donderdag 20 juni 2019

Kuikentjes, kuikentjes, kuikentjes...

Pas op!!
Hoog schattigheidsgehalte bij de op dit blog getoonde foto's....

 Misschien word je zelfs besmet met het 'ik-wil-ook-kuikentjes-virus'.
Doorlezen is op eigen risico ;)

Want ja, wie houdt er níet van kuikentjes??!!
Ik ben echt helemaal verliefd, op zo'n donzig geel of zwart pluizenbolletje....
En wát kan er na een paar dagen al een doordringend en schel gepiep uit zo'n schattig, lief kuikentje komen.
Dat kleine, lieve, kwetsbare, maar toch ook al zó knap-zelf-lopend en etend-pikkend-beestje.....
Wil niet iedereen hier graag voor zorgen?!
Mijn kinderen maar wat graag....
Zorgen en vooral knuffelen met de kuikentjes..... en ik doe heerlijk mee!!
Al zolang we een huis met een tuin hebben, hebben we kippen. Zoals beide opa's en oma's van de kids vroeger ook kippen hadden.
Het zijn niet alleen leuke dieren, maar ook nuttig:
  •  ze eten alle voedselrestjes op zodat je echt niets meer verspilt (zero waste!)
  •  ze kunnen de hele tuin onkruidvrij maken - al staat er daarna ook niets anders meer in ;)
  •  èn.... ze leggen eieren: kakelvers, gezond en lekker.
Een man met kipjes, die hier vroeger in de buurt woonde, wist me te vertellen dat hij precies aan de eieren kon proeven wat hij zijn kippen te eten had gegeven.
Zo had hij soms nasi-eieren, als hij zijn halve pan nasi met zijn gevleugelde vriendinnetjes deelde,  een andere keer proefde hij er de ham of salami in terug. Hij gaf ze zelfs af en toe een slokje bier  ;)
Kortom: kippen zijn leuk en handig en zoals we naar de mier kunnen kijken als we lui zijn, zo kunnen we ook van kippen dingen leren.

Denk maar aan allerlei spreekwoorden die van ze afgeleid zijn.
"Van de leg zijn..."
"Haantje de voorste zijn..."
"Met de kippen op stok gaan..." 
"Er als de kippen bij zijn.... "
"Als een kip zonder kop praten... "
"Je ei niet kwijt kunnen..."
"Er was geen kip..."
"Geen haan zal er naar kraaien... " 
En zo kan ik nog wel even doorgaan.
Popcorn, onze kip. Ze is niet meer.....

Kippen zijn leuk! En kuikentjes zijn leuk in het kwadraat!
Maar goed.... kippen leggen eieren en als je ze raapt en opeet, krijg je never nooit kuikentjes.   Kuikentjes krijg je dus niet vanzelf en zeker niet zonder haan.
Onze haan is er niet meer, máár.... niet getreurd.
Je kunt bij kinderboerderijen of particulieren bevruchte eieren kopen.  Ik heb ze zelfs ooit via marktplaats besteld en kreeg ze over de post.
Was overigens geen succes en kan ik je niet aanraden. Van de 10 eieren kwam er geen één uit.

Dan heb je vervolgens een broedse kip nodig, waar je de eitjes onder kan leggen, zodat zij ze kan uitbroeden.
Dat heb ik vorig jaar nog geprobeerd, maar o, wat was dat broeden nog een klus voor haar. Regelmatig lagen er eieren koud te worden, naast de kip. Ze was immers elke dag de eieren aan het draaien, maar zelf ook een draaikont.
Wat was ik blij toen ik vorig jaar van iemand een broedmachine kon lenen.
Inmidds heb ik die ook overgenomen en kunnen we nu ook zonder broedse kip bevruchte eitjes uit laten broeden.
En dat is een echt avontuur hier in huis.
Kippeneieren doen er 21 dagen over om uit te komen. Dan is de dooier getransformeerd tot een schattig geel of zwart pluizenbolletje. Eer aan de Schepper die zoiets moois maakt!
De eieren liggen niet alleen warm, maar ook de luchtvochtigheid moet goed zijn. Binnenin de broedmachine ontstaat een warm-vochtig groeizaam en stabiel klimaat.
En twee keer per dag moeten de eieren gedraaid worden. 's Morgens en 's avonds, zoals in de natuur een kip ook zou doen. Alle kanten moeten goed verwarmd worden, en goed onder het midden van de lamp komen te liggen.
Op dag 7 kun je de eieren 'schouwen'. Vergelijk het met een echo van een ongeboren baby.
Schouwen kun je gemakkelijk doen met de zaklamp van je telefoon als hulpmiddel. Eerder zat ik te rommelen met een zaklamp en een wc-rolletje, maar de lamp van een smartphone is krachtig en sterk genoeg, merkte ik.
Je legt het ei erop en kijkt er dan als het ware doorheen. Zie je niks, dan groeit er (waarschijnlijk) ook geen kuikentje. Zie je een soort aderen lopen of zelfs een klompje binnenin, dan is dit het kuikentje.

Ik kon twee van de tien  eieren al uit de broedmachine halen. Die waren onbevrucht. Ik heb ze zelfs nog opgegeten, want al hadden ze warm gelegen, ze waren net zo vers als eieren uit de supermarkt en van binnen nog prima.
Op de avond van dag 19 dachten mijn kinderen bij één ei wat scheurtjes te zien....
Spannend!
En ja.... op dag 20 kwamen er binnen een paar uur tijd wel vier(!) kuikentjes uit.
Eerst een geel kuikentje, daarna een zwart bolletje en daarna nog een keer: geel en zwart.
Of ze het hadden afgesproken met elkaar;)
Het uitgebalanceerde klimaat van warme vochtigheid binnenin de broedmachine mag niet verstoord worden voor de andere eieren en 24 uur lang ook niet voor de kuikentjes.
Okay.... ik heb het 20 uur volgehouden en toen dacht ik: "Stel je voor dat ze toch al dorst en honger krijgen....." En ze zitten maar op die harde, kunststof ondergrond, 
struikelend over hun eigen eierschalen....
Inmiddels had ik een prachtig hokje met warmtelamp voor ze klaargemaakt.

De overige vier kuikentjes kwamen niet meer uit.
Lag dit aan mij, omdat ik toch te vroeg de broedmachine had geopend?
Of waren ze gewoon te zwak, zoals dat in de natuur gaat?
Hier zie je een kuikentje in het ei zitten. Ik heb de voorkant van de eierschaal eraf gepeld.  Er zit nog een stevig vlies onder en daarachter is duidelijk een kuikentje te zien, met de dooierzak en strengen daaraan. 

De verzorging van kuikens

Kuikentjes kunnen eigenlijk gewoon in huis verzorgd worden, ze hebben niet heel veel nodig.
Alleen moet je bedenken of je ze daarna kan houden als kippen, of wilt verkopen.

Wat heb je nodig:
  1. doos, krat of kist
  2. kranten en wat zaagsel, hooi of zand
  3. warmtelamp of warmteplaat
  4. bakje met vers water
  5. bakje met kuikenopfokmeel 
  6. afdekgaas of zoiets
Het onderkomen maakt niet zoveel uit, als ze maar lekker in een afgeschermde omgeving kunnen rondscharrelen. Je kunt ze in een rustige hoek in huis zetten of in een schuur plaatsen. Pas op met andere huisdieren.
Op de bodem heb ik krantenpapier gelegd en daarop zaagsel. Voor semi-professionele kuikenfokkers, is er zelfs kuikenpapier te koop, wat je op de bodem legt.
Het is wel super belangrijk dat er een warmtelamp in hangt. Kuikens kunnen niet zonder (moeder)warmte en de lamp is een goed surrogaat hiervoor. Door kuikentjes veel op te  pakken en tegen je aan te houden, blijven ze ook warm, maar ook voelen ze liefde van een warm, levend wezen. Ik vertelde de kinderen vaak dat ze de kuikentjes tegen hun hart moesten houden....  en vaak vielen ze dan in slaap.
Kuikens hebben de eerste zes weken deze warmte nodig. Met de warmtelamp kun je ook de temperatuur regelen. Hoe lager de lamp hangt, hoe warmer het is. 
Hier zijn de kuikens net 1,5 dag oud
Als de kuikens er rustig onder blijven liggen, is de temperatuur goed. Liggen ze er naast, dan is het te warm en piepen ze heel hard, terwijl ze onder de lamp zitten, dan is het te koud. 
De eerste week hebben ze een temperatuur van ongeveer 35 graden nodig.
En elke week gaan daar  2 graden vanaf.
Met zes weken zijn de donshaartjes vervangen door kleine veertjes en kunnen ze zichzelf warm houden.
Omdat ik én kuikens van een week oud én eieren had gekocht, had ik twee onderkomens nodig.
Daarom kocht ik er een warmteplaat bij.
Het is energie zuiniger dan een warmtelamp.
De temperatuur is regelbaar door de gele poten te verstellen.  Ook hier geldt weer dat je naar het gedrag van de kuikens moet kijken om te weten of je de juiste temperatuur hebt.
Rechts zie je een beschermkap voor de warmteplaat, zodat de kuikens er niet op kunnen zitten en alles gaan bevuilen. De bovenkant is bovendien toch niet warm.

Als kuikentjes meer dan een week oud zijn, worden ook hun vleugeltjes sterker.
En kippen zijn écht vogels.... ze gaan fladderen en kunnen hoger komen dan je denkt.
Toen de oudste kuikens iets meer dan een week oud waren, vond ik er 's morgens vroeg eentje op de grond. 


Uit haar onderkomen gevlogen en ver uit de buurt van de warmtelamp. Wie weet hoe lang ze al in d'r eentje daar liep.

Dus ja..... afdekken van het onderkomen met gaas of iets dergelijks, is ook belangrijk!

Een bakje met een klein laagje water is belangrijk, zorg dat de kuikentjes er niet in verdrinken. Je hebt ook speciale kuikendrinkflesjes. 
Twee keer per dag vers en fris drinkwater geven is een vereiste.
In de dierenwinkel koop je speciaal kuikenmeel. 
Je hoeft niets voor te doen, ze weten precies waar ze moeten zijn en hóe ze moeten eten.
Je hebt opfokvoer nummer 1, dat is voor de eerste 6 tot 8 weken.
En je hebt opfokvoer (zeg dit woord eens 10 x  heel snel achter elkaar.... zelfs met typen raakte ik al in de war. Ha, ha....)  nummer 2. Het is wat grover van structuur en wordt gegeven van 8 tot 16 weken.
Vanaf 16 weken zijn de kuikens al echte hennen of hanen geworden en kunnen ze legkorrel of legmeel eten.

Het verschil tussen hen of haantje zie je bij kuikens niet gelijk. Bij sommige soorten, zoals het Chinees zijdehoen, zie je het helemaal niet, omdat die geen kam en lel hebben. Dan moet je wachten tot je het verschil hoort.
Verschillen zijn er natuurlijk wel.
Zo heeft een haan een vijfde teen, ook wel 'spoor' genoemd.
De kam en de lel bij een haan zijn groter, maar dat ligt weer aan het soort kip.
En de staartveren zijn een stuk langer.
De kuikentjes die we nu hebben zijn in ieder geval krielkipjes van Cochin kriel en gemengd.

Even over hanen....
Professionele fokkers kunnen kuikentjes op dag één al seksen, maar wij wachten in spanning af.
De kans op een haan is 50%....
Dus met inmiddels zeven kuikens.....

Maar hen of haan: wij geven ze een zeer goede, liefdevolle start.
Hanen mag ik terugbrengen naar de vrouw bij wie ik de kuikentjes kocht.
Eerlijk gezegd heb ik nog niet gevraagd  wat zij er mee gaat doen.
Er is best een grote kans dat ze geslacht worden.
Als je eieren eet of kuikentjes laat uitbroeden, is dit het gevolg.
Daarin hebben veganisten helemaal gelijk......
Hoewel ik zelf al 20 jaar vegetarisch eet en nooit kip zal eten, kan ik me voorstellen dat een haan die zo'n goed leven heeft gehad, zoals bij ons, een goed verantwoord stuk vlees is. Beter dan een plofkip uit de supermarkt. 
Hier in huis wordt er druk gespeculeerd welk kuikentje een hen of een haan is. 
En wordt er verzucht: " mijn lieve kuikentje is toch niet een haantje?!"


Nog even genieten van kuikenfoto's:


Links achter een kuikentje van 3,5 week, vooraan rechts een kuikentje van 1 dag.
Wát groeien ze hard!!


Ik was deze blog al veel eerder begonnen, als echt voorjaarsthema.
Nu, vóórdat het echt zomer wordt, plaats ik 'm alsnog.

Mede dankzij deze knappe meid!!
Zij had van de week namelijk een spreekbeurt over kippen en kuikens.

En dat in groep 3! 

Als moeder was ik er bij en niet alleen ik, maar ook 5(!) kuikentjes.
Genoeg om door veel kinderen te worden geknuffeld.
Ik ben erg trots op Jisca!
En voor- en na haar spreekbeurt gaf ik er ook maar twee.
Als overblijfmoeder in groep 6 en als tuinjuf in groep 5. Ik had  de kuikentjes nu eenmaal bij me en vertelde er gelijk maar van alles over.
Want ja....  kinderen zijn dol op kuikentjes.

Om na te lezen, te kijken en aan hun ouders te laten zien is deze blog over kuikentjes ook handig.
En wie weet..... volgend jaar worden er in elke klas misschien wel vijf spreekbeurten over kuikentjes gegeven!

En nu? Ga ik nog even Netflix kijken met een kuikentje op schoot.


Geen opmerkingen: