Bessen ontsappen

Als je heel veel fruit oogst en je weet niet meer wat je er mee moet doen, kun je fruit gaan ontsappen.
Oftewel: sap winnen!

Dit sap kun je vervolgens goed bewaren om het op een later tijdstip te drinken of (alsnog) te verwerken tot siroop, wijn of saus.

Ik oogstte heel veel bessen, zwárte bessen!



























Nu zijn die niet héél lekker om zo te eten en je ziet ze dan ook niet in de supermarkt. In mijn tuin staan drie grote zwarte-bessenstruiken. Wist ik eigenlijk ook niet, want twee jaar geleden heb ik mijn moestuin overgenomen en tussen al het onkruid en alle rommel, blijken deze struiken te groeien. Na wat snoeiwerk vorig jaar, is er ineens een rijke oogst, een gigantische oogst! En het leuke is, dat de vogels ze gewoon laten hangen.... niet zoet genoeg zeker!

Na het leegplukken van één struik, had ik bijna vier kilo zwarte bessen!

Zes van deze bakjes vol!

Ik besloot deze eerste oogst te gaan ontsappen.
Vorig jaar kreeg ik een gloednieuwe sappan van mijn lief, na wat eerdere pogingen om sap te maken met een oude pan van mijn moeder. Deze week haalde ik hem te voorschijn, onder uit mijn kelder.

De sappan is een heel handige keukenhulp voor het verkrijgen van sap.
Een sappan bestaat uit drie lagen en heeft daarnaast een slangetje, een knijper en natuurlijk een deksel.

In het onderste deel van de pan, doe je een laagje water van zo'n vijf centimeter.
Het middelste gedeelte, de opvangbak waar het slangetje aan bevestigd zit, blijft leeg. Daar komt straks het sap in.




















In het bovenste gedeelte doe je het fruit.  En gemak dient de mens.....
Je hoeft de bessen niet te ontdoen van steeltjes en stokjes. Dat rissen van die bessen is altijd zo'n klus, het roept bij mij ook wel wat traumatische herinneringen op (Als zestienjarige mocht ik pas naar het strand, als ik een hele emmer (ja, ja) bessen had gerist!). Dus als het niet hoeft........

Na voorzichtig wassen, leg je het tere fruit in het bovenste gedeelte van de sappan, in mijn geval de zwarte bessen.

Zet de pan op het vuur en zorg dat het water kookt en blijft koken.
De stoom van het kokende water maakt de plantencellen kapot. Zoals je misschien weet verbrand je aan stoom sneller je handen dan aan kokend water. Stoom is agressief. De wild botsende watermoleculen kunnen daarom in een korte tijd de celwanden van het fruit (en ook groenten of kruiden) kapot maken zodat de aroma’s vrijkomen en weglekken.
Deze sappan is speciaal gemaakt om met stoom het sap uit fruit vrij te maken. Ideaal voor als je zoveel vers fruit uit de tuin hebt. Zodra het water onder in de pan gaat koken komt de stoom in de mand waarin het fruit ligt. De stoom maakt de celwanden van de zwarte bessen kapot en het sap lekt weg.  Het wordt met het gecondenseerde water opgevangen in de middelste bak en loopt door de slang uit de pan.

Hier zie je dat het sap in de slang zit, nog even wordt tegengehouden door de klem. Als ik hem open knijp, loopt het sap in de fles. Is de fles vol, dan gauw de klem weer op de slang laten drukken.

De klem die op de slang zit, heeft uiteindes waarmee je de slang hoog kunt hangen.

Elke fruitsoort heeft zo z'n ideale tijd voor het extraheren. Voor zwarte bessen is dat 45 minuten.
Doe je dit te kort, dan win je niet al het sap wat er in zit. Doe je het te lang, dan gaan de voedingsstoffen (vitamines) verloren.
Je hoeft er niet bij te blijven, de pan doet zijn werk. Dus arbeidsintensief is het niet!
Je kunt suiker toevoegen, wat je dan in het bovenste gedeelte bij het fruit voegt. Door de stoom, komt de suiker mee en wordt je sap gezoet. Ik las over iemand die gelijk siroop maakte door wel anderhalve kilo suiker toe te voegen. Puur sap is beter. Later kun je daar altijd nog siroop van maken.
Ik voegde deze keer geen suiker toe!
Door de verhitting en uiteraard het werken met brandschone flessen (uitgekookt met sodawater en twee keer omgespoeld met kokend heet water!) krijg je als resultaat een gepasteuriseerd en dus bewaarbaar sap.
Met bijna vier kilo bessen heb ik drie liter sap gewonnen. De opbrengst met de sappan is hóóg!

  Heb je wat fruitstruiken of een fruitboom in je tuin, dan is het kopen van een sappan zeker aan te raden.

Het is niet zo'n dure aanschaf, je hebt ze ook tweedehands en je hebt er veel gemak van!

Sap zonder chemische toevoegingen, daar houd ik van.

Puur natuur!