nog een week sneeuw gecombineerd met vorst.
En wat betekende dit voor de tuin?
Waar de knoppen al in de bessenstruiken zaten en de rabarber al bovengronds te bewonderen viel in januari, stopte de groei en beschadigden de fruitbomen door de kou die daarna kwam.
Ook plantjes stopten in hun groei... of begonnen pas veel later met groeien.
Het extreem droge en warme weer in juni zorgde ervoor dat heel veel groentes doorschoten en zaad gingen produceren. Dit viel nog mee met de sla en andijvie die ik dagelijks water gaf. Uien en aardappels geef ik nooit water, maar dit jaar had ik daar echt spijt van....
meer dan 40(!) uien waren doorgeschoten. Ik plukte de bloemen snel en kon
de uien uiteindelijk wel oogsten, maar ze bleven erg klein.
Ik ben nu al lang door mijn voorraad uien heen. Zelfs in oktober moest ik al gaan kopen.
En dat terwijl ik meestal tot januari van mijn voorraad kan genieten.
Veel planten bleven klein, zaad kwam niet op.
Zo kwam er geen snijbiet, geen witlof, geen groenlof, geen pastinaak, geen raapstelen etc. op.
En misschien ben ik nog wel meer vergeten...
Ligt dit aan het weer? Aan het zaad? Aan de grond?
Ik weet het niet... Feit was dat sommige stukken tuin akelig lang leeg bleven.
De slakken hadden hun zomerslaap in juni al gehad....
in juli en augustus toen alles goed mocht groeien, aten slakken ook veel op.
Zo oogste ik geen bleekselderij, geen rode kool, geen nazomer raapstelen, werden er
pompoenen opgevreten en zoete aardappelen uitgehold...
Was het een slecht moestuinjaar?
Nee.... slecht niet! Maar de opbrengst was wel minder dan andere jaren.
Het was harder ploeteren.... soms op door droogte gescheurde grond
en vaak in de stromende regen.
Oogsten
Ik oogstte nog heel veel kruiden om te drogen. En van een heleboel verse kruiden 
maakte ik kruidenzout (klik). Van de laatste groentes gecombineerd met kruiden
maakte ik een paar potten bouillonpasta...
Dit jaar ben ik vooral fan van de winterharde rozemarijn. Wat is dat kruid veelzijdig!!
Kijk maar naar mijn laatste blogs ;)
Deze maand oogstte ik de eerste en laatste veldsla...
Het was niet veel, maar oh wat wordt dat frisse groen in de winter
gewaardeerd. Jammer dat er niet meer gegroeid is!
De knolselderij is ondanks de droogte, met extra mest, goed gegroeid.
en van de hele rij staat er nu nog maar eentje.
Deze aromatische wintergroente is een echte favoriet van me.
Misschien vooral bekend van de erwtensoep, maar er kan nog zoveel meer.
Wát zal ik met de laatste maken?
Van deze boerenkool heb ik twee keer een maaltijd gegeten en met Kerst
een verse, groene smoothie gemaakt.
De bovenste blaadjes blijven groeien, ook al ziet deze boerenkool er nu wel heel
typisch uit. Dit wordt geen maaltje meer.
Wanneer ik denk dat de tuin - op die ene knolselderij na - nu echt leeg is,
groeit er ondergronds gelukkig nog de aardpeer.
een echte wintergroente, deze knolletjes en zonder vorst makkelijk
uit de grond te krijgen. Hier thuis krijg ik steeds meer commentaar
op deze groente... ze kan namelijk winderigheid veroorzaken door het stofje
inuline wat niet door de dunne darm kan worden opgenomen.
Ik las een interessant blog van aardebloesem hierover en dat geeft antwoord op
al je vragen over de (gezondheid van de) aardpeer. Klik
Wat mij rest? Gewoon de aardperen verstoppen in de maaltijd....
kijken of ze het doorhebben of elkaar napraten;)
Want verse groente uit de moestuin is zeldzaam deze dagen en moet gekoesterd worden!
Ik oogst nog tot de laatste dag van het jaar verse gojibessen.... het lijkt wel winterfruit,
ze kan in ieder geval goed tegen kou.
Ik droog ze gelijk in mijn voedseldroger en dat is heel lonend:
want in de supermarkt kwam ik ze biologisch en gedroogd tegen
voor ruim 8 euro.... pfieeuuw ;)
En tot slot kan er - de hele winter door - klimop geoogst worden.
Hoe ouder de blaadjes, hoe beter!
Want dan is de concentratie saponine (zeepstof) hoger
en die hebben we net nodig als we wasmiddel willen maken!
Een heel goedkoop en prima alternatief voor al die dure en
sterk ruikende wasmiddelen die ook nog eens erg slecht voor het milieu zijn.
Oogst fijn de hele winter je eigen wasmiddel en maak het supersnel zelf: klik!
Tuinklussen
Was het de regen? Waren het de deadlines voor mijn studie? Mijn werk?
Wat dan ook... ik liep achter in de moestuin.
Alleen mijn kassen en kleine moestuin bij huis had ik gemulcht.... Tijd voor de grote klus.
Ik moest er echt moed voor verzamelen en besloot hulptroepen in te schakelen....
Met vier man sterk hebben we ons vier uur lang druk gemaakt: 100 m2 grond onkruidvrij maken, loswoelen, loopplanken verwijderen en mulchen met al het blad uit de bladkorven in de buurt.
Maar het lukte!! We did it! En het bleef bijna tot het eind toe droog, die dag.
De hele tuin onderging een metamorfose en lag er keurig bij onder een dikke laag blad.
Nog geen 10 dagen later lag zo'n tweederde deel van de tuin er weer kaal bij. Het blad
was weggewaaid door storm Pia. Ik kon wel huilen.... Stomme herfststorm die zich
van seizoen vergiste! Moet ik weer met een hark in de weer.
Maar... dát komt volgend jaar!
Want dit plaatje kwam ik tegen en onderschrijf ik helemaal!
Dóe zo weinig mogelijk in de tuin.....
De natuur heeft rust nodig en wij ook, misschien wel meer dan ooit!
En rust wens ik je toe, samen met de volgende
betekenisvolle woorden.....
voor in het nieuwe jaar!
Blessings voor jou!
Tot later!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten