maandag 9 september 2024

De ontplofte moestuin

 "Een serieuze moestuinder kan in de zomer niet op vakantie!"
Ik gooi er maar gelijk even een stelling in.... Eens of oneens?

Als kind gingen we vroeger alleen in de herfstvakantie een weekje weg, in de zomer niet! 
Dan hadden we het te druk met de moestuin en het verwerken van de oogst.
Dat ik er geen trauma aan over gehouden heb, verbaast me af en toe zelf ook.
De redenen om een moestuin te nemen zijn echter té goed en té leuk om het niet te doen.
En toch ga ik elk jaar middenin de zomer op vakantie. Iets met een man en bouwvak...  
Tja... en dan mis ik de tuin enorm. En de tuin mist mij!
Want als ik terug kom, is de tuin een soort van ontploft!
En hoe dat eruit ziet?


Ontploffing

Kijk maar mee naar mijn kasje naast het huis! Dit jaar stond er echt niet veel in.... maar drie tomaten, een basilicumplant, één komkommer en een paprika. De rest van de plantjes (pepers, watermeloen, nog meer paprika's) was opgegeten door de slakken... Dus dat is niet heel veel.
En oh ja....een druif!
Die zorgt dus alsnog voor een ontploffing! Blad en takken groeien gewoon door het dak heen... 
en als een waterval stromen ze  weer naar beneden
Tja, ik zou dit jaar eigenlijk niet veel doen in de moestuin vanwege mijn sabbatical. 
Dus ook niet snoeien...
of krenten.... maar voor het eerst in jaren heb ik wel giga veel druiven. 
En die zijn ook nog eens allemaal rijp bij terugkeer van vakantie.
Ze zijn wel niet groot en elk afzonderlijk druifje heeft drie tot vier pitten. Maar lekker dat ze zijn!! 
Als ik nu de kas alleen maar open doe, komt een zoete kauwgomballengeur me tegemoet. 
En zó smaken ze ook: naar heerlijk zoete snoepjes!
Zo lekker heb ik druiven nog nooit geproefd!!

De grote moestuin die eigenlijk - ook door mijn sabbatical - 'leeg' zou blijven,
ziet er zó uit...
Ook ontploft! Dat je denkt: "hóe kom ik hier ooit doorheen?"
Tussen al dat groen staan wat rijtjes venkel, krootjes, prei, bloemkool en bleekselderij.
Het is nu een uitdaging ze te vinden onder en tussen de goudsbloemen, 
woekerende munt en allerlei soorten gras die spontaan de ruimte hebben ingenomen. 
Samen met een braam (au! die prikt!), wat distels en....
niet te vergeten drie pompoenen.
Maar, een nette moestuin is anders...  ontploft is niet teveel gezegd, toch?!

Oogst

En dan vergeet ik bijna de snijbonen te noemen.
De enige groente die ik dit jaar zelf zaaide en die ook is opgekomen!! 
Ze zijn wel een stuk later dit jaar, maar eigenlijk  komt dat goed uit.
Precies na onze vakantie komt de oogst op gang.
Oudste zoon ook weer blij. Vorig jaar moest hij ze tijdens onze vakantie plukken
en dat verveelde snel...
Nu haal ik er om de dag wel een maaltje vanaf. 
Zoveel zelfs dat ik overhoud en in kan vriezen.
want ik heb wel 7 heerlijke snijbonen recpeten (klik) voor elke dag van de week één,
maar variëren kan gelukkig!
Want ik heb ook heel veel heerlijke venkel!
Ik had zo'n 60 plantjes geplant en moest ze beschermen tegen vogelvraat.
Maar er zijn er toch nog zo'n 20 uitgegroeid tot mooie volle knolvenkels.
Wát een heerlijke, aromatische groente is dát!
Ook hier heb ik al zeven recepten van gedeeld - voor elke dag van de week één - en samen 
met een grote voorraad eieren bedacht ik deze zomer al een lekkere omelet met venkel
Vier maïsplanten....
Gaven  zo'n zes à zeven maïskolven.
Lekker om gestoomd te eten met wat boter en versgemalen zeezout. 
Als lunch of als bijgerecht bij het avondeten. Ook lekker als maïslolly op de bbq met een
 lichte marinade. Vers en onbespoten zijn maiskolven onweerstaanbaar!

Niets smaakt lekkerder dan eten vers uit de tuin met liefde bereid!
De eerste dag na mijn vakantie bestond mijn lunch uit coole komkommersoep (klik) 
en een pastasalade met venkel, paprika, komkommer en tomaat... (klik) alles uit de tuin!!

Fruit heeft niet veel werk nodig, wel aandacht bij het oogsten!
Kijk! Mijn eigen inheemse gojibes (boksdoorn in 't Nederlands) is erg vroeg dit jaar.
Vorig jaar kon ik tot in december oogsten, dus dat belooft wat!

Alleen de vijgen rijpen dit jaar niet. Dat wordt vast een herfstoogst....
Nu maar even wachten tot ik appels kan gaan oogsten.
Want die komen er zeker weer aan!!

En de frambozen maken een comeback
 
Heerlijk zoet zijn ze en zó ontzettend gezond!
Elke ochtend kom ik met een bakje van de moestuin terug.
Heb je ze in de winkel zien liggen? Daar zijn ze vreselijk duur!
Neem een frambozenstruik in je tuin en je hebt er jarenlang plezier van! Beloofd!
Stekje van mij hebben? Laat het me weten. Framboos stekt makkelijk en ik heb de keuze
uit rode of gele frambozen!

En tot slot: bloemen! Ik heb geen kleurige bloementuin (daar heb ik geen ruimte voor), 
maar bloemen op vaas vind ik zó'n luxe.  Wie geniet daar nu niet van?!
Honderd keer beter dan een boeket uit supermarkt of bloemenzaak is een boeket
uit eigen tuin. Rustig gegroeid en niet bespoten met gif en bestrijdingsmiddelen.
Kijk hoe mooi mijn dahlia's  staan! Samen met de zonnetjes van de aardpeer, die dan ook
familie van de zonnebloem is. Mijn tip voor mooie dahlia's is erg eenvoudig: niks doen.
Ik haal ze 's winters niet uit de grond en elk jaar komen ze weer op en bloeien ze uitbundig.


Verrassing

Net voor we op vakantie gingen, hing er een grote witte plastic tas aan het tuinhekje.
Daarin zaten drie bosjes verse kruiden, drie paksoistruiken en twee kroppen sla. 
Volgens mij vers uit de tuin van iemand. 
Echt een super verrassing en super lekker!
Maar tot op de dag van vandaag weet ik niet van wie ik dit gekregen heb.
En het staat ook zo stom om het aan de verkeerde te vragen (wat ik natuurlijk al deed)
Weet of was jij het misschien, lieve bloglezer?

Na de vakantie is het ook een verrassing wat de planten doen...
Deze paprikaplant was op sterven na dood... opgevreten door de slakken.
Maar kreeg voor de vakantie opeens groen blad.
En nu na de vakantie kwam ik tot mijn verrassing deze mooie exemplaren tegen.
Tja...met gaatjes, alweer van diezelfde stomme slakken!
Maar het zijn wel paprika's uit eigen tuin!!

Deze oranje hokaido pompoenen heb ik zelf gezaaid uit zaad van vorig jaar.
Ik vind ze lekker en veelzijdig!
Maar omdat er bijna niks op kwam kocht ik ook een paar pompoenen.
Ik dacht dezelfde te hebben, maar het blad is anders en
de pompoenen ook.
Weet jij welk soort dit is? En hoe ze smaken?
Nu een paar dagen later, blijken ze oranje te gaan kleuren....  
Nog even wachten met pompoenen eten, want oogsten doe je pas als het steeltje van de pompoen 
gaat indrogen. Tot die tijd mag de pompoen nog lekker doorgroeien en rijpen.
En van de prachtig gele bloemen die uitbundig bloeien, maakte ik 
een ware delicatesse klaar: gevulde bloemen met roomkaas!
Het recept staat bij gevulde courgettebloemen, maar kan ook met pompoenbloemen!


Voorraad

Andere jaren was ik al lang aan het wecken, drogen, invriezen en inmaken in zoet of zuur of beiden.
Dit jaar is dat - logisch natuurlijk - een stuk minder. Dát heb je met een sabbatical, een jaar van rust.
Heb ik toch nog een beetje rust, al vind ik het lastig dat ik bijna geen voorraad kan aanleggen.

Op de vroege ochtend van een warme zomerdag maakte ik het bed met bloemkool, venkel en bleekselderij onkruidvrij 
"Tjonge, wat staat die venkel er toch prachtig bij en wat smaakt ze ontzettend lekker" dacht ik nog.... 
Maar aan het eind van diezelfde dag zag ik dat bijna alle venkel aan het doorschieten was.
Gauw oogstte ik zo'n vijf tot zes doorgeschoten venkelknollen.
Kijk, hier aan de binnenkant zie je duidelijk dat zich een dikke bloemstengel wil gaan vormen
waardoor er minder eetbare venkel overblijft.

Ik was de venkel en snijd de goede delen in stukjes. Blancheren sla ik over, 
daar wordt de groente slap van. Ze mogen zó in de vriezer en na het ontdooien,
 verwarm ik ze alsnog.
Lekker voor later in het jaar in soep, lasagne of pasta....
Een paar venkels mogen doorschieten. Van de bloemschermen maak ik sambuca.
Van het loof maakte ik een heerlijke voorraad venkelpesto.
Bijna net zo lekker, eigenlijk wat milder nog, van smaak als basilicumpesto.
Ik vroor hier ook een paar potjes van in.
En zo leg ik toch een bescheiden voorraadje aan voor wanneer de 
tuin straks echt leeg is.
Gelukkig groeien de snijbonen zó goed, dat ook zij - in grove ruiten gesneden -
fijn in de vriezer bewaard blijven.

Goudsbloemen bloeien elk jaar uitbundig, maar dit jaar oogst ik ze allemaal.
Of vers voor in de risotto zafferano dei poveri, maar nog vaker om te laten drogen.
En dat drogen gaat heel gemakkelijk door de blaadjes van de hartjes los te trekken,
ze op een dienblad uit te spreiden en gewoon in huis een paar dagen laten liggen.
De gedroogde blaadjes gaan straks in de olie voor calendulazalf of -olie, voor in de thee
of....  ik bedenk wat nieuws!

Fruit uit de tuin is altijd lonend. In de la met fruit liggen heel veel pruimen, al gehalveerd en
met kaneelsuiker bestrooid, voor in de taart. Pruimenmoes heb ik in bakjes ingevroren.
Frambozen vries ik steeds in kleine hoeveelheden in.
Ik doe dit op een vetvrij papier, zodat de framboosjes mooi los bevriezen
in plaats van een soort moes worden. 

Na een dag kunnen ze in een bakje of zakje.
Lekker voor in een winterse smoothie of taart.

Ik zal deze winter geen groentes overhouden... ik denk dat de la best snel leeg raakt.
Maar gelukkig staan er in de tuin nog wat wintergroentes.
En ik heb goed nieuws over een nieuwe tuin!

Nieuws

Een prachtig ommuurde tuin naast een oude kerk.... roept dat niet een idyllisch beeld bij je op?
Mijn gedachten dwalen af naar die prachtige kasteeltuinen die ik deze zomer bezocht.
Zoals deze met haar bijzonder gegolfde muur... 
Extra warmte vasthoudend voor een vroegere en vooral overvloedige fruitoogst van de 
naast de muur geplante vijg, peer,  appel, druif etc.
Lekker! Lekker!

Heb je mijn vorige tuinblog gelezen, dan weet je dat ik 'mijn' mooie, grote moestuin dichtbij huis, 
moet verlaten. Ik pachtte de tuin, maar deze wordt samen met het huis erop, verkocht.

Bij verschillende mensen heb ik aangeklopt om te vragen of ik in hun (grote) tuin een stukje moestuin mag en dat ik in ruil daarvoor gratis licht tuinonderhoud verzorg voor de rest van de tuin.
Afgelopen week draaide ik het om en belde bij mensen aan met de vraag of ze een gratis 
tuinvrouw kunnen gebruiken (c'est moi) en in ruil daarvoor beplant ik een deel van de tuin als moestuin....
Enthousiaste reacties en leuke gesprekken waren het gevolg, maar als het er op aan komt, 
blijkt het toch te moeilijk of teveel een schending van hun privacy....

Jammer,  jammer....

Maar dan die ommuurde tuin naast de kerk!
Dat blijkt zomaar een mogelijkheid!
Had ik er maar eerder van geweten!
Er is natuurlijk wel een 'maar'... de kerk - die al jaren niet meer wordt gebruikt -  wordt verkocht. 
Dit blijkt een ingewikkeld en langdurig proces....
Maar tot de nieuwe koper er echt in trekt en gaat verbouwen, mag ik in deze tuin tuinieren.
Dat zal voor één jaar zijn, hooguit twee!
En da's weer een beetje kort om het als hele moestuin in te richten of om er mijn kasje op te bouwen.
Maar .... voor nu ben ik er heel blij mee!
Heb nog geen foto's ervan, behalve dan
 van de Oost Indische kers die daar staat en waar ik al zaad van oogstte om kappertjes van te maken.

Oh, ik kan bijna niet wachten om hier meer over te delen.
Maar voor nu moet ik het er echt bij laten.
Wordt vervolgd!

2 opmerkingen:

Marie zei

Wat een fijne blog weer!
Ik hoop dat je een mooie moestuintijd mag hebben binnen de kerktuinmuren.

tijdvoortamar zei

Dank je wel, Marie. Altijd blij met zo'n lieve reactie van je💚